#advAchtergrondPro

So you wanna be a drone pilot, part 3: praktijktraining- en examen

Wie professioneel met een drone wil vliegen, bijvoorbeeld om inspecties uit te voeren of in opdracht foto’s of video’s te maken, moet beschikken over een vliegbrevet voor drones, het zogenaamde RPA-L. In de artikelenserie So you wanna be a drone pilot beschrijft Wiebe de Jager van Dronewatch het traject dat je moet afleggen om dit RPA-L te behalen. In dit derde deel komt de praktijktraining en het afsluitende examen aan bod, zoals aangeboden door het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR).

Zoals je in de eerdere delen over de theorieopleiding en het theorie-examen hebt kunnen lezen dien je als aspirant dronepiloot over flink wat theoretische kennis te beschikken voordat je überhaupt aan de praktijktraining mag gaan beginnen. Alleen als je met goed gevolg het theorie-examen hebt afgelegd kun je door naar de volgende fase: het daadwerkelijk vliegen met een Remotely Piloted Aircraft System, ofwel RPAS. Als je dat onder de knie hebt kun je door naar het praktijkexamen.

Het Netherlands RPAS Test Centre van het NLR bij Marknesse
Het Netherlands RPAS Test Centre van het NLR bij Marknesse

Uitleg en intake

Het praktijkdeel bestaat feitelijk uit drie onderdelen: een intakesessie, eventuele praktijklessen, en het praktijkexamen. Dit alles vindt plaats bij het Netherlands RPAS Test Centre, dat gesitueerd is op het terrein van het NLR in de buurt van Marknesse (Flevoland). Bijzonder is dat dit terrein middels een NOTAM tot een hoogte van 1.500 voet is gesloten voor al het overige luchtverkeer, zodat er naar hartenlust gevlogen kan worden met cursustoestellen en experimentele drones.

Tijdens de intakesessie, waaraan maximaal zes studenten tegelijk kunnen deelnemen, worden eerst nog even de verschillende typen RPAS langsgelopen, zoals de fixed wing, helikopter, en uiteraard een multirotor-systeem. Ook wordt door de instructeur nog even stilgestaan bij de verschillende onderdelen van de systemen en worden mogelijke bronnen van storingen nog eens opgesomd.

Nog even de verschillende soorten RPAS doornemen
Nog even de verschillende soorten RPAS doornemen

Vliegen in manual mode

Na deze uitleg mag je aan de instructeur laten zien hoe goed (of niet) je vliegskills ontwikkeld zijn. De multirotortoestellen waarmee gevlogen wordt zijn weliswaar voorzien van GPS, maar tijdens de praktijktraining dien je het toestel in manual mode te bedienen. Dat wil zeggen dat je zowel de hoogte als de oriëntatie en vliegrichting volledig handmatig controleert. Heel wat anders dus dan je misschien gewend bent van een moderne multirotor. Maar mocht van zo’n systeem de GPS uitvallen, dan is het toch van belang dat je het toestel veilig aan de grond kunt zetten, vandaar dat je in manual mode moet kunnen vliegen.

De toestelcheck, voorafgaand aan het vliegen
De toestelcheck, voorafgaand aan het vliegen

Dat valt nog niet mee: sommige studenten hadden aardig wat moeite om het toestel onder controle te krijgen en te houden. Zeker tijdens het vliegen van oefeningen, zoals het afleggen van een M-vormig traject of het vliegen van een cirkel waarbij de neus van het toestel continu van je afgedraaid moet zijn, moet de instructeur nog wel eens ingrijpen om te voorkomen dat het toestel tegen de grond gaat of ervandoor gaat.

Belangrijk is dat je als piloot goed communiceert met de crew om je heen. Daarom wordt er tijdens de praktijktraining veel aandacht besteed aan zaken zoals de briefing voorafgaand aan elke vlucht, het bespreken van de vluchtvoorbereiding, de toestelcheck, en het instrueren van de observer. Ook tijdens het vliegen is het van belang dat je continue zegt wat je gaat doen en dat je in goed contact staat met de observer.

Zo'n eerste keer vliegen in manual mode is best wel heel spannend!
Zo’n eerste keer vliegen in manual mode is best wel heel spannend!

Vervolglessen

Nadat iedere cursist heeft laten zien hoe de vliegskills zijn doet de instructeur van het NLR een aanbeveling voor vervolglessen. Dat gaat altijd in paren van 2 cursisten, zodat de één kan optreden als observer en de ander als piloot, en vice versa. In mijn geval kreeg ik het advies om nog 1 les te nemen, alvorens het examen te doen. Op zich niet vreemd, want ik heb dan wel veel vliegervaring met toestellen van DJI en Yuneec, maar die vlieg ik altijd in GPS-modus, niet in manual mode. En dat is toch wel een tandje lastiger!

