Terugblik op 2018: een turbulent jaar voor de dronesector

Het is 31 december 2018, tijd om de balans op te maken op het gebied van drones. Wat waren de belangrijkste ontwikkelingen afgelopen jaar? Welke gebeurtenissen bleven op het netvlies hangen? Welke voorspellingen van vorig jaar zijn daadwerkelijk uitgekomen? Je leest het in onze terugblik op het turbulente jaar 2018.

Markt voor recreatieve drones ingestort

Het lijkt een eeuwigheid terug, maar het is nog geen jaar geleden dat GoPro aankondigde definitief te stoppen met drones. Niet alleen had de Karma Drone na de introductie een slechte reputatie opgelopen als gevolg van een ontwerpfout, maar waar GoPro vooral pijnlijk achter kwam was dat DJI met de Mavic Pro inmiddels bijna alle concurrentie om zeep had geholpen. Iets langer dan een jaar na de lancering van de Karma Drone werd deze alweer uit de schappen gehaald.

Maar GoPro was niet het enige bedrijf dat verliezen leed op de droneverkoop. Na het derde kwartaal van dit jaar kwamen er verontrustende geluiden uit de hoek van Parrot. Hun in juni geïntroduceerde Anafi was niet het verkoopsucces geworden waar men op gehoopt had, met dieprode kwartaalcijfers tot gevolg. Op zich werd de Anafi best goed ontvangen, maar de vraag naar recreatieve drones is simpelweg opgedroogd, iets wat ook bleek uit een pijnlijke analyse van Le Monde.

Inmiddels heeft DJI de markt voor vrijetijdsdrones bijna volledig in handen, op een paar procent marktaandeel voor Walkera, Yuneec, Parrot en nog wat andere kleine spelers na. Maar het kan niet anders dan dat DJI ook de tucht van de markt voelt. Misschien is dat wel de reden dat de Osmo Pocket zo intensief gepromoot wordt: met drones valt simpelweg niet genoeg meer te verdienen…

Drone Masters geflopt

Na een droge zomer kwam het eerste spelprogramma dat 100% gewijd was aan drones op de buis: Drone Masters. In het programma, dat werd geproduceerd door Talpa en uitgezonden door SBS6, streden zeven BN’ers onder leiding van presentator Dennis van der Geest om de titel ‘Drone Master 2018’. Juryleden waren regisseur/filmmaker Tim Oliehoek en Wiebe de Jager van Dronewatch.

Het programma trok echter weinig kijkers. Na een paar afleveringen op prime time werd Drone Masters verplaatst naar de late zondagavond. Veel droneliefhebbers konden de behendigheidsspelletjes waarbij er nog wel eens een drone crashte maar matig waarderen, en de foto’s en video’s die de kandidaten maakten hadden niet altijd een zeer hoog niveau. Uiteindelijk zagen rond de 200.000 kijkers hoe danser Timor Steffens winnaar werd van het programma.

Talloze nieuwe producten van DJI

DJI had het tempo er weer goed in dit jaar. In het voorjaar verscheen de supercompacte Mavic Air. Daarna werd het even stil: de productintroductie van de Mavic 2 die aanvankelijk in juli zou plaatsvinden werd zelfs uitgesteld. Uiteindelijk kwam de Mavic 2 er natuurlijk toch, in twee uitvoeringen nog wel: een versie met zoomcamera en een uitvoering met Hasselblad-camera.

Op professioneel gebied had DJI ook flink wat nieuwe toestellen in petto. Ten eerste was daar de Phantom 4 RTK, kort daarna gevolgd door de Mavic 2 Enterprise. Zeer recent kwam daar nog de Mavic 2 Enterprise Dual bij, met FLIR infraroodcamera. De strategie van DJI lijkt duidelijk: er wordt steeds meer ingezet op kleine en lichte toestellen.

Naast flink wat nieuwe drones had DJI ook wat mooie verrassingen voor videomakers in petto. Zo kwam er de Ronin-S, een gimbal voor systeemcamera’s die in principe met één hand bediend kan worden. Zeer recent kwam DJI met de Osmo Pocket, een supercompacte gimbalcamera voor in de hand.

Meer mogelijkheden voor professionals

Helaas kwam het dit jaar niet meer van een verruiming van de mogelijkheden voor ROC-light vliegers. Wel was er goed nieuws voor full ROC-houders, die konden mochten namelijk dichter op bebouwing en wegen gaan vliegen. Veel spannender zijn de ontwikkelingen rond de zogenaamde SORA’s, dat zijn standaard scenario’s voor bijvoorbeeld vluchten boven bebouwing of in CTR gebieden. Een aantal ROC-houders krijgen hierdoor veel meer mogelijkheden.

Met name Rijkswaterstaat bleek een aanjager van projecten waarbij drones op een nuttige manier werden ingezet. Zo werden er bruggen geïnspecteerd, verkeersstromen geanalyseerd en testen gedaan met het in kaart brengen van vrije parkeerplaatsen op een truckparking. Ook schreef Rijkswaterstaat een Drone Challenge uit, waarbij de inzet van drones tijdens een grote calamiteit werd getest.

Ander positief nieuws kwam vanuit de hoek van brandweer en politie. Na jarenlang geïnvesteerd te hebben in opleidingen en procedures mag er dan eindelijk gevlogen worden met drones. Afgelopen jaar werden er vaak drones ingezet voor de analyse van verkeersongevallen en tijdens branden en andere calamiteiten. Er werd zelfs voor het eerst ’s nachts gevlogen met een drone, wederom een unicum.

Voortdurende discussie over drones in natuurgebieden

Ook in 2018 duurde de heibel rondom het vliegen met drones in natuurgebieden helaas voort. De introductie van een nieuwe dronekaart met daarop alle Natura 2000-gebieden gearceerd riep bij velen de vraag op of deze gebieden nu wel of geen verboden terrein zijn voor dronevliegers. Een vraag die trouwens nog altijd niet eenduidig is beantwoord.

