Regelhulp geeft aan: beroepsmatig eigen gebruik van drone niet vergunningplichtig

Onlangs heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) een online regelhulp beschikbaar gemaakt die helpt bij het bepalen van het antwoord op de vraag of een bepaalde drone-operatie vergunningplichtig is of niet. Uit de tool blijkt dat de beroepsmatige inzet van drones voor eigen gebruik niet vergunningplichtig is, een uitkomst die her en der tot nogal wat verwarring leidt. We vroegen de ILT om toelichting.

Regelhulp drones

Veel mensen worstelen met de best complexe regelgeving voor drones. Niet alleen zijn er verschillende regels voor het recreatief en beroepsmatig vliegen met drones, er is ook nog eens sprake van meerdere vergunningsvormen (ROC en ROC-light) en aanvullende voorwaarden waaraan voldaan moet worden bij zakelijk gebruikte drones, zoals een verzekeringsplicht, een bewijs van inschrijving, bewijs van luchtwaardigheid en een bewijs van bevoegdheid (of ontheffingen daarvoor).

Om meer duidelijkheid te geven op de vraag welke voorwaarden er vanuit de overheid gesteld worden aan een bepaalde drone-operatie heeft de ILT samen met het ministerie van Economische Zaken onlangs de regelhulp drones online geplaatst. Door het beantwoorden van een serie vragen leidt de regelhulp de gebruiker naar een op maat gemaakte lijst met voorwaarden.

Geen vergunning bij eigen zakelijk gebruik

In het geval van recreatieve vluchten is de tool snel doorlopen: daarvoor is geen vergunning vereist. In het geval van beroepsmatige vluchten wordt er een aanvullende vraag gesteld, namelijk of de beelden al dan niet verkocht worden aan een opdrachtgever. Interessant is het feit dat als die vraag met ‘nee’ wordt beantwoord, de tool uiteindelijk aangeeft dat er geen ROC of ROC-light vergunning benodigd is.

Dat betekent dat bijvoorbeeld de brandweer, een docent die drones gebruikt bij zijn lessen of een boer die middels drones zijn land wil inspecteren geen vergunning nodig heeft. Het hierbij dus om beroepsmatig gebruik van drones, maar omdat de werkzaamheden niet in opdracht van een derde worden verricht, is er volgens de regelhulp geen vergunning noodzakelijk. Een opmerkelijke uitkomst, die haar oorsprong heeft in de luchtvaartwetgeving.

Overige voorwaarden

Senior-inspecteur Antoinette Schurink van de ILT licht desgevraagd toe: “De Wet luchtvaart verbiedt (in artikel 4.1) het uitvoeren van vluchten tegen vergoeding zonder vergunning (AOC). Het Besluit vluchtuitvoering introduceert voor ‘vluchten voor derden’ met drones het ROC als een specifiek soort AOC. De Regeling op afstand bestuurde luchtvaartuigen – met de eisen waaraan men moet voldoen om een ROC te verkrijgen en behouden – volgt hierin de regelgeving zoals die voor de bemande luchtvaart van toepassing is. Als jij als luchtvaartonderneming diensten aanbiedt aan een ander, dan moet die partij erop kunnen vertrouwen dat jij je aan alle regels houdt. Dat wordt vanuit de overheid gewaarborgd middels een stelsel van vergunningen. Maar bij het uitvoeren van uitsluitend werkzaamheden voor het eigen bedrijf is deze vergunningplicht (ROC / ROC-light) er niet.”

Het feit dat er in sommige gevallen geen vergunning nodig is wil overigens niet zeggen dat er niet aan de andere voorwaarden moet worden voldaan. Kort gezegd gelden nog steeds alle voorwaarden zoals die ook bij ROC of ROC-light vluchten gelden. Voor het beroepsmatig gebruik van  een lichte drone (<4 kg)  onder de ROC-light regels gelden dus alle regels die ook op ROC-light houders van toepassing zijn; de drone moet ingeschreven (BvI) en verzekerd zijn (conform EC 785/2004, voor niet-commercieel gebruik is het niet verplicht oorlogs- en terrorismerisico’s mee te verzekeren), er moet voor het toestel een ontheffing aangevraagd zijn voor het bewijs van luchtwaardigheid (BvL-ontheffing) en voor de piloot een ontheffing voor de RPA-L (BvB). De piloot moet daarvoor geslaagd zijn voor het minidrone theorie-examen, tenzij er gevlogen wordt met een toestel dat minder weegt dan 1 kg. Bij operaties die onder het volledige ROC-regime vallen is er ook een goedgekeurd operationeel handboek vereist, en mag er alleen gevlogen worden met luchtwaardig bevonden (s-BvL) drones.

Verwarring

De uitkomst van de tool leidt tot verwarring bij sommige zakelijke dronevliegers. De meeste mensen waren in de veronderstelling dat er bij alle vormen van beroepsmatig gebruik van drones een vergunning nodig is, ook als de gemaakte opnamen alleen voor eigen gebruik zijn. Dat is dus niet het geval. Maar uiteindelijk gaat het dus alleen om de vergunning zelf die in sommige gevallen niet nodig is, wat alle overige zaken betreft – opleiding, verzekering, registratie, eventueel handboek – is de situatie dus gelijk aan die van partijen die wel in opdracht van derden vliegen. De praktijk leert overigens wel dat de meeste operators die drones voor eigen gebruik inzetten ook een ROC of ROC-light aanvragen, zodat ze in een voorkomend geval ook commercieel (voor derden) kunnen vliegen.