BoekbesprekingInterviewWinactie

Boekbespreking: The Drone Chronicles 2001-2016 (+winactie)

Ineens kwamen ze in ons leven: drones. Maar hoe ziet de recente geschiedenis van de drone er eigenlijk uit? Op welk moment deed de consumentendrone zoals we die nu kennen haar intrede? Vanaf welk moment dachten we bij het woord ‘drone’ niet meer aan een militair toestel maar aan een stuk speelgoed of juist aan een serieus gereedschap? Op deze en andere vragen probeert grafisch vormgever Rob van Leijsen op geheel eigen wijze een antwoord te geven met zijn tweedelige uitgave The Drone Chronicles 2001-2016.

Wil jij kans maken op een gesigneerd exemplaar van The Drone Chronicles? Laat dan vóór zaterdag 14 december een reactie achter onder deze boekbespreking.

The Drone Chronicles 2001-2016 heeft als thema de integratie van drones in onze hedendaagse maatschappij. Het boek werd uitgegeven door het fotografiemuseum in Genève en bestaat uit twee delen: een catalogus welke alle modellen die op de markt zijn gekomen op chronologische volgorde bij elkaar brengt, en een dagboek welke belangrijke gebeurtenissen met betrekking tot drones op een rij zet.

Hieronder vind je eerst onze bespreking van de twee delen waaruit The Drone Chronicles bestaat. Daarna lees je een interview met de initiatiefnemer en samensteller van de twee boekwerken, Rob van Leijsen.

Deel 1: Catalogue

Het doorbladeren van de catalogus is een feest van herkenning: de Parrot AR.Drone, de iconische Phantom serie van DJI, de eerste Altura van het Nederlandse Aerialtronics, de ‘ready to fly’ racedrones van Walkera, de eBee fixed wing drone: alle drones die de afgelopen jaren de revue zijn gepasseerd op Dronewatch vind je terug in het boek, samen met een productfoto en de belangrijkste specificaties.

Aan de andere kant maakt de catalogus bijna pijnlijk duidelijk hoe ongelooflijk veel speelgoeddrones van Chinese makelij, eendagsvliegen uit andere landen en militaire drones er afgelopen jaren zijn gemaakt waar de meesten van ons nog nooit van hebben gehoord. Ooit gehoord van de Echar 20A? Doen de K3 en M5 een belletje bij je rinkelen? De Super Bat DA50? Of het Electric Tethered Observation Platform, afgekort ETOP? Het deel eindigt met de Wingcopter 178 die in december 2016 werd aangekondigd.

Dat de ontwikkelingen in de afgelopen paar jaar in een stroomversnelling zijn gekomen blijkt wel uit het feit dat de jaren 2015-2016 meer pagina’s innemen dan de dertien voorgaande jaren. Maar ook al ging het in de beginjaren niet zo hard, de catalogus doet je goed beseffen dat de vroege militaire drones – weliswaar meestal van het type fixed wing – hun tijd vaak ver vooruit waren: toestellen met vliegtijden die in uren in plaats van minuten gemeten werden, met een bereik van tientallen zo niet honderden kilometers, en met geavanceerde functies zoals obstacle avoidance en return to home. Zaken die we sinds kort in consumentendrones aantreffen waren in 2001 al lang en breed in zwang bij de militairen.

Deel 2: Journal

Het tweede deel van The Drone Chronicles bestaat uit een verzameling artikelen afkomstig uit kranten, magazines en websites, met één centraal thema: drones. En dan eveneens betrekking hebbende op de periode 2001-2016. In dit boekwerk komen we de meest uiteenlopende verhalen tegen: van neergehaalde spionagedrones tot de veelbelovende ambulancedrone van de TU Delft, de eerste droneshow van Intel, de ratcopter die wereldwijd beroemdheid vergaarde, en de nodige artikelen over de inzet en ontwikkeling van militaire drones.

Ook al is informatie in het dagboek snel verouderd aan het raken, het tweede deel van de uitgave geeft een uniek inzicht in de diepte en breedte van de dronesector. De toepassingen die de revue passeren zijn zeer divers van aard en het is interessant om anno 2019 te zien dat veel voorspellingen die in de voorbije jaren gedaan werden over onderwerpen als drone delivery, search & rescue en personenvervoer maar ook privacyschendingen en misbruik en langzaam maar zeker aan het uitkomen zijn.

Museumbezoek zonder gids

Kenmerkend voor de twee delen is de afwezigheid van iedere vorm van interpretatie. De productbeschrijvingen in de Catalogue en de artikelen in de Journal worden zonder enige inleiding of context aan de lezer gepresenteerd. Wat dat betreft is The Drone Chronicles een beetje als een museumbezoek zonder gids: je moet als lezer/bezoeker zelf maar je weg vinden en conclusies trekken over hetgeen je aantreft.

Daarmee vormt The Drone Chronicles een interessante tijdsdocument van een stormachtige periode in de geschiedenis van de drone, zonder daarbij een oordeel te vellen, een rode draad te ontwaren of een eigen toekomstvisie neer te leggen. Een aanrader voor iedereen die benieuwd is naar de moderne geschiedenis van een technologie die vaak ongemerkt, maar in toenemende mate ook duidelijk hoor- en zichtbaar, vele aspecten van onze samenleving is gaan raken.

