AchtergrondPro

Een dag uit het leven van een beroepsdronepiloot

Met het ROC-light op zak kun je eindelijk op commerciële basis aan de slag met je drone, zonder dat je vele duizenden euro’s hoeft te investeren in opleidingen, ontheffingen en toestelkeuringen. Dronewatch was de eerste bedrijf in Nederland met zo’n ROC-light, en inmiddels heeft Wiebe de Jager al flink wat klussen uitgevoerd. In dit artikel doet hij verslag van een typische werkdag: waar loop je in de praktijk zoal tegenaan?

04:00 – Bergen (Noord-Holland)
De wekker gaat vroeg af vandaag. Ik ga met mijn opdrachtgever op pad om dronebeelden te maken voor een toeristische organisatie, die o.a. Noord-Holland op een mooie manier in beeld wil brengen. Het idee is om te beginnen met opnamen van de zonsopkomst bij het Paard van Marken, een prachtig gelegen vuurtoren op Marken. Aangezien de langste dag van het jaar net geweest is (het is 15 juli) betekent dat vroeg opstaan: 5:37 komt de zon op, dus 5:15 moeten we op locatie paraat staan, en het is ruim een uur rijden.

vroeg-wakker

Gezien het vroege tijdstip hebben we ervoor gekozen om voor mij een hotelletje te boeken in de woonplaats van de opdrachtgever, zodat we daarna samen naar de eerste locatie kunnen rijden. Ik heb gezorgd voor een blikje Red Bull, om snel wakker te worden. Doe echter wel rustig aan met de cafeïne, want als dronepiloot wil je geen trillende handen hebben. We hoeven ons niet te haasten, want er is bijna geen verkeer op de weg. Normaal gesproken plan ik echter flink wat extra reistijd in. 

05:15 – Paard van Marken
We zijn op tijd aangekomen. Het wordt al snel lichter, dus is het zaak om snel te handelen: drone gereed maken, kompas kalibreren, ND-filter bevestigen, nog even de videosettings nalopen. Volgens de weersvoorspellingen wordt het een warme dag met nagenoeg geen wind, perfecte vliegomstandigheden dus. Maar zo vroeg in de ochtend is het nog best fris, gelukkig heb ik een jas bij me.

Via Drone Preflight heb ik van tevoren gekeken of er wel gevlogen mag worden op deze plek. Gelukkig zitten we redelijk ver van CTR Schiphol vandaan. De vuurtoren staat geheel vrij van bebouwing, dus ook op dat vlak staan de seinen op groen. We hebben ook nog even contact gehad met de bewoners van de vuurtoren. Die waren toevallig kort voor onze shoot in het nieuws, omdat ze de drone van een vervelende toerist uit de lucht geschoten zouden hebben. We hebben over onze plannen verteld en beloofd dat we niet met de drone voor de ramen gaan hangen. Dan is het voor de bewoners geen probleem.

drone-bij-paard-van-marken

De zonsopgang is gelukkig erg mooi. Er hangt wel wat bewolking, maar die zorgt voor een kleurrijk schouwspel. Alle videosettings hebben we van tevoren al doorgenomen en ingesteld, zodat ik niet per ongeluk in de verkeerde framerate of resolutie film. Ik maak verschillende shots, de lichtomstandigheden zijn perfect en je kunt beter met teveel dan te weinig materiaal thuiskomen. Ik heb het sd kaartje geformatteerd, en heb ook een reserve sd kaartje bij me, ik hoef me dus niet in te houden.

Het weer heb je niet in de hand. Het is best lastig om een planning op te stellen voor shoots voor verschillende opdrachtgevers, als je niet van tevoren weet hoe het weer gaat worden. Je moet gewoon draaidagen in je agenda blokkeren en er dan het beste van hopen. Ik kijk altijd de avond voor de opdracht nog even naar de laatste weersvoorspelling voor de luchtvaart, op de website van het KNMI. Bij twijfel kan het goed zijn dat een shoot op het laatste moment afgelast wordt. En ook al wordt er warm weer voorspeld: neem voldoende kleding mee, zeker als je bijvoorbeeld ’s ochtends vroeg aan de gang gaat.

