Waarom mag je niet ’s nachts vliegen met een drone?

De meeste drones zijn tegenwoordig uitgerust met (navigatie)verlichting. Je kunt ze daardoor prima zien in het duister, waardoor ’s avonds of ’s nachts vliegen geen probleem is. Toch is het volgens de huidige regelgeving niet toegestaan om in het donker te vliegen. Ook professionele gebruikers moeten na zonsondergang hun toestellen aan de grond laten staan. We vroegen het ministerie om nadere toelichting: waarom mag je ’s nachts eigenlijk niet vliegen met een drone?

Oriëntatie

Eén van de voorwaarden die wordt gesteld aan dronevluchten die uitgevoerd worden in het Nederlandse luchtruim – hierbij maakt het niet uit of er hobbymatig of professioneel wordt gevlogen – is dat de operator zijn toestel continu in het zicht houdt. Dit wordt ook wel visual line of sight genoemd (VLOS). Je zou zeggen dat een drone die uitgerust is met verlichting ook ’s nachts prima in het zicht gehouden kan worden, en dat in het duister vliegen geen probleem zou zijn. De overheid ziet dat echter anders, zoals blijkt uit deze toelichting vanuit het ministerie van Infrastructuur en Milieu:

“Bij het beoordelen of een operatie veilig is wordt naar diverse aspecten gekeken, waarbij de mate van zichtbaarheid van de drone voor de vlieger er één is. Andere aspecten zijn bewustzijn van de vlieger van de oriëntatie van de drone in het luchtruim, monitoren van het luchtruim rond de drone voor obstakels en andere luchtvaartuigen en de zichtbaarheid voor andere luchtruimgebruikers. Hierbij wordt voor nachtoperaties ook gekeken naar de mogelijke verstoring van andere lichtbronnen.

Met name de oriëntatie van de drone in het luchtruim, en daaruit voortvloeiend goed kunnen inschatten wat de drone gaat doen op korte termijn en of de besturingssignalen goed werken en de mogelijke verstoring door andere lichtbronnen zijn de hoofdreden om ’s nachts vliegen nog niet toe te laten.”

Drone ’s nachts juist beter zichtbaar

Iedereen die wel eens heeft gevlogen met een moderne drone – die standaard uitgerust is met navigatieverlichting – weet dat bovenstaande nogal tegenstrijdig is. Juist overdag is het vaak lastig om de drone goed in het zicht te houden, zeker als je tegen de zon in staat te kijken. Tijdens de schemering of in het donker valt een drone door de ingebouwde verlichting extra op, en doordat je de kleuren van de navigatieleds veel beter kunt onderscheiden, kun je ook op grotere afstand zien wat de voor- of achterzijde is. Dat maakt de kans op stuurfouten kleiner.

Daar komt bij dat je ’s avonds en ’s nachts de informatie op het FPV-display op de remote veel beter kunt aflezen. Wie de zon in zijn rug houdt om de drone goed te kunnen zien, heeft daardoor extra last van invallend licht op het scherm. Daar wordt belangrijke informatie op weergegeven, zoals de actuele hoogte, vliegrichting en oriëntatie van de drone. Wie veilig wil vliegen met een drone, moet deze informatie ongehinderd tot zich kunnen nemen. En dat is juist in het donker het geval.

Nu zijn er wel zonnekappen verkrijgbaar voor veel verkochte FPV monitors of smartphones en tablets die op de controllers worden bevestigd, maar die worden zelden meegeleverd met het toestel. Bovendien nemen met name de hobbyvliegers dit soort accessoires niet eens in overweging, simpelweg omdat ze niet handig in gebruik zijn of men niet van het bestaan ervan afweet. Het gevolg is dat men juist overdag essentiële telemetrie niet goed kan aflezen.

Theoretisch probleem

Natuurlijk kan het op een maanloze avond dusdanig donker zijn dat je geen andere objecten meer kunt onderscheiden, maar dat lijkt meer een theoretische probleem in een land waar het eigenlijk bijna nergens meer donker is als gevolg van lichtvervuiling afkomstig van straatverlichting, kassen en bebouwing. Desondanks ziet het er niet naar uit dat het vliegen in het donker op afzienbare termijn wordt toegestaan, behalve voor bijvoorbeeld onbemande toestellen van de brandweer:

De uitvoering van VFR-nachtvliegen is uitsluitend mogelijk met een luchtvaartuig dat luchtwaardig is bevonden om ’s nachts te vliegen en voor vluchten die op grond van het Besluit luchtverkeer 2014 vrijgesteld zijn van het verbod ’s nachts te vliegen. De vrijstelling voor de besturing van een RPA ’s nachts en in de nabijheid van mensen en infrastructuur kan bij ministeriële regeling worden geregeld. Gedacht moet worden aan vluchten van groot maatschappelijk belang, zoals vluchten in het kader van brandbestrijding.

Hoewel we zelf weinig begrip kunnen opbrengen voor het verbod op het uitvoeren van nachtvluchten met drones, stellen wij ons op het standpunt dat de regelgeving in acht genomen moet worden. Mede daarom besloten we eerder dit jaar om geen dronevideo’s van vuurwerk meer te plaatsen. We pleiten er wel voor dat er bij het opstellen van nieuwe regelgeving meer wordt uitgegaan van de praktijk, zeker als het om dit onderwerp gaat.

(coverfoto: lightpainting met een drone. Dirk Dallas, CC-BY SA)