Tutorial

Het oor wil ook wat: zo maak je een sounddesign voor je (drone)video

Wekelijks zie je op Dronewatch de mooiste dronevideo’s voorbij komen, in de rubriek ‘Kijken’. Bij veel van deze video’s hebben de makers niet alleen veel aandacht besteed aan het maken van de beelden, maar ook aan de muzikale omlijsting en ondersteunende geluidseffecten: het zogenaamde sounddesign. Hoe je zelf een sounddesign kunt toevoegen aan je (drone)video, dat lees – en hoor – je in deze tutorial.

Geluid = emotie

Wij mensen zijn van nature zeer visueel ingesteld. Daarom vinden de meeste mensen dronevideo’s ook zo mooi: je wordt meegenomen naar perspectieven die je als mens nooit kunt innemen en de camera’s van de meeste drones zijn tegenwoordig zo goed dat je de kleinste details kunt waarnemen.

Maar iedere ervaren filmmaker weet dat een video zonder muziek of geluid bijna geen emotie overbrengt. Daarom worden de meeste dronevideo’s voorzien van een aansprekende soundtrack, om de kijker zodoende in een stemming te brengen die aansluit op de beelden en om ritme te geven aan je shots. (Waar je rechtenvrije soundtracks kunt downloaden, dat lees je in dit artikel.)

Wat is een sounddesign?

Maar toch, het houdt niet op met alleen een goede soundtrack. Wie zijn of haar dronevideo helemaal af wil maken, ontkomt niet aan het toevoegen van bijpassende geluiden. Dat kunnen (al dan niet zelf opgenomen) omgevingsgeluiden zijn, maar ook speciale geluidseffecten. Al deze audiocomponenten tezamen noemen we het sounddesign.

Een goed sounddesign vormt als het ware de omlijsting van de beelden. Het maakt hoorbaar wat je als kijker ziet (denk aan kwetterende vogels bij een shot van een bos) of het geeft een extra boost aan bepaalde shots (bijvoorbeeld een mooie ‘woosh’ bij het rakelings passeren van een bergpiek). Het sounddesign geeft de finishing touch aan je beelden.

Kijk (en luister!) eens naar onderstaande video van de Picos de Europa in Spanje. Ik koos bewust voor een wat mysterieuze soundtrack, om het ruige karakter van het gebied te onderstrepen. Nadien voegde ik de nodige geluidseffecten toe om de beelden extra te ondersteunen. Bekijk daarna voor de aardigheid dezelfde video, maar dan met alleen de geluidseffecten.

1. Bijpassende omgevingsgeluiden verzamelen

Het meest voor de hand liggende deel van een sounddesign betreft geluiden die ten tijde van de opnamen te horen waren. Nu is het zo dat je met een dronecamera doorgaans geen geluid opneemt. Het geluid van de wind, de branding van de zee of vogels zul je dus zelf weer moeten toevoegen aan je video.

Dergelijke samples kun je prima zelf opnemen. Met een smartphone kun je tegenwoordig heel goed geluidsopnamen maken, zelfs met de ingebouwde microfoon. Zelf gebruik ik de app AVR voor iPhone. Wil je echt professionele opnamen maken dan investeer je het beste in een externe microfoon. Zorg er wel voor dat de telefoon of microfoon niet direct wordt aangeblazen door de wind om ploppen te voorkomen.

Ben je vergeten om geluidsopnamen te maken of was je daartoe niet in de gelegenheid tijdens het maken van de beelden? Geen nood, er zijn diverse websites waarop je gratis geluidsopnamen kunt vinden. Een goed voorbeeld is freesound.org, waar je duizenden geluidsopnamen kunt vinden van vaak behoorlijk goede kwaliteit, in zowel het mp3 als wav bestandsformaat.

Onderstaande dronevideo is niet alleen visueel oogstrelend maar is ook bijzonder sterk qua sounddesign. Merk op hoe de omgevingsgeluiden de beelden versterken. 

2. Geluidseffecten (SFX) selecteren

Naast omgevingsgeluiden bevat een goed sounddesign vaak ook geluidseffecten (ook wel aangeduid als foley of SFX). Dat zijn geluiden waarmee je de beweging en dynamiek in je shots extra kunt onderstrepen en een bepaalde ambiance kunt creëren. Ook transitions, slowmo’s en timelapses kunnen middels een goed gekozen geluidseffect extra lading meekrijgen.

Sommige videobewerkingsprogramma’s beschikken van zichzelf al over een uitgebreide bibliotheek met ondersteunende sound effects. Ook zijn er complete sound effect packs te koop, waarin een brede selectie van geluidseffecten zijn opgenomen. Voorbeelden hiervan zijn de verschillende SFX Libraries van Lens Distortions, met welluidende namen als Anticipation, Idyllic en Beginnings.

