Regelgeving

EU droneregels: in welke categorie kom je terecht?

Vanaf 31 december 2020 vervalt het onderscheid tussen hobbyvliegers en professionele dronepiloten. In plaats daarvan worden de Open, Specific en Certified categorieën in het leven geroepen. Niet wie er vliegt is dan van belang, maar het risico dat uitgaat van de vlucht. In deze eerste editie van onze artikelserie over de Europese drone-regelgeving staan we stil bij de vraag hoe je kan bepalen met welke (sub)categorie je waarschijnlijk te maken krijgt.

Open categorie: drie subcategorieën

Dit artikel werd mede mogelijk gemaakt door Space53

Het merendeel van de recreatieve dronepiloten, modelvliegers en ROC-light houders zal terecht gaan komen in de Open categorie. Deze is weer onderverdeeld in drie risicocategorieën: A1, A2 en A3. Wie buiten de beperkingen van deze subcategorieën wil vliegen, komt automatisch terecht in de Specific categorie of zelfs de Certified categorie. Dat betreft dan met name de huidige ROC vergunninghouders.

In de toekomst krijgen alle drones die je kant en klaar koopt een nieuw soort CE productlabel, met de aanduiding C0 tot en met C4. Dit label helpt je om te bepalen in welke categorie je terecht komt en welk examen je moet doen. Let wel: geen van de drones die op het moment van schrijven verkocht worden hebben zo’n Cx CE label. Voor bestaande drones gaat een overgangsregeling van twee jaar gelden.

Hieronder worden de drie subcategorieën van de Open categorie in grote lijnen toegelicht. In welke subcategorie jij op 31 december 2020 terecht gaat komen is afhankelijk van je (huidige of toekomstige) drone en de vraag waar je ermee wilt gaan vliegen. De tabel verderop helpt je bij het bepalen van de categorie.

Open subcategorie A1: boven mensen vliegen

Dronevluchten die uitgevoerd worden in subcategorie A1 mogen alleen worden uitgevoerd met drones die zeer weinig risico opleveren voor mensen op de grond, bijvoorbeeld omdat ze heel licht zijn of dusdanig geconstrueerd zijn dat het risico op letsel minimaal is in geval van een crash. Vliegen boven mensenmenigten is echter nooit toegestaan.

In bijna alle gevallen moet de dronepiloot (of het bedrijf dat de drone inzet) zich registreren. Bij drones boven de 250 gram moet je ook een online theoriecursus en -examen doorlopen, bestaande uit 40 meerkeuzevragen. Drones waarmee in deze categorie wordt gevlogen mogen maximaal 900 gram wegen (of 500 gram, als je drone nog geen Cx CE label heeft).

Open subcategorie A2: in de buurt van mensen vliegen

De A2 subcategorie is bedoeld voor drones met een maximaal gewicht van 4 kg (of maximaal 2 kg als je drone nog geen Cx CE label heeft) en die aan een aantal technische standaarden voldoen. Je moet minimaal 30 meter afstand horizontaal aanhouden ten opzichte van mensen op de grond (50 meter bij gebruik van huidige drones). Toekomstig verkochte drones die beschikken over een slow speed mode mogen mensen tot op 5 meter naderen.

In alle gevallen moet de operator zich registreren en naast de verplichte online opleiding+toets moet men ook een aanvullend examen doorlopen. Ook moet je verklaren dat je enige praktijkervaring hebt opgedaan, maar dat wordt verder niet getoetst.

Open subcategorie A3: ver weg van mensen vliegen

Categorie A3 is bedoeld voor zwaardere (zelfbouw)drones tot 25 kg, modelvliegers en FPV racers. Je moet minstens 150 meter afstand aanhouden van mensen en bebouwing. Na 1 januari 2024 vallen alle drones die geen C0 t/m C4 CE label in deze categorie (uitgezonderd drones <250 gram, die blijven in A1). Registratie van de piloot of organisatie en de online kennistoets bestaande uit 40 vragen zijn verplicht.

