Journalistenbond dreigt met proefproces drones

Als het ministerie van Infrastructuur en Milieu niet snel komt met werkbare regelgeving voor journalistiek gebruik van drones dan spant de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) een proefproces aan. Het is momenteel in de praktijk zo goed als onmogelijk om drones in te zetten voor journalistieke doeleinden en volgens de NVJ is het hoog tijd dat hier verandering in komt.

In een brief die NVJ en zusterorganisatie NVF naar minister Schultz van Haegen en staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu stuurden is te lezen dat het ministerie ondanks eerdere toezeggingen om dronejournalistiek mogelijk te maken nog niet de daad bij het woord heeft gevoegd. Het lijkt er zelfs op dat het ministerie het belang van vrije nieuwsgaring ‘niet meeweegt’.

Journalisten die drones willen inzetten voor nieuwsgaring lopen tegen strenge regelgeving aan, die onder andere bepaalt dat er voor iedere vlucht een ontheffing aangevraagd moet worden. Dit kan soms weken duren zodat (foto)journalisten eigenlijk niets met een drone kunnen. Er is zelfs al een persfotograaf beboet voor het inzetten van een drone bij een plaats delict.

De vraag is of er verandering in deze situatie komt als het ministerie binnenkort met nieuwe regelgeving komt. Volgens eerdere berichten zou de wetgeving ‘soepeler’ worden voor professioneel gebruik. Of dat betekent dat er niet per vlucht een ontheffing aangevraagd hoeft te worden is nog niet bekend. Maar vliegen nabij mensenmenigten of boven de bebouwde kom is waarschijnlijk ook in de nieuwe situatie niet toegestaan.

Er zijn veel journalistieke toepassingen van cameradrones denkbaar. Vanuit de lucht is het snel mogelijk om goed overzicht te krijgen en verslag te doen bij grote ongelukken of demonstraties. In het geval van verslaggeving bij rampen is een voordeel dat drones hulpverleners niet hoeven te hinderen tijdens hun werkzaamheden.

Concreet vragen NVJ en NVF het volgende:

• Dat er voor journalisten geen beperkingen gelden die verder gaan dan de beperkingen die nu voor amateur-dronepiloten;
• Dat journalisten die gebruik maken van drones die minder dan twee kilo wegen vrijgesteld worden van eisen aangaande keuringen, registratie, ontheffingen, meldingen, etc.;
• Dat journalistiek gebruik van drones wordt toegestaan onder voorwaarde dat 1) een maximale vlieghoogte van 120 meter wordt aangehouden, 2) er minimaal 50 meter afstand wordt gehouden van gebouwen en mensen, en 3) zodra een dronejournalist eenmaal over de benodigde bewijzen, certificaten en ontheffingen beschikt het niet meer verplicht is om per vlucht ontheffingen aan te vragen of meldingen te doen. De kosten van deze verplichte documenten zouden niet hoger mogen zijn dan de administratieve kosten om met een auto de weg op te mogen.

Als de Nederlandse Staat niet binnen drie weken gehoord geeft aan de oproep van de NVJ en VNF dan zal een rechterlijke procedure opgestart worden.

Situatie in Amerika

In de VS zijn er inmiddels enkele nieuwsorganisaties die mogen experimenteren met dronejournalistiek. Hun bevindingen worden door de Amerikaanse luchtvaartautoriteiten (FAA) gebruikt als input voor nieuwe droneregelgeving.

Het professioneel gebruik van drones wordt in de VS sowieso mogelijk als het aan de FAA ligt, mits de dronepiloot beschikt over een vliegvaardigheidsbewijs en zich aan een aantal spelregels houdt.