Eerste ISO-norm gericht op dronesector gepubliceerd
De internationale organisatie die standaarden ontwikkelt voor de optimalisatie van bedrijfsprocessen ISO heeft een eerste norm gepubliceerd die specifiek betrekking heeft op de veilige inzet van drones door bedrijven. Deze eerste norm in de ISO 21384-serie betreft operationele procedures. In de nabije toekomst volgen er standaarden voor systemen, opleidingen en terminologie.
Procesmatig werken
ISO-normen zijn internationale standaarden voor de optimalisatie van bedrijfsprocessen, opgesteld door de International Organization for Standardization. Bekende ISO-normen betreffen kwaliteitsmanagement, informatieveiligheidsmanagement en milieumanagement. De normen gaan niet zozeer over producten of diensten zelf, maar over de manier waarop deze tot stand komen of ingericht worden.
Bedrijven die naar relaties en afnemers toe willen laten zien dat ze hun werkprocessen op een gestandaardiseerde manier inrichten kunnen zich laten certificeren voor één of meerdere van deze normen. In veel gevallen is het werken volgens ISO-normen zelfs verplicht, bijvoorbeeld voor bedrijven die diensten verlenen aan multinationale ondernemingen, overheden of aan de olie- en gasindustrie.
ISO-normen voor de dronebranche
De snel groeiende dronesector bleef niet onopgemerkt bij ISO. Daarom besloot de organisatie om normen te gaan ontwikkelen voor drone-operators die aan de buitenwereld moeten kunnen aantonen dat ze hun processen op een gestandaardiseerde en wereldwijd erkende manier hebben ingericht.
De eerste norm betreft ISO 21384-3, Unmanned aircraft systems – Part 3: Operational procedures. Deze betreft de organisatorische aspecten van de inzet van drones. Denk aan procedures voor onderhoud, vluchtvoorbereiding en -uitvoering, veiligheidsmanagement en privacybescherming.
In een later stadium komen hier aanvullende normen bij, namelijk ISO 21384-2, Unmanned aircraft systems – Part 2: Product systems, ISO 21384-4, Unmanned aircraft systems – Part 4: Vocabulary, en ISO 23665, Unmanned aircraft systems – Training for personnel involved in UAS operations.
Wereldwijd
Oplettende lezers herkennen in de ISO 21384 de fundamenten onder het RPAS Operator Certificate (ROC), dat in Nederland wordt toegekend aan bedrijven die hun operaties aantoonbaar volgens vaste en door de ILT goedgekeurde procedures uitvoeren. Het verschil is dat de ISO-normering een wereldwijde standaard is, terwijl het ROC een puur Nederlandse aangelegenheid is. Een Nederlandse ROC-operator kan dus niet zomaar in andere landen aan de slag.
De nieuwe ISO-normen voor de dronebranche zijn vooral goed nieuws voor drone-operators die op mondiaal niveau opereren. Maar het is niet ondenkbaar dat de nieuwe ISO-normen ook in eigen land tot standaard verheven zullen worden voor operators die bijvoorbeeld vluchten uitvoeren in opdracht van multinationals, de olie- en gasindustrie, de securitybranche, overheden, en andere organisaties die strenge eisen stellen aan zaken als veiligheid, privacybescherming en informatiebeveiliging.
Overlap
Er is wel sprake van flink wat overlap met bijvoorbeeld de aankomende Europese drone-regelgeving. Drone-operators die bijvoorbeeld in de Specific category aan de slag gaan, hebben veel van de zaken die in deze eerste en de nog te verschijnen ISO-normen worden beschreven als het goed is al op orde. Maar er zijn ongetwijfeld veel verschillen tussen de Europese eisen aan operators en de ISO-normen, wat weer tot verwarring kan leiden bij inhurende partijen.
Mogelijk dat de ISO 21384-2 (aangaande de systemen zelf) als eerste geadopteerd zal worden door Nederlandse en buitenlandse drone-operators. Het ontbreekt nu namelijk aan internationaal erkende keurmerken voor de ontwikkeling en fabricage van drones. De aankomende in gewichtscategorieën onderverdeelde CE-normering voor drones (eveneens onderdeel van de nieuwe EU drone-regelgeving) voorziet hier namelijk maar voor een klein deel in.
Een volledig overzicht van aankomende ISO-normeringen voor de dronesector (onder andere aangaande UTM-systemen, kabeldrones, datamodellen en payload interfaces) vind je op deze pagina.