Algemene voorwaarden voor het vliegen in de Open categorie

In alle gevallen moet je binnen de Open categorie aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • Je moet jezelf registreren als dronepiloot als je vliegt met een drone die meer weegt dan 250 gram of als deze voorzien is van een camera waarmee je opnamen kunt maken (de drone zelf hoeft niet geregistreerd te worden). In het geval van speelgoeddrones geldt de registratieplicht niet;
  • Je moet een theoriecursus volgen als je drone meer weegt dan 250 gram, die resulteert in een EU dronebewijs met een geldigheid van 5 jaar;
  • Het online basisexamen voor categorieën A1-A3 telt 40 meerkeuzevragen. Als je in de A2 subcategorie wilt gaan vliegen komt daar een extra examen met 30 vragen bij;
  • De maximale vlieghoogte is 120 meter. Hoger (bijvoorbeeld bij een gebouw of object) mag alleen mits niet hoger dan 15 meter / verder dan 50 meter van dat gebouw of object en met toestemming van de gebouweigenaar/objectbeheerder;
  • Je moet de drone altijd in het zicht houden;
  • Het is niet toegestaan om buiten de daglichtperiode te vliegen (dat vloeit voort uit de Nederlandse luchtverkeersregels);
  • Je mag niet vliegen in een straal van 3 km rondom kleine vliegvelden (1,2 km in het geval van helihavens) en in CTR gebieden;
  • Je moet rekening houden met de privacy van mensen die mogelijk herkenbaar in beeld komen;
  • Je moet zorgen dat je aansprakelijkheidsverzekering (avp) ook dekking biedt voor schade of letsel veroorzaakt door drones (ga dit na bij je verzekeraar);
  • Als dronepiloot ben je minimaal 16 jaar oud, tenzij je vliegt met een speelgoeddrone of zelfbouwtoestel <250 gram. Met zwaardere drones vliegen mag wel, maar alleen mits een begeleider toezicht houdt en je de theorie-opleiding die geldt voor de betreffende categorie doorlopen hebt;
  • De afstand die je moet aanhouden ten opzichte van mensen is afhankelijk van het gewicht van je drone (zie onderstaande tabel);
  • Na 1 januari 2024 moeten alle nieuw verkochte drones voorzien zijn van een Cx CE label met aanvullende producteisen. Met drones >250 gram zonder zo’n Cx CE label mag je na deze datum alleen nog in de A3 categorie vliegen;
  • Je mag in andere EU lidstaten vliegen, onder dezelfde condities als in eigen land. Neem dus je EU dronebewijs mee op reis!
Gebruik deze tabel om te bepalen of je in de A1, A2 of A3 subcategorie terecht komt. (klik voor vergroting – laatste update: oktober 2020)

Specific categorie

Voor dronevluchten die niet passen binnen de beperkingen van de Open categorie is er de Specific categorie. Denk aan vluchten buiten het zicht (BVLOS), met drones die zwaarder zijn dan 25 kg, als je hoger wilt vliegen dan 120 meter, in zones met beperkingen voor vliegers in de Open categorie of voor operaties in de bebouwde kom nabij mensen of met drones van meer dan 4 kg.

Drone-operators die In deze categorie willen opereren zullen moeten kunnen aantonen dat ze hun specifieke type operaties veilig kunnen uitvoeren op basis van opleidingen, (standaard)procedures en risicoanalyses. De uitkomsten van deze risicoanalyses schrijven vervolgens voor welke mitigerende maatregelen moeten worden genomen om de betreffende vluchten veilig uit te kunnen voeren.

De meeste organisaties die momenteel onder een volledig ROC vliegen zullen naar het zich laat aanzien gaan vliegen in de Specific categorie. Hun huidige operationele handboeken, opleidingen, eventuele standaardscenario’s en toestelkeuringen volstaan in veel gevallen als mitigerende maatregelen zoals die vereist worden in de Specific categorie.

Certified categorie

De EU regelgeving voorziet tot slot ook nog in een categorie voor dronevluchten met een zeer hoog risico. Denk aan drones die pakketjes of zelfs personen vervoeren. Dergelijke operaties komen terecht in de Certified categorie. De eisen die aan bedrijven gesteld worden die in deze categorie actief willen worden zijn zeer streng, te vergelijken met de eisen aan bemande luchtvaart.

ROC-light en ROC nog een jaar geldig

Ben je op 31 december 2020 in het bezit van een ROC-light ontheffing of ROC vergunning? Dan kun je nog een jaar – dus tot en met 31 december 2021 – doorvliegen conform de operationele voorwaarden zoals die nu ook op jouw organisatie van toepassing zijn. Daarna verliezen deze nationale ontheffingen en vergunningen hun waarde.

Voor ROC operators geldt dat de Inspectie Leefomgeving en Transport in de tussentijd hun huidige privileges zal ‘omzetten’ naar de Europese situatie.