Samen met KNVvL nam Dronewatch halverwege het jaar het initiatief om tot een gedragscode te komen. Een eerste concept hiervan is opgesteld, KNVvL neemt nu het voortouw om deze met een aantal belangenclubs te bespreken. In 2019 pakken we de draad weer op en hopelijk komt het tot een convenant waarin zowel natuurbeheerders als (professionele) dronepiloten zich kunnen vinden.

Een min of meer gerelateerd onderwerp betreft de vermeende inbreuk op de privacy door drones. Bij Kinderdijk waren de molenaars de drones zó zat, dat men maar verbodsbordjes plaatste bij de ingang van het gebied.

Misbruik van drones

Helaas kunnen we in deze terugblik niet om het feit heen dat drones – al dan niet met opzet – een gevaar voor anderen kunnen opleveren, of zelfs misbruikt kunnen worden om aanslagen mee te plegen. Dat bleek wel uit een aanslag uitgevoerd met commercieel verkrijgbare drones op president Maduro in Venezuela. Alhoewel er aanvankelijk veel onduidelijkheid bestond over wat er zich daar nu precies gebeurde, wist onderzoekscollectief Bellingcat achteraf toch aan te tonen dat het inderdaad om een aanslag met drones ging.

Er zijn ook zorgen over drones nabij vliegvelden en gevoelige locaties, zoals gevangenissen. Eind november luidde brancheorganisatie DCRO de noodklok over illegaal vliegende drones boven Rotterdam en zelfs in de nabijheid van The Hague Rotterdam Airport, op basis van een langlopende test met een dronedetector van DJI.

Drie weken daarna lag vliegveld Londen Gatwick drie dagen plat als gevolg van meldingen van drones. Alhoewel er nog heel veel onduidelijk is over wat zich daar nu precies heeft afgespeeld, is wereldwijd het besef doorgedrongen dat drones mogelijk een bedreiging vormen voor gevoelige locaties zoals vliegvelden, en dat men eigenlijk zeer slecht is voorbereid op zo’n scenario.

Helaas kunnen drones – net zoals iedere andere technologie – zowel goedschiks als kwaadschiks ingezet worden. Die realiteit begint dankzij voorvallen zoals in Venezuela en Gatwick bij iedereen door te dringen. En ondanks de gigantische groei van de anti-drone industrie zijn er nog geen kant en klare oplossingen om rogue drones op tijd op te merken of onschadelijk te maken. Het is dan ook geen toeval dat de politie de eerste editie van Drone Clash sponsorde.

Welke voorspellingen kwamen uit?

Eind 2017 deden we nogal wat voorspellingen voor 2018. Een aantal daarvan kwamen uit, maar niet allemaal: zo is onze voorspelling dat de regels voor amateurs aangescherpt zouden worden niet uitgekomen, omdat de minister gelukkig inzag dat dat toch niet zo’n goed idee was, met de Europese regelgeving op komst. Ook onze voorspelling dat er een Phantom 5 zou komen bleek onjuist.

Welke voorspellingen kwamen wel uit? Nou, de Mavic 2 is er inderdaad gekomen. Ook voorspelden we dat de dronesector in 2018 langzaam volwassen zou worden, en dat is zeker het geval. Wat niet betekent dat ROC-houders en ROC-light vliegers het makkelijk hebben, want men ondervindt nog altijd veel concurrentie van illegale vliegers en verstikkende regelgeving. De laatste voorspelling die uitkwam was dat er geëxperimenteerd zou worden met BVLOS-vluchten, in het kader van drone delivery.

Dronewatch

Hoe was 2018 voor ons? Natuurlijk hebben de veranderingen in de markt ook consequenties voor Dronewatch. Niet voor niets zijn we meer gaan inzetten op berichten die relevant zijn voor professionals, daar zit immers de groei. Maar ook elders kom je ons tegen, zo mochten we ook in 2018 weer vaak de ontwikkelingen duiden op congressen en op radio en tv. We werden uitgenodigd om onze visie op de ontwikkeling van de dronesector uiteen te zetten tijdens een openbare hoorzitting in de Tweede Kamer, en om onze ideeën over communicatie toe te lichten tijdens een sessie van de Europese luchtvaartorganisatie EASA. Daarnaast was er natuurlijk nog onze betrokkenheid bij Drone Masters en maakten we flink wat droneshots voor uiteenlopende opdrachtgevers, waaronder voor het eerst opnamen voor een bioscoopfilm.

Trots zijn we op de groei van ons bereik. Alleen al Dronewatch.nl trok afgelopen jaar meer dan een kwart miljoen unieke bezoekers. Verder zagen we over de gehele linie een groei in ons bereik via sociale media en andere kanalen. De stand per 31 december:

15.691 Facebook fans
2.540 Twitter followers
3.185 nieuwsbrief abonnees
1.968 forumleden op dronepilots.nl
2.738 leden in de Facebookgroep Dronefotografie en video
1.331 YouTube abonnees

Turbulent jaar

We kunnen niet anders concluderen dan dat 2018 een zeer turbulent jaar was voor de dronesector, met zowel positieve als negatieve uitschieters. Deels is dat inherent aan een relatief nieuwe technologie, de introductie daarvan gaat nu eenmaal niet zonder horten of stoten. We zien het als onze taak om al deze ontwikkelingen zo goed mogelijk te volgen en te duiden, en hopen van harte dat onze lezers vinden dat we daarin geslaagd zijn.

Wat kunnen we in 2019 verwachten? Dat lees je op 1 januari, in onze vooruitblik op komend jaar!