06:00 – Windmolens bij Marken
Op weg naar de volgende locatie maken we een tussenstop bij een paar moderne windmolens, op de dijk die Marken met het vasteland verbindt. Het is een prachtig plaatje, die draaiende molens met de laagstaande zon op de achtergrond. Mijn opdrachtgever vraagt of we hier wat extra beelden kunnen filmen. De locatie staat niet in het draaiboek, dus ik heb me niet voorbereid op deze plek. Er is gelukkig een parkeerplaats vlakbij de windmolens, en ik kan zonder de provinciale weg over te hoeven steken naar de plek vliegen waar ik de gewenste beelden kan maken. Ik loop daarbij echter wel snel tegen de beperkingen van het ROC-light aan: voordat ik er erg in heb is de drone ruim 100 meter van me vandaan. Ik vlieg boven open water dus het zit qua veiligheid wel snor, en ik heb de drone in het zicht, maar ik laat het toestel toch maar niet verder vliegen.

windmolens-marken

Ik heb geen nieuwe accu in de drone geplaatst voor deze beelden. Volgens de app had de accu nog ruim 55% capaciteit na de vorige vlucht. Ik keer altijd bij 30% terug, en probeer daarna de accu nog zo leeg mogelijk te vliegen. Het is goed dat LiPo’s af en toe helemaal ontladen worden, daarom ga ik wel eens de lucht in met accu’s waar ik al eerder die dag een vlucht mee heb gemaakt.

De onverwachte tussenstop is geen uitzondering. Het gebeurt regelmatig dat je gevraagd wordt om even te filmen op een locatie waar je vooraf geen vluchtvoorbereiding voor hebt gedaan. In dit geval zijn we safe, want we zijn echt ver verwijderd van bebouwing en nofly-zones, maar normaal gesproken moet je dan toch even de luchtvaartkaart erbij pakken en checken of er geen NOTAMs zijn afgegeven voor het gebied in kwestie. Over NOTAMs gesproken, ik kijk altijd even op notam.zweefvlieg.net, alhoewel dat geen officiële bron is.

07:00 – Haven van Volendam
We zijn aangekomen bij Volendam. Het is hier de bedoeling dat we beelden maken van de haven. De opdrachtgever vraagt of ik een shot kan maken waarbij de drone laag over de haven vliegt en langzaam omhoog komt, zodat Volendam in beeld komt. Ik leg uit dat ik niet boven havens mag vliegen, en we kiezen voor een alternatief: ik vlieg aan vanaf het Markermeer, waarbij het een beetje lijkt alsof we over de haven vliegen, terwijl de drone zich in realiteit nog ver buiten de haven bevindt.

haven-van-volendam

Eigenlijk moeten we ook wat close-up shots van boten hebben. Met de drone gaat dat dus niet. Maar ik heb hier wel een oplossing voor: ik beschik sinds kort over een Ronin-M en een Panasonic GH4. Daar maak je mooi gestabiliseerde videobeelden mee, en het is een handige set om erbij te hebben als je soms ook wat generiek videowerk doet. In het verleden maakte ik ook wel eens grondopnamen waarbij ik de drone gewoon in de hand hield: een prima oplossing als je net even die details van dichtbij in beeld wilt brengen, maar geen Ronin hebt!

Je moet als dronepiloot helaas soms ‘nee’ zeggen. Opdrachtgevers hebben vaak geen weet van de beperkingen waar je mee te maken krijgt als je beroepsmatig met een drone wilt vliegen. Eigenlijk is het goed om vooraf alle shots al door te nemen, maar vaak zie je pas op locatie waar je het beste kunt vliegen om de mooiste beelden te maken. Meestal kom je er wel uit met de opdrachtgever. 