Overigens raadt het NLR alle cursisten aan om vooral veel thuis te oefenen. Dat kan met een simulator, waarbij het wel van belang is dat je met het juiste virtuele toestel vliegt. Ook kun je ervoor kiezen om met een goedkope speelgoeddrone door je huiskamer te navigeren: doorgaans reageren deze qua besturing min of meer vergelijkbaar met een grotere drone in manual mode, en leer je ook met een klein toestelletje hoe het is om bijvoorbeeld met de neus naar je toe te vliegen en de besturing precies verkeerd om is.

Sommige drone simulators zijn zeer realistisch
Sommige drone flight simulators zijn zeer realistisch

Praktijkexamen

Als de instructeur van het NLR daarvoor het groene licht geeft kun je het examen doen. Tijdens het examen moet je laten zien dat je zowel de vluchtvoorbereiding als het vliegen zelf goed beheerst. Ook wordt er tijdens het examen nog even stilgestaan bij de theorie, je krijgt bijvoorbeeld wat vragen over meteo en veiligheid.

Na het doorlopen van de briefing (tip: maak voor jezelf een checklist!) is het de bedoeling dat je opstijgt en een aantal figuren vliegt, waaronder een M-vorm of een achtje, en een cirkel met de neus van je af. Daarna mag je de GPS inschakelen om een zogenaamde opdracht uit te voeren. Dat kan bijvoorbeeld een inspectie zijn. Beredeneer voordat je de opdracht uitvoert goed of dat goed mogelijk is, en zet bij twijfel eerst je toestel aan de grond om je observer opnieuw te instrueren en de omgeving van het te inspecteren object te checken op mogelijke risicofactoren.

Tijdens het examen kan er ook een gesimuleerde verstoring optreden. Denk aan een omstander die ineens richting drone loopt (hoe reageer je daar dan op?), of de instructeur simuleert een storing door de drone er tijdens het vliegen plotsklaps vandoor te laten gaan. Als je laat zien dat je adequaat kunt omgaan met dergelijke verstoringen, en je blijft communiceren met de observer tijdens het examen, dan moet je eigenlijk gek gaan wil je niet slagen.

Tijdens het examen kijkt de instructeur kritisch mee
Tijdens het afvliegen kijkt een examinator van het NLR kritisch mee

Medische keuring (LAPL)

Met het certificaat dat bewijst dat je de praktijktraining gehaald hebt ben je er nog steeds niet: je zult eerst nog een medische keuring moeten doorlopen (LAPL) voordat je bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (IL&T) je RPA-L vliegbewijs kunt aanvragen. Dan kan het nog wel enkele weken duren voordat je het RPA-L krijgt toegestuurd; houd hier dus rekening mee mocht je al opdrachten willen gaan inplannen.

Overigens kun je met het RPA-L op zak vanaf 1 juli ook in de weer gaan onder de zogenaamde minidrone-regeling. Wie beschikt over een RPA-L en een toestel dat niet meer dan 4 kg weegt, mag – mits men een verzekering voor schade aan derden heeft afgesloten – beroepsmatig gaan vliegen zonder dat je daarvoor een ROC nodig hebt. In plaats daarvan vraag je eerst een ROC-light aan, eveneens bij IL&T.

In mijn geval kon ik na 1 les diezelfde dag nog afvliegen. Afgezien van wat kleine schoonheidsfoutjes (zo deed ik de briefing uit mijn hoofd, in plaats van aan de hand van een checklist) verliep het examen goed en kreeg ik kort daarna het certificaat toegestuurd. Ik mag me dus bijna gecertificeerd RPA-L piloot noemen. En dat betekent ook dat er een einde is gekomen aan deze artikelenserie, waarvan ik hoop dat ze je een goed beeld geven van wat er allemaal bij komt kijken om professioneel dronepiloot te worden.

Het felbegeerde RPAS Pilot Certificate
Het felbegeerde RPAS Pilot Certificate
Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

2 gedachten over “So you wanna be a drone pilot, part 3: praktijktraining- en examen

  • Leuk om de artikelen gevold te hebben en dat je geslaagd ben.
    Gefeliciteerd.
    Misschien kan je nog een opsomming noemen wat het totale project gekost heeft ,om een in druk te krijgen .
    Vriendelijke groeten

    Beantwoorden
  • Van harte Wiebe… het zou inderdaad handig zijn om te weten hoeveel dit geintje alles bij elkaar heeft gekost… vooral voor mij omdat ik op Bonaire woon waar er nog steeds geen droneregelingen zijn… ILenT is al een hele tijd bezig met de lokale overheid van Caribisch Nederland om te komen tot regelingen… ALS deze er komen dan zou het wellicht een keer handig zijn dat er ook op Bonaire dit soort opleidingen gegeven worden anders moet ik helemaal naar NL komen voor een paar weken (heb ik geen zin in) 😉

    Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte.

Open nieuwsbrief aanmeldformulier