Leijsen, Rob van, The Drone Chronicles 2001-2016, ISBN 978-3-95905-310-5. Onder andere leverbaar via Amazon.com (paperback, $40)


Interview met Rob van Leijsen

Vanwaar je interesse in drones? Wat was de aanleiding om met dit project te beginnen? Wat & wie wil je met de uitgave bereiken?

“De directe aanleiding was een beurs voor alumni van mijn opleiding waar ik een design gerelateerd onderzoeksproject voor kon indienen in 2014. Mijn interesse werd in die periode vooral aangewakkerd door de toenemende aanwezigheid van drones in de mainstream media. Het was een voor mij nog relatief nieuw en onbekend onderwerp, maar door de introductie van consumenten drones en de aanhoudende “drone strikes” van het Amerikaanse leger veranderde dat snel. Het meest merkwaardige vond ik dat er veel over geschreven en gespeculeerd werd zonder dat we, in Europa althans, werkelijk geconfronteerd werden met drones in de lucht.

Het publiek dat ik wil bereiken is divers, en ik ben ook nog steeds erg benieuwd voor welke doelgroepen het werk interessant is. Ik heb naar aanleiding van het boek goede gesprekken gehad met fanatiekelingen uit de drone industrie, met filmmakers en fotografen, maar ook met onderzoekers en boekliefhebbers in het algemeen. Ik zie het als een naslagwerk voor de drone liefhebber en als onderzoeksmateriaal voor de technologiesector.”

Hoe lang heeft de uitvoering van het project in beslag genomen? Hoe kwam je aan de informatie over de drones die je in de catalogus beschrijft?

“Het project heeft uiteindelijk 5 jaar in beslag genomen, van het eerste concept in 2014 tot het drukken van het boek begin 2019. In 2016 heb ik een maquette van het boek geëxposeerd naar aanleiding van de onderzoeksbeurs. Dit was een goede maatstaf om te zien wat er verbeterd kon worden. Vervolgens heb ik het project verder ontwikkeld met een uitgever, in dit geval het fotografiemuseum in Genève. Maar het is geen 5 jaar full-time project geweest. Ik doe dit naast mijn ontwerppraktijk, en voornamelijk in de vrije uren.

De informatie over de drones komt van verschillende bronnen online. In bepaalde gevallen was er goede documentatie beschikbaar van de fabrikant zelf, maar vaak heb ik meerdere sites en bronnen moeten raadplegen om de juiste technische specificaties van een model samen te stellen. Ook het factchecken was veel werk. Het kwam voor dat ik tegenstrijdige informatie vond wat betreft de afmetingen of maximum snelheid van een drone, en in dat geval heb ik nieuwe bronnen gezocht ter bevestiging. Ik heb geprobeerd zo compleet en correct mogelijke informatie per drone te verstrekken, maar er zullen onverhoopt wat fouten in staan.”

Hoe dacht je over drones aan het begin van het project en hoe denk je er nu over? Wat viel op toen je je onderzoek deed; welke rode draad/draden kwam je op het spoor?

“In het begin was ik licht sceptisch over de mogelijkheden en inzetbaarheid van drones voor particuliere consumenten. Ik zag de fun factor van de drone als gadget, maar niet direct een bredere maatschappelijke implicatie. Ik zie nu dat consumenten er in het algemeen heel inventief mee omspringen, zowel de reden waarvoor de drone gebruikt wordt alsmede het “do it yourself” aspect, het knutselen aan bestaande drones.

Ik ben vooral erg enthousiast over de gebruiken in landelijke en agrarische gebieden, waar een drone weinig tot last is voor de bevolking. Vooral in slecht bereikbare- of rampgebieden is een drone uitermate effectief voor inspectie en medische toepassingen (transport van bloedmonsters). Een drone komt ook goed tot zijn recht bij het monitoren en beschermen van dieren op land en zee.

Ik zie de pakketbezorging per drone en de drone als vervoersmiddel voorlopig als een utopie waar vooral Silicon Valley laaiend enthousiast over is. Het moet zeker onderzocht worden, maar ik denk dat we de nadelen van de aanwezigheid van drones in stedelijke gebieden onderschatten. In hoeverre staan we toe dat drones het reeds overvolle stadsbeeld verder “vervuilen”, buiten de vraag of pakketbezorging per drone op grote schaal werkelijk effectief is? Maar misschien zit ik er volledig naast.

Op militair vlak ben ik nieuwsgierig en tegelijkertijd verontrust naar de ontwikkeling van drones als autonome wapens. Het gaat onvermijdelijk die kant op, maar de gevolgen van de zelf beslissende en bewapende drone zijn op dit moment nog weinig te overzien. Dit loopt parallel met de ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie, waar de samenstelling van de aansturende datasets tot veel discussie leidt. De verontrusting ligt niet in eerste instantie bij de machine zelf, maar door wie of wat deze wordt aangestuurd.”

Komt er een vervolg op dit project? Zo ja, kun je daar iets over zeggen?

“Voorlopig is er geen vervolg gepland, maar dat kan altijd veranderen. Ik heb nog steeds een online platform in gedachte waar ik de catalogus continu kan updaten, maar dit is gigantisch veel werk en ik heb daar nog niet de tijd en het budget voor gevonden.”

Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

8 gedachten over “Boekbespreking: The Drone Chronicles 2001-2016 (+winactie)