07:30 – Hotel Spaander (Volendam)
Tijd voor een welverdiend ontbijt. Als je zo vroeg opstaat dan zit er eigenlijk al een halve werkdag op, rond dit tijdstip. In de ontbijtzaal nemen we zo’n beetje alle stopcontacten in gebruik, om telefoons en drone-accu’s op te laden. Ik heb twee drones bij me, elk met 3 accu’s. Daar zou ik de dag misschien wel mee doorkomen, maar ik wil voor de zekerheid toch zoveel mogelijk tussentijds opladen. En eigenlijk vlieg ik maar met 1 toestel, de tweede drone is als backup bedoeld.

opladen

Ook zet ik al het videomateriaal van vanmorgen over van het sd kaartje naar m’n laptop. Ik wil niet het risico lopen dat ik in het geval van een crash niet alleen de drone kwijt ben, maar ook de luchtbeelden. Die zijn vaak nog waardevoller dan de apparatuur! Ik overleg meteen even met de opdrachtgever: aan het eind van de dag sluit hij z’n mobiele harddisk even aan op mijn computer, zodat hij meteen over al het beeldmateriaal kan beschikken. Het overpompen van vele gigabytes aan materiaal via WeTransfer duurt veel te lang, dan is dit een praktischer alternatief.

Niet alleen de apparatuur, maar ook het team moet regelmatig ‘bijgeladen’ worden. Ik heb altijd flesjes water bij me. Normaal gesproken neem ik altijd ontbijt en/of lunch mee, tenzij er in de draaidag expliciet ruimte is opgenomen voor pauzes, liefst op locaties waar ook gefilmd moet worden. In de auto kan ik trouwens ook accu’s van de drone opladen: ik heb hiervoor een 220 volt omvormer gekocht. Tijdens ritten tussen wat verder van elkaar afgelegen opnamelocaties kan ik zodoende ook nog accu’s opladen. Het is een goed idee om ook een stekkerblok mee te nemen, mocht er ergens maar één stopcontact voorhanden zijn. Een powerbank met meerdere usb-aansluitingen komt vaak ook goed van pas, evenals een hele trits aan allerhande snoertjes en kabels.

09:00 Overleek
We zijn aangekomen bij een prachtige theetuin bij Overleek. Hier is het de bedoeling wat we mensen gaan filmen die een tochtje gaan maken met een fluisterboot. Je komt echt op de mooiste plekjes met dit beroep! Helaas komt er wat bewolking opzetten. Daardoor verliest het landschap gelijk kleur en ziet alles er meteen anders uit. Het gaat om een toeristische video, dus we moeten wel zorgen voor zonovergoten beelden!

Uiteindelijk besluiten we om met een waterig zonnetje toch maar beelden te gaan maken: we hebben op zich een ruim schema, maar we kunnen niet eeuwig wachten tot de zon er weer bij komt. We vragen het gezelschap dat op dat moment gaat varen of het goed is dat we ze filmen. Als we uitleggen waar het voor is gaat iedereen meteen akkoord. Ook hier is het schipperen met m’n ROC-light: het gaat hier weliswaar niet om een ‘mensenmenigte’, maar ik wil met de drone niet te dicht bij de mensen in het bootje komen. Ik besluit om in een wijde boog om de boot heen te vliegen, met ondertussen de camera op het groepje gericht. Dat vraagt wel wat van m’n stuurmanskunst, zeker omdat het onderwerp niet stilstaat!

overleek

Ik vraag of m’n opdrachtgever als observer wil optreden. In de verte staan wat bomen, en het is waterrijk gebied: ik wil voorkomen dat er vogels opvliegen en deze de drone aan gaan vallen. Hij houdt de drone in de gaten, maar ondertussen wil hij ook op m’n scherm meekijken naar de beelden die ik maak en dan gaat ook nog z’n mobieltje: op de drone letten is er dus niet meer bij. Gelukkig heb ik de beelden gemaakt die ik wilde hebben en kan ik de drone laten terugkeren.

