Weer beperkt vliegverkeer op Gatwick; verantwoordelijken nog niet in beeld

Twee dagen nadat er voor het eerst drones nabij Londen Gatwick werden gesignaleerd met een sluiting van het luchtruim tot gevolg komt het luchtverkeer langzaam weer op gang. Ondanks de klopjacht op de dronepiloten werden er donderdag laat in de middag nog drones gesignaleerd. Inmiddels houdt de politie rekening met de mogelijkheid dat goed georganiseerde milieuactivisten achter de disruptie zitten.

Kat-en-muisspel

De langdurige luchtruimsluiting heeft een enorme impact op de reisplannen van honderdduizenden reizigers. De week voor kerst is één van de drukste perioden in het jaar. Als gevolg van de disruptie zijn tienduizenden reizigers gestrand en is de luchthaven ondergedompeld in een chaos die minstens net zo groot is als na de vulkaanuitbarsting op IJsland in 2010. Volgens eerste berichten zijn vrijdagochtend de eerste vluchten vertrokken, na een luchtruimsluiting van bijna twee dagen.

Woensdagavond werden er voor het eerst drones gemeld nabij en zelfs boven het vliegveld. Daarop werd besloten om alle vliegtuigen aan de grond te houden en alle binnenkomende vluchten om te leiden. Sindsdien zijn politie en de bestuurder(s) van de drone verwikkeld geraakt in een kat-en-muisspel: in de nacht van woensdag op donderdag werd het luchtruim korte tijd vrijgegeven, totdat er weer drones rondvlogen. Na een dag van intensief zoeken werd er donderdagmiddag toch weer melding gemaakt van drones.

Leger ingeschakeld

Wie er verantwoordelijk is voor de drones is nog steeds onduidelijk. Volgens betrokkenen gaat het om ‘gemodificeerde drones’ die ‘speciaal voor dit doel zijn ontwikkeld’. Het zou gaan om ‘industriële’ toestellen waarvan het formaat en uiterlijk inmiddels ongeveer bekend is. Om de politie te ondersteunen bij hun klopjacht op de bestuurders van de drone werd zelfs het leger ingeschakeld.

Donderdagmiddag werd er drone-detectieapparatuur van DJI gesignaleerd bij de luchthaven, en scherpschutters stonden klaar om drones uit de lucht te schieten. Tot die rigoreuze optie durfde de politie uit angst voor verdwaalde kogels aanvankelijk nog niet over te gaan, maar naarmate de chaos voortduurde beraadde men zich voor op ‘nieuwe tactische opties’.

Milieuactivisten

Alhoewel het nog veel te vroeg is om conclusies te trekken over wie er verantwoordelijk is voor de drones, en er nog sprake van is dat er arrestaties zijn verricht, gaat het gerucht dat er mogelijk milieuactivisten achter de operatie zitten. Er wordt niet gedacht aan een terroristisch motief.

Britse politici pleiten voor vergaande maatregelen om soortgelijke aanvallen in de toekomst te voorkomen, variërend van een verkoopverbod op drones tot en met grotere nofly-zones rondom luchthavens. Veel reizigers vragen zich af hoe het mogelijk is dat één van de grootste luchthavens ter wereld zo slecht voorbereid is op een scenario als dit.

Anti-drone maatregelen

Leveranciers van anti-drone maatregelen, variërend van detectiesystemen tot drone jammers, roepen op social media om het hardst dat dit voorval met hun apparatuur voorkomen had kunnen worden en dat Gatwick veel eerder had moeten investeren in zogenaamde counter UAS (cUAS)-systemen.

Experts trekken veel van die claims echter in twijfel. Ten eerste zijn veel van dergelijke detectoren niet opgewassen tegen systemen die voorgeprogrammeerd zijn, en jammers zijn alleen effectief als ze precies op de drone gericht kunnen worden. Bovendien brengt een drone die onvoorspelbaar reageert op een verstoring weer andere risico’s met zich mee, zeker in de nabijheid van een vliegveld.

Ook geofencing is geen oplossing tegen bewust misbruik van drones, aangezien deze techniek eenvoudig is te omzeilen.