Vooruitblik op 2020: het jaar dat de Europese drone-regelgeving wordt ingevoerd

De beste wensen voor 2020! Het wordt hoe dan ook een bewogen jaar voor de Europese dronesector. In alle lidstaten worden namelijk de bestaande nationale regelingen voor het vliegen met drones vervangen door de Europese drone-verordening. In deze vooruitblik bespreken we deze en andere ontwikkelingen die we dit jaar tegemoet kunnen zien.

31 december 2020: Europese regelgeving voor drones van kracht

Op 31 december 2020 is het zo ver: dan worden in Nederland de Regeling modelvliegen en de Regeling op afstand bestuurde luchtvaartuigen (en in België het Koninklijk besluit met betrekking tot het gebruik van op afstand bestuurde luchtvaartuigen in het Belgisch luchtruim vervangen) door de Commission Delegated Regulation (EU) 2019/945 en de Commission Implementing Regulation (EU) 2019/947.

Alle dronevliegers krijgen te maken met een registratieplicht (uitgezonderd bezitters van speelgoeddrones die minder wegen dan 250 gram, zonder camera). Ook komt er een opleidingsplicht voor bestuurders van drones die meer wegen dan 250 gram. Dat resulteert dan in een EU dronebewijs, dat ook in andere Europese lidstaten geldig is. Waar je zo’n opleiding kunt volgen en wat deze gaat kosten is nog niet bekend, maar denk aan een paar tientjes.

Het verschil tussen recreatieve en professionele dronevluchten komt te vervallen. In plaats daarvan wordt er uitgegaan van het risico van de vlucht, die weer afhankelijk is van het gewicht van de drone en de locatie waar ermee gevlogen wordt. Het merendeel van de dronevliegers zal terecht komen in de Open categorie. In die categorie zijn een aantal subcategorieën aangebracht. Afhankelijk van het gewicht van de drone (en later het C0 t/m C4 label als onderdeel van het CE keurmerk) valt men onder één van deze categorieën. Voor dronevluchten met een groter risico is er de Specific categorie.

Omdat de nieuwe regelgeving niet in één keer ingevoerd kan worden, komt er een overgangsperiode van een jaar. Houders van een ROC-light ontheffing of een ROC-vergunning kunnen nog een jaar doorvliegen volgens de nu vastgestelde procedures. Met drones die geen Cx CE keurmerk hebben – dat zijn eigenlijk alle drones die momenteel rondvliegen – mag vanaf 1 juli dit jaar nog twee jaar worden doorgevlogen, dus tot 1 juli 2022.

Onze verwachting is dat de invoering van de Europese drone-regelgeving zal leiden tot veel onduidelijkheid en misschien zelfs wel tot chaos. De nieuwe regelgeving is dankzij de verschillende subcategorieën complexer dan de oude regelgeving en de overgangsperiode maakt het er niet eenvoudiger op. Daarnaast is er nog de discussie over zonering die begin dit jaar in volle hevigheid gevoerd zal worden.

DJI: Mavic 3, Inspire 3, racedrone, Osmo Pocket 2

Nog altijd is DJI veruit marktleider als het gaat om drones en het ziet er niet naar uit dat daar snel verandering in komt. De vraag die menigeen bezig houdt is dan ook wat we van DJI kunnen verwachten in 2020.

Sowieso lijkt het erop dat we een opvolger van de Mavic 2 kunnen verwachten, misschien eind januari al. Er zijn nog weinig concrete geruchten, maar de camera zou verder verbeterd zijn, mogelijk gaan de Zoom en Pro op in één nieuw model, de Mavic 3 zou beschikken over ActiveTrack 3.0 – en daarmee mogelijk de Skydio 2 naar de kroon steken – en de Mavic 3 zou de eerste consumentendrone zijn die uitgerust wordt met AirSense, een systeem dat waarschuwt voor ander vliegverkeer.

Een Phantom 5 zit er waarschijnlijk niet meer in. De Phantom 4-lijn blijft wel bestaan, maar dan in versies voor specialistische toepassingen (denk aan de Phantom 4 RTK en de Phantom 4 Multispectral). De kans dat er dit jaar een opvolger voor de Inspire 2 komt achten we redelijk groot. De Inspire 2 stamt immers van eind 2016, dat is in deze sector een eeuwigheid geleden. Naast een langere vliegtijd, een herzien ontwerp van zowel toestel als controller en een geïntegreerde ADS-B ontvanger ligt het voor de hand dat er tegelijkertijd een nieuwe Zenmuse-camera wordt gelanceerd, mogelijk met 8K resolutie.

In de wandelgangen hebben we verder opgevangen dat DJI wel eens met een racedrone op de markt zou kunnen komen. Dat zou ons niet helemaal verbazen, DJI heeft immers al een digitaal videotransmissiesysteem voor FPV vliegers gelanceerd.

Met wat voor drone(s) DJI ook komt: het zal spannend zijn om te zien of DJI er al in slaagt om een Europees Cx-label toegekend te krijgen. Zonder een C0 t/m C4 classificering zou iedere nieuwe drone per definitie in het overgangsregime vallen, waardoor er nog wat extra vliegrestricties gelden en de drone meteen al een maximale houdbaarheidsdatum meekrijgt.

