Dronesector voorzichtig positief over luchtvaartnota

Het kabinet wil in de toekomst meer ruimte geven aan drones. Dat blijkt uit diverse passages in de concept-luchtvaartnota 2020-2050 die afgelopen week werd gepresenteerd. Volgens verantwoordelijk minister Van Nieuwenhuizen (IenW) biedt de komst van drones kansen voor bedrijven en moet er bij de herziening van het luchtruim rekening worden gehouden met onbemande luchtvaart. In de dronesector wordt voorzichtig positief gereageerd op de plannen.

Langetermijnvisie

De luchtvaartnota is een belangrijke meerjarenvisie op de ontwikkeling van de luchtvaart in Nederland. In het document presenteert het kabinet haar zienswijze op de ontwikkeling van luchtvaart in relatie tot thema’s als veiligheid en duurzaamheid.

De publicatie van de nieuwe luchtvaartnota komt voor de dronesector op een interessant moment: de sector staat aan de vooravond van de invoering van Europese regelgeving en in de afgelopen jaren is gebleken dat drones op tal van terreinen nuttig kunnen worden ingezet. Maar om ruim baan te geven aan deze ontwikkelingen is het wel van belang dat de luchtvaartsector daar als geheel rekening mee houdt.

55x drone

In de nieuwe ontwerp-luchtvaartnota komt het woord ‘drone’ maar liefst 55 keer voor. Over de gehele linie is de tendens is positief: het kabinet wil onbemande luchtvaartuigen de ruimte geven en vernieuwende technologie en diensten mogelijk maken. Dat moet dan wel veilig gebeuren en met aandacht voor hinder.

Concreet is het de bedoeling dat bij de herziening van het luchtruim rekening wordt gehouden met drones. Ook ziet het kabinet pakketbezorgende drones, personendrones en elektrisch vliegen als mogelijke innovaties om de luchtvaart te verduurzamen. Middels U-space moet dit alles veilig geïntegreerd worden met het huidige luchtverkeer.

Nadelen en risico’s

In de luchtvaartnota worden ook nadelen en risico’s van drones benoemd. Hieronder valt het mogelijk misbruik van drones door kwaadwillenden voor terroristische doeleinden. In dit kader laat de Rijksoverheid onderzoek doen naar mogelijkheden om drones te detecteren en te neutraliseren.

Daarnaast benoemt het kabinet het belang van cybersecurity, in relatie tot de komst van zelfvliegende drones, procesautomatisering, en toepassing van kunstmatige intelligentie. Om de veiligheid te waarborgen en op te kunnen treden bij overtredingen zijn volgens het kabinet nieuwe maatregelen nodig.

Dronesector voorzichtig positief

Vanuit de dronesector wordt voorzichtig positief gereageerd op de concept luchtvaartnota. Het feit dat er veel aandacht is voor onbemande luchtvaart wordt als winst gezien. Wel zijn er zorgen over de praktische uitwerking en de reikwijdte van de nota.

Marc Sandelowsky (directeur Space53): “De ontwerp-luchtvaartnota is positief op de toekomstige bijdrage van drones en onbemande luchtvaart en biedt daar ruimte voor, daar kunnen we als sector enthousiast over zijn. Ook wordt er veel ruimte gegeven aan innovatie en wordt de belangrijke rol van drones hierin erkend.

De duivel zit hem natuurlijk zoals altijd wel in de details, en in de implementatie. We worden door de overheid al sinds de kabinetsbrief van maart 2015 lekker gemaakt met positieve beleidsnotities en andere intenties. Maar tot werkelijke stimulering heeft dat nauwelijks geleid. In tegendeel moet ik helaas zeggen. Dus hoe gaan de goede bedoelingen van deze nota uitwerken in het dagelijkse beleid?

Het is goed om te zien dat innovatie wordt gezien als belangrijk onderwerp, maar in het innovatiespoor voor drones wordt alleen het Actieprogramma Hybride Elektrisch Vliegen genoemd dat niet zo veel met drones te maken heeft. Naar de o zo noodzakelijke operationele en fysieke ruimte voor testen en experimenteren wordt alleen verwezen in een losse opmerking over maatwerkbeleid. En hoe zit het met drones voor veiligheidstoepassingen, inspecties en onderhoud of precisielandbouw?

De nota lijkt vooral aandacht te hebben voor de logistieke toepassingen van de onbemande luchtvaart. Daar hebben we inderdaad hoge verwachtingen van, maar vooralsnog zijn het juist die andere toepassingen die de innovatie drijven en rijp genoeg zijn voor implementatie maar waarvoor we nu al jaren ruimte en mogelijkheden tekort komen. U-space lijkt nog ver weg en het verwachte uitstel van de invoering van de EU verordening helpt ook al niet.

Deze nota biedt een prima basis om tot goede randvoorwaarden voor onbemande luchtvaart te komen. Voor het oplossen van de problemen en knelpunten waar de sector al jaren mee worstelt biedt ze weinig aanknopingspunten.”

Raymond van der Meer (voorzitter strategische regiegroep drones, Koninklijke NLR) is positief gestemd over de nota, en benadrukt in navolging van Sandelowsky het belang van testen en experimenteren. “Ik zie de luchtvaartnota van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat als een kapstok voor de Nederlandse dronesector. Dit biedt ruimte en perspectief! Nu wel doorzetten en versneld innoveren. Geef testcentra de mogelijkheid om te doen waarvoor ze zijn: experimenteren!”

Volgende stap

De luchtvaartnota 2020-2050 bevindt zich nu nog in de conceptfase. Stakeholders krijgen de mogelijkheid om hun zienswijze met het kabinet te delen. Het is de bedoeling dat de luchtvaartnota eind 2020 definitief gemaakt wordt.

(coverfoto: Medical Drone Service)