De meeste mensen vinden het erg interessant, zo’n drone. Houd er dan ook rekening mee dat je veel uitleg moet geven aan omstanders. Vraag ook altijd even om toestemming voordat je gaat filmen. Niet iedereen is ervan gediend om zomaar gefilmd te worden. Verder kun je er niet vanuit gaan dat je opdrachtgever ook meteen als observer op kan treden. Deze rol is bij het ROC-light weliswaar niet verplicht, maar in veel gevallen toch wel erg handig. Een observer moet echt continu de drone in de gaten houden, en dat conflicteert vaak met andere taken waar je opdrachtgever mee in de weer is. Helaas is er lang niet altijd voldoende budget om een observer in te huren, en moet je als piloot die rol dus ook op je nemen. Op zich kan dat wel, als je het gewenste shot van tevoren tot in detail doorneemt en je de locatie goed hebt bestudeerd. 

12:00 – Houtribdijk (Flevoland)
We zijn aangekomen bij de volgende filmlocatie. Hier krijgen we te maken met twee heuse acteurs. Het is de bedoeling dat we een shot maken van de acteurs terwijl ze van het beeld ‘De Hurkende Man’ vandaan fietsen. Op zich is het technisch geen moeilijk shot, en de weg waar ze over fietsen is afgesloten voor autoverkeer. Alleen blijkt het een hele tour te zijn om op een paar honderd meter afstand met armsignalen duidelijk te maken dat ze kunnen gaan fietsen. De acteurs moeten een paar keer heen en weer fietsen voordat het gewenste shot is opgenomen.

hurkende-man

Goede communicatie is van essentieel belang tijdens een filmdag. Zeker als het team wat groter is, en er ook nog acteurs bij betrokken zijn, is goed en duidelijk communiceren de sleutel tot de gewenste opnamen. Als er dan ook nog sprake is van fysieke afstanden tussen de verschillende teamleden kan dat knap lastig zijn. Ik heb nu standaard een setje walky-talkies (30 euro bij de Decathlon) in de auto liggen. In dit soort situaties eigenlijk een onmisbaar hulpmiddel. Maar ook handig als je met een observer die wat verderop staat moet communiceren.

14:30 – Zuiderzeemuseum
Bij misschien wel het meest bekende openluchtmuseum van Nederland kan ik het rustig aan doen. Het museum is gewoon geopend voor bezoekers, er lopen aardig wat mensen rond. De acteurs van zojuist spelen ook hier een rol, als stel dat het museum bezoekt. Er worden vooral met de vaste camera opnamen gemaakt. Voor mij wel lekker, want dan ik in de tussentijd even mijn mail afwerken en alvast een artikel schrijven voor op Dronewatch, want ook dat gaat door.

dronewatch-bedrijfswagen

Ik moet wel even in actie komen om vanaf het water een shot te maken van de acteurs terwijl ze over de dijk lopen die aan het museum grenst. Het lijkt appeltje-eitje, maar er gaat toch bijna iets fout. Ik stijg op vanaf een houten steiger, maar meteen na het opstijgen reageert de drone heel vreemd en krijg ik een compass error te zien. Ik zet het toestel snel weer aan de grond. Wat blijkt: de houten planken van de steiger zijn gemonteerd op een stalen frame, en dat is ook de oorzaak van de storing. Na een kompaskalibratie op een andere opstijglocatie gaat alles wel goed.

Nu ik toch bij deze unieke locatie ben kan ik het niet nalaten om ook even een 360º luchtfoto te maken van het Zuiderzeemuseum. Er is een groot grasveld, en met de liniaal-tool op Drone PreFlight zie ik dat ik 50 meter afstand kan aanhouden van bebouwing en mensen, mits ik alleen recht omhoog ga met de drone. Voor dit doel is dat geen probleem. Ook tijdens een opdracht voor een ander kun je best af en toe voor je eigen portfolio beeldmateriaal schieten, zeker als je tijdens opdrachten op mooie plekken komt.