Ook in het non-drone segment verwachten we wel wat productaankondigingen van DJI. Vrijwel zeker komt er een opvolger van de eerste Osmo Pocket, de miniatuur gimbalgestabiliseerde actiecamera waar we best enthousiast over waren. Daarnaast lijkt het erop dat er een RC camerabuggy aan zit te komen en wellicht komt er ook nog een nieuwe Osmo Action.

Toch is het niet allemaal DJI wat de klok slaat. De eerste reviews van de Skydio 2 zijn behoorlijk enthousiast en ook het Amerikaanse bedrijf Autel Robotics lijkt met een interessante drone op de markt te komen, de EVO 2. Ook Yuneec en Parrot zijn nog altijd in de race. In het professionele segment zien we ook steeds meer nieuwkomers opstaan.

Urban Air Mobility en U-Space

Wat kunnen we in 2020 verwachten op het gebied van Urban Air Mobility, ofwel pakketbezorgende drones of zelfs drones niet personen kunnen vervoeren? Ons vermoeden: nog niet zo veel. Achter de schermen gaan een aantal consortia wel serieus met drone delivery aan de slag (denk aan het samenwerkingsverband met o.a. KLM en Schiphol, en natuurlijk de PostNL – ANWB – Erasmus MC coalitie), maar het blijft vooralsnog bij veel overleg en een aantal kleinschalige proefnemingen boven afgelegen terreinen.

Buiten Nederland verwachten we wel een aantal interessante ontwikkelingen. Zo lijkt het erop dat in België al werk wordt gemaakt van medische luchtbruggen en het zou ons niet verbazen als er in landen als Dubai en China een aantal eerste luchttaxi’s op afroep gaan rondvliegen, op kleine schaal weliswaar. En ondertussen zal commerciële pakketbezorging per drone in steeds meer landen worden uitgerold, waaronder in de VS.

Op het gebied van U-Space is de klok onlangs een flink stuk teruggezet. EASA zou tijdens de Amsterdam Drone Week 2019 met een conceptschets komen over de inrichting U-Space, maar er was zoveel kritiek vanuit de verschillende Europese stakeholders dat EASA terug moest naar de tekentafel. De herziene draft opinion is uitgesteld tot februari 2020. Hopelijk komt er dan meer duidelijkheid over hoe U-Space zich verhoudt tot ATM, hoe U-Space überhaupt gaat werken, wie verantwoordelijk wordt voor welk onderdeel en hoe de financiering geregeld gaat worden.

Maatschappelijke acceptatie

Hoe de dronesector zich in Nederland en België verder ontwikkelt, hangt voor een groot deel af van publieke acceptatie en draagvlak. Nu dat er meer mogelijkheden zijn (en komen) om in de directe leefomgeving van burgers te vliegen zullen er ook meer zorgen komen over privacy, verstoring en veiligheid. Er hoeven maar een paar incidenten breed uitgemeten te worden in de media en de dronesector heeft er een probleem bij.

Alles valt of staat met goede voorlichting – zowel aan dronevliegers, handhavers als burgers – en een professionele werkhouding van dronepiloten die nabij bebouwing en mensen gaan vliegen. En ondertussen maar hopen dat het kwaadwillend gebruik van drones tot een minimum beperkt blijft. De counter UAS-industrie begint flink op stoom te raken maar er is nog lang geen waterdichte oplossing tegen drones van criminelen of terroristen. Ook geofencing, UTM en Drone ID zijn geen oplossingen tegen misbruik.

Ook voor Dronewatch is er een rol weggelegd als het gaat om maatschappelijke acceptatie van drones. Denk aan het uitlichten van positieve toepassingen van drones en een gedegen informatievoorziening richting zowel vaste lezers als mensen die toevallig via Google op de site terecht komen omdat ze bijvoorbeeld willen weten of die drone boven hun achtertuin nu wel of niet illegaal bezig is.

Volledig ROC

2020 wordt ook het jaar waarin Dronewatch een volledige ROC-vergunning gaat aanvragen. Waarom we alsnog kiezen voor deze binnenkort verouderde vergunningsvorm, dat lees je in deze toelichting. Momenteel wordt er hard gewerkt aan onze Operations Manual en ook moeten onze Mavic 2 Pro en Inspire 2 nog gekeurd worden. Als dat allemaal achter de rug is dan kunnen we met de vergunning op zak legaal nabij en boven bebouwing vliegen en dronevluchten uitvoeren in gecontroleerd luchtruim.

Later dit jaar gaan we onderzoeken hoe we formeel aan de slag kunnen als drone-operator in de Specific categorie. Natuurlijk doen we verslag van onze bevindingen zodat ook andere dronebedrijven hier hun voordeel mee kunnen doen. Daarnaast staat er een artikelserie over de Europese drone-regelgeving op de rol, in samenwerking met droneconsortium Space53. Binnenkort meer hierover!