Minister wil gebruik van drone jammers gaan toestaan
Minister Ank Bijleveld van Defensie wil dat er meer mogelijkheden komen om elektronische stoorzenders in te zetten tegen ongewenste drones. Dat schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer. In de zomer van 2020 moet er een een bestuursmaatregelen ingevoerd zijn die het gebruik van dergelijke apparatuur mogelijk moet maken. De vraag is echter in hoeverre de Europese Radio Equipment Directive mogelijkheden biedt om de Telecomwet te omzeilen.
Bewust verstoren
Zogenaamde drone jammers zijn er in vele soorten en maten. In de meeste gevallen breken de stoorzenders in op de radioverbinding tussen de bestuurder van een drone en de drone zelf. Afhankelijk van hoe de drone is ingesteld zal deze zijn vlucht onderbreken en blijven hangen in de lucht, terugkeren naar de opstijglocatie of de landing inzetten. Er zijn ook jammers die het GPS-signaal waarvan een drone afhankelijk is voor de positionering verstoren, waardoor de drone met de wind mee afdrijft.
Een drone jammer kan bijvoorbeeld gebruikt worden om ongewenste drones te weren nabij kritieke infrastructuur zoals gevangenissen en vliegvelden. Ook is het mogelijk om mobiele drone jammers in te zetten tijdens grote publieksevenementen. Problematisch is alleen dat het gebruik van stoorzenders ook consequenties kan hebben voor andere (legitieme) gebruikers van het radiospectrum, zoals kapiteins van schepen die in de buurt voeren van locaties waar president Poetin zich mogelijk ophield ondervonden.
Telecomwet
Mede om die laatste reden is het gebruik van zogenaamde drone jammers in Nederland niet zonder meer toegestaan. Dat is een gevolg van bepalingen in de Telecommunicatiewet (Tw), die het bewust verstoren van radiosignalen verbiedt. Ook de handel in drone jammers is verboden. Alleen de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD), bevoegde ambtenaren van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en opsporingsambtenaren die in het bezit zijn van een door de Minister van Veiligheid en Justitie aangewezen verklaring mogen gebruik maken van stoorzenders.
Maar als het aan de defensieminister ligt krijgen ook andere ambtenaren en handhavers de mogelijkheid om drone jammers te gebruiken:
“Het gebruik van jammers valt onder een afwijkend frequentiegebruik zoals vastgelegd in de Telecommunicatiewet. Daardoor is het gebruik van die actieve stoormiddelen niet onder alle omstandigheden mogelijk. Uit het oogpunt van nationale veiligheid is het noodzakelijk dat deze jammers onder meer omstandigheden kunnen worden ingezet dan nu het geval is. Daartoe wordt een Algemene Maatregel Van Bestuur (AMVB) opgesteld. Naar verwachting is dit traject het tweede kwartaal van 2020 afgerond.”
Totdat de AMVB is opgesteld worden er volgens de minister “waar mogelijk tijdelijke maatregelen genomen.”
Europese richtlijnen
De vraag is echter hoeveel mogelijkheden er op nationaal niveau zijn om de Telecomwet te omzeilen. De Telecomwet is immers gebaseerd op Europese richtlijnen. Een woordvoerder van het Agentschap Telecom zei hierover eerder tegen Dronewatch: “Jammers voldoen niet aan de Europese Radio Equipment Directive, omdat ze mobiele communicatie ernstig verstoren. Zie de Tw artikel 15.2.”
Door het inzetten van een stoorzender zou dan dus tot gevolg hebben dat de gezagvoerder geen controle meer heeft over zijn toestel. Het gevolg is dus in mijn ogen dat er een gevaarlijke situatie gecreerd wordt . Stel dat het fout gaat wie is er dan verantwoordelijk? en kan er aansprakelijk gesteld worden voor de schade, project wat op dat moment gevlogen word is voor niks, de uren richting de klanten, wie gaat deze kosten dragen? Wie gaat de instanties opvoeden wanneer ze in mogen grijpen, zij zullen zich dus ook moeten inlezen in de NOTAM zodat ze weten of iets toegestaan is of niet. Ik vind dat de werkelijk zakelijke gebruiker ook op een vorm van bescherming mag rekenen, het kost al genoeg om een ROC voor elkaar te krijgen met al de toeters en bellen.