Ook al denk je bij je zoveelste dronevlucht dat je kunt vertrouwen op je routine, je moet toch altijd alert zijn op mogelijke afwijkingen en verstoringen. In dit geval had ik beter moeten weten, bij die steiger. Ik was zo druk met kijken waar ik het beste kon opstijgen voor het juiste shot en op voldoende afstand van de bezoekers van het museum dat ik te weinig oog had voor de opstijgplek zelf. Gelukkig was ik ervaren genoeg om snel in te grijpen toen de drone begon te driften (veel in manual mode oefenen!), maar het had ook met een crash kunnen aflopen. 

16:00
Het zit erop voor vandaag! We kijken terug op een lange maar productieve dag. Ik check samen met de opdrachtgever het opgenomen beeldmateriaal en alles lijkt er goed op te staan. Samen met de acteurs nemen we ook de volgende draaidag door. Die is morgen al, dus het wordt nog een lange avond: terugrijden, thuis alle accu’s opladen, controleren of alle beelden goed overgezet zijn, apparatuur checken, en de vluchtvoorbereiding doen voor de verschillende locaties die morgen op het programma staan. En dan nog even een artikel klaarzetten op Dronewatch, want mijn streven is dat de site elke dag actueel is. Dat zorgt wel voor lange dagen, maar ik heb het er graag voor over, want deze drone-baan is mijn droombaan!

teamfoto

Resumerend: in de praktijk loop je helaas snel tegen de beperkingen van het ROC-light aan, vooral de maximaal 50 meter hoog en 100 meter ver zijn echt te krap. In de praktijk ga je daar zó overheen. Hopelijk worden deze limieten later wat verruimd. Als het gaat om mensen en bebouwing moet je als dronepiloot soms echt je opdrachtgever opvoeden en je poot stijfhouden: “Nee, ik kan hier écht niet vliegen!”

Toch biedt het ROC-light ook veel snelheid en wendbaarheid. Je hoeft niet met een heel team aan te komen voor een klus, zeker niet als je met een wat kleiner toestel vliegt. Daardoor kun je ook concurrerend werken, zeker ten opzichte van volledige ROC-houders. Een ander voordeel van het ROC-light is dat je slechts 50 meter afstand hoeft aan te houden van bebouwing en wegen. Bij het volledige ROC is dat standaard 150 meter. Wat mij betreft is het ROC-light dus een prima begin als het gaat om beroepsmatig vliegen met drones.

Wat apparatuur en accessoires betreft: ik zweer nog altijd bij de wat kleinere systemen, zoals de Yuneec Typhoon H en de DJI Phantom. Deze drones zijn ook als je het veld in moet makkelijk mee te nemen en zijn zeker als je alleen vliegt, zonder camera-operator en observer, extreem handelbaar. De beeldkwaliteit volstaat in de meeste gevallen prima. Er gaat ook een hele trits accessoires mee: extra accu’s, een 220 v omvormer, reserveprops, ND-filters, tiewraps, walky-walkies, campingtafeltje en -stoel, paraplu, zonnekap voor de iPad, pylonnen en een veiligheidshesje. En natuurlijk de ROC-light ontheffing en de luchtvaartkaart!

Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

8 gedachten over “Een dag uit het leven van een beroepsdronepiloot

  • Vikingrider 01

    Dit is een leerzaam verhaal, waar ik veel aan heb. Bedant Wiebe (en ream)

    Beantwoorden
    • Avatar foto Wiebe de Jager

      Goed gezien. Ik heb de Panono wel eens met een Phantom 3 Professional de lucht ingetakeld, maar dat ging niet echt van harte. Daarom gebruik ik voor dit doel nu alleen de Typhoon H van Yuneec, die heeft er geen enkele moeite mee. Dan verwijder ik wel eerst de CGO3+ camera om gewicht te besparen.

      Beantwoorden
  • Leuk verhaal 3n goed beeld van een dag aan het werk. Krijg er zo wel zin in. Ik heb 9 november examen en hoop direct te slagen.

    Lijkt mij inderdaad vaak een spanningsveld….opdrachtgever wil meer dan mag.

    Beantwoorden

Laat een antwoord achter aan Koos Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte.

Open nieuwsbrief aanmeldformulier