Het kan best lastig zijn om het juiste geluidseffect te vinden ter ondersteuning van een bepaald beeld. Maar als je eenmaal bekend bent met veel voorkomende benamingen zoals woosh, riser, sweep, impact, glitch, en ascend/descend, dan kom je er wel uit. Emotie is nu eenmaal geen exacte wetenschap, dus voel je vrij om verschillende geluiden uit te proberen.

Wat mij betreft is onderstaande dronevideo een ultiem voorbeeld van de kracht van sounddesign. Er is zelfs geen muziek gebruikt!

3. Het sounddesign samenstellen

Goed, je beschikt over een video-editing programma met meegeleverde SFX of losse sound packs, een goede soundtrack en een eerste versie van je montage. Hoe creëer je vervolgens een sounddesign?

Mijn advies is om eerst de gewenste soundtrack toe te voegen aan je project. Het volume van de soundtrack bepaalt namelijk hoeveel ‘ruimte’ er nog is voor aanvullende SFX. Het menselijke gehoor kent nu eenmaal z’n beperkingen, je kunt niet onbeperkt geluiden op elkaar stapelen en verwachten dat alles goed hoorbaar blijft.

Voeg als tweede stap de voor de hand liggende omgevingsgeluiden toe aan je video timeline. Denk aan wind, vogelgeluiden, klaterende beekjes. Zorg ervoor dat je het volume van de effecten zorgvuldig afstemt op het deel van de soundtrack die op dat moment klinkt: houd het subtiel.

De derde stap is om ondersteunende SFX toe te voegen. Speel met verschillende geluidseffecten om bijvoorbeeld beeldtransities te ondersteunen of om een bepaalde beweging te accentueren. Gebruik een koptelefoon om het resultaat goed te beoordelen.

Het is prima mogelijk om SFX te ‘stapelen’, maar houd het totale volume in de gaten

4. Tweaken en finetunen

Een laatste stap is om je video nog eens een paar keer na te lopen en kleine aanpassingen te doen in het volume. Doe dat ook een keer met de soundtrack uitgeschakeld, zodat je foutjes beter opmerkt. Ook kun je ervoor kiezen om bepaalde samples of geluidseffecten te laten in- en uitfaden, of een bepaald filter toe te passen.

That’s it! Met deze tips kun jij nu ook aan de slag als sounddesigner. Meer weten over het maken van dronevideo’s? Check dan mijn boek Dronevideo’s maken, dat inmiddels in een tweede druk beschikbaar is. Als bonus nog een laatste voorbeeldvideo die nog eens goed laat horen hoe belangrijk geluid is.

Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

3 gedachten over “Het oor wil ook wat: zo maak je een sounddesign voor je (drone)video

  • Je wilt niet weten hoe lang ik voor mijn trailer op zoek ben geweest naar alle geluiden. Het grootste deel heb ik allemaal zelf met een hele goede microfoon opgenomen tijdens de opnames. Eigenlijk zou iedereen die meer met geluid wil doen dagelijks een uur van de opnames moeten beluisteren en waar nodig een keyframe moeten aanbrengen zodat later de geluiden uit de opnames gehaald kunnen worden. Een eigen bibliotheek met geluiden is zo fijn om te hebben, maar het kost echt heel veel tijd.

    Na een eerdere video op Dronewatch heb ik wat geluiden aangeschaft, maar ik probeer ze wel gedoseerd toe te passen. Het moet echt bij de beelden passen en het liefst in stereo opgenomen zijn. Voor het tweede seizoen van Above ga ik daar in ieder geval heel goed op letten.

    https://www.youtube.com/watch?v=-zUkSX5zs44

    Beantwoorden
  • Grootste probleem bij sounddesign dat de meeste mensen nogal overboord gaan met de sound effects. De key tot goed sound design is dat het subtiel aanwezig is, maar niet te aanwezig. En die balans weten de meeste hobbyisten helaas niet helemaal goed te plaatsen.

    Goed voorbeeld van sound design wat subtiel is én de dronemarkt raakt is de Dutch Drone Gods showreel: https://www.youtube.com/watch?v=qBUU3ueKaz8

    Beantwoorden
  • Jan de Bloois

    Een heel interessant artikel, met goede voorbeelden.
    Ik ben zelf al jaren lid van een videoclub. Het geluid en de muziek zijn bij mijn clubgenoten nogal een ‘stiefkindje’, er wordt soms totaal geen aandacht aan geschonken. Het life opgenomen geluid is vaak niet om aan te horen. Het dan maal helemaal weglaten en alles in post-productie toe te voegen komt totaal niet bij ze op. Als ik wijs op het slechte live geluid, en vraag ‘filmen jullie ook met je ogen dicht? Waarom dan wel met je oren dicht?’ dan kijkt men mij onbegrepen aan. Toch komt dat op hetzelfde neer.

    Beantwoorden

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte.

Open nieuwsbrief aanmeldformulier