Disclaimer
Aan de informatie in dit artikel kunnen geen rechten ontleend worden. De informatie in dit artikel betreft een interpretatie van de Europese verordeningen 2019/947 en 2019/945.


Interview met Bob Rietveld van Space53-partner Float 360

Hoe kijken drone-operators, fabrikanten en andere betrokkenen aan tegen de aankomende regelgeving? In deze artikelserie over de Europese drone-regelgeving laten we steeds een andere partner uit het Space53-netwerk aan bod. In deze aflevering komt Bob Rietveld van Float 360 aan het woord.

Wat doet Float 360?

“Float 360 is sinds 2012 actief als drone-operator. Sinds 2015 vliegen we met een ontheffing die later is omgezet naar een ROC. De komst van het ROC-light voelde in het begin wat oneerlijk gezien de tijdsinvestering, energie en kosten die in het ROC zijn gaan zitten. Zeker op het vlak van videoproductie kregen we ineens veel concurrentie van de ROC-light vliegers. Dat heeft ertoe geleid dat Float 360 in de afgelopen jaren zich steeds meer is gaan specialiseren in andere toepassingen.”

Op wat voor toepassingen richt het bedrijf zich nu?

“We zijn meer de kant op gegaan van inspectie, mapping, volumetrie, fotogrammetrie, optische en thermische inspecties. Float 360 heeft daarvoor partnerships gesloten met andere bedrijven. Zo werken we veel samen met DronExpert, een prachtig bedrijf in Twente dat toepassingen voor drones ontwikkelt en levert. Float 360 vliegt met de nieuwste toestellen van DronExpert die voor verschillende toepassingen ingezet kunnen worden.

Verder werkt Float 360 nauw samen met Aeret uit Brabant voor de verwerking van de gegenereerde data. Deze mooie samenwerking levert veel bijzondere en uiteenlopende projecten op. Denk hierbij aan wildtellingen in Natura 2000-gebieden, het opsporen van nesten van de Aziatische Hoornaar en volumemetingen voor grondreinigingsbedrijven. Maar ook voor de gemeenten Enschede en Hengelo, crowd control-vluchten tijdens de Conrad Twente rally waarbij we ook op twee locaties een aantal nachtvluchten mochten uitvoeren.”

Hoe hebben jullie die nachtvluchten geregeld?

“Dit was mogelijk dankzij een speciale projectontheffing van ILenT. Daarbij wil ik de geweldige samenwerking met de inspecteurs van ILenT benadrukken. Zij dachten echt met ons mee om deze pilot te kunnen uitvoeren. Via dit project is Float 360 vorig jaar partner geworden van Space53, een bijzondere publiek private samenwerking voor nationale en internationale partijen. Space53 beschikt over een vliegveld, een veiligheidscampus en bijzondere buiten- en binnenruimtes om onbemande systemen te onderzoeken en te testen.”

Tot slot: hoe denken jullie over de Europese drone-regelgeving?

“Float 360 ziet de komst van de Europese wetgeving als ROC-houder zeer positief. Wij gaan ervan uit dat door het verschil tussen de Open en Specific categorieën onze investeringen in het ROC zich beter terug laten verdienen, omdat er een duidelijk verschil in bevoegdheden komt. Onze vluchten zullen vooral in de Specific categorie vallen waardoor we ons met onze ervaring en professionaliteit kunnen onderscheiden van anderen die alleen vluchten in de Open categorie mogen uitvoeren. We hebben daar hoge verwachtingen van en hopen dat dit voor ons ook op zakelijk gebied meer mogelijkheden en concurrentievoordeel gaat bieden.

Daarnaast verwacht ik op Europees niveau meer mogelijkheden. Per slot van rekening wonen wij hier aan de Duitse grens en ook in Duitsland gaan ze straks met deze regelgeving vliegen. Ook over de grens kunnen we ons als uitvoerder van complexe vluchten in de Specific categorie onderscheiden. Natuurlijk hebben we wij ook vragen over hoe het er uiteindelijk uit gaat zien en hoe de transitie verloopt van onze huidige bevoegdheden naar de Europese. En in die zin maak ik me wel een beetje zorgen hoe dit vanuit de overheid allemaal geregeld gaat worden, zeker omdat de inspectie veel te weinig mensen op dit dossier heeft zitten. Het wordt een spannend jaar wat dat betreft, maar Float 360 is er klaar voor.”

Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

78 gedachten over “EU droneregels: in welke categorie kom je terecht?