Vooruitblik op 2021: een turbulent jaar voor de dronesector

Traditiegetrouw blikt Dronewatch op 1 januari vooruit op het nieuwe jaar. Helaas beginnen we 2021 met een gemengd gevoel. Niet alleen levert de coronacrisis veel (drone) ondernemers heel wat kopzorgen op, ook brengt de overgang op de nieuwe Europese droneregels nogal wat onzekerheid met zich mee. Voor recreatieve dronevliegers staat het jaar vooral in het teken van nieuwe verantwoordelijkheden.

Rommelige overgangsperiode

Afgelopen jaar was er op Dronewatch volop aandacht voor de Europese regelgeving. Er verschenen tientallen artikelen met uitleg over het onderwerp, die steevast zeer goed gelezen werden. Speciaal met het oog op de transitie staan een aantal van die artikelen momenteel vastgepind op de homepage, zodat je de belangrijkste informatie snel terug kunt vinden.

Helaas kwam de communicatie vanuit de overheid maar moeizaam op gang. Weliswaar verschenen er een aantal weken geleden een aantal brochures met uitleg, en is de website van de Rijksoverheid net voor de kerstperiode up to date gebracht, maar nog altijd zijn er veel onduidelijkheden. Met name voor professionele dronevliegers met een ROC-light of ROC-vergunning is het nog steeds niet duidelijk waar ze nu precies aan toe zijn.

Als het gaat om de Open categorie, dan is het proces inmiddels wel helder. Inschrijven als operator, exploitantnummer op je drone zetten, een opleiding volgen indien dat vereist wordt, verzekering checken en je kunt vliegen. Voor de Specific categorie is het echter een ander verhaal. Nog los van de hoge tarieven die de ILT wil gaan rekenen voor autorisaties en vergunningen is het nog onduidelijk hoe je überhaupt in deze categorie actief kunt worden. Laat staan dat we weten hoe de overgang voor ROC-houders (waaronder Dronewatch) eruit komt te zien en met welke kosten men te maken krijgt.

Teleurstellend is dat Nederland toch weer met afwijkende regeltjes is gekomen, en dat er sprake is van een groot aantal nieuwe (no) drone zones. Waar we voor vreesden is realiteit aan het worden: de dronekaart van Nederland verandert langzaam maar zeker in een bonte lappendeken van zones met vliegbeperkingen. De CTR’s en laagvlieggebieden zijn gebleven, daar komen nu zeehavens, tal van industriegebieden, 80 km, auto- en snelwegen en andere no-flyzones bij. Om nog maar niet te beginnen over de Natura 2000-gebieden.

Kortom: de overgang op de Europese verordening verloopt niet zonder horten en stoten. Nu geldt dit niet alleen voor Nederland: zo werd in Duitsland op het allerlaatste moment besloten om de deadline voor de verplichte operatorregistratie met vier maanden uit te stellen. Andere landen lijken juist weer verder vooruit te zijn.

Nieuwe verantwoordelijkheden voor hobbyisten

Mensen die hobbymatig met een drone vliegen, krijgen in veel gevallen voor het eerst te maken met een opleidingsplicht. Nu is dat helemaal geen slechte zaak: als je met een drone vliegt, dan neem je formeel deel aan van het luchtverkeer, en dat brengt nu eenmaal bepaalde verantwoordelijkheden met zich mee. Zorg dus dat je snel het juiste EU dronebewijs haalt en jezelf registreert als operator.

Zelfs als je formeel geen opleiding hoeft te volgen omdat je drone minder weegt dan 250 gram raden we aan om toch even werk te maken van het basis dronebewijs A1/A3. Desnoods volg je kosteloos de ‘Ierse route’, of je investeert in een opleiding bij één van de Nederlandse opleiders. Als je serieus met je hobby bezig bent, dan kan het geen kwaad om je ook een beetje te verdiepen in de regeltechnische kant van het verhaal, toch?

Marktontwikkelingen

De nieuwe Europese droneregels maken het zakelijk vliegen met drones een stuk laagdrempeliger. Als je enige meerwaarde het hebben van een ROC-light was, dan wordt het een moeilijk verhaal. Het is net als met gewone fotografie: tegenwoordig kan iedereen foto’s maken. Wil je rond kunnen komen als fotograaf, dan moet je heel goed zijn, je ergens in specialiseren of een goed netwerk hebben (of een combinatie hiervan). Dat zal niet anders zijn voor dronepiloten die zich richten op mediaproductie.

Natuurlijk heeft ook de coronacrisis impact op ondernemers in de dronesector. Zeker als je afhankelijk bent van opdrachtgevers in de toerismesector wordt het een lastige periode. Daar staat tegenover dat de coronacrisis andere toepassingen van drones in een stroomversnelling kan brengen. Denk aan de inzet van politiedrones om de coronamaatregelen te handhaven (daarover later meer), of het overvliegen van spoedeisende medische goederen.

Maatschappelijke acceptatie

Hoe dan ook valt of staat de verdere ontwikkeling van de dronesector met maatschappelijke acceptatie. Zeker nu dat er met (kleine) drones dichterbij mensen en bebouwing kan worden gevlogen, krijgen we ongetwijfeld te maken met een toenemend aantal klachten over (vermeende) privacyinbreuk of verstoring. Deels hebben dronevliegers hierin een eigen verantwoordelijkheid, maar het is nu eenmaal zo dat een drone bij sommige mensen als een rode lap op een stier werkt.

De manier waarop afgelopen jaar coronadrones zijn ingezet om te handhaven op coronamaatregelen en zelfs het toespreken van mensen baart ons veel zorgen. Natuurlijk lenen drones zich perfect voor monitoring en crowd control, maar we moeten ons met zijn allen misschien eerst afvragen in wat voor samenleving we eigenlijk willen leven. Anonieme politiedrones die alles in de gaten houden doen erg Orwelliaans aan. Niet voor niets zien we in het buitenland (onder andere in Frankrijk en België) steeds meer maatschappelijke weerstand tegen de soms zeer ruime inzet van politiedrones.

Meer mogelijkheden

Is het dan allemaal ‘doom & gloom’? Nee, zeker niet. Als de stofwolken eenmaal een beetje zijn neergedaald, dan komen er bijvoorbeeld meer mogelijkheden om laagdrempelig drones in te zetten voor allerlei nuttige werkzaamheden. Zo lang je drone niet al te zwaar is, kun je in Open subcategorieën A1 en A2 immers boven bebouwing vliegen, zolang je de afstandseisen t.o.v. personen op de grond maar in acht neemt. En dat brengt fascinerende mogelijkheden met zich mee voor makelaars, mediabedrijven, bouw- en inspectiebedrijven, enzovoort.

Loop je tegen de grenzen van de Open categorie aan, bijvoorbeeld omdat je toch in CTR gebieden wilt vliegen of met zwaardere drones nabij bebouwing en mensen wilt vliegen, dan kun je in de Specific categorie je hart ophalen. Zolang je maar aan kunt tonen dat je een bepaald type vlucht veilig kunt uitvoeren, is er van alles mogelijk. Je moet wel de portemonnee trekken, want de ILT rekent forse tarieven voor de behandeling van een PDRA of SORA.

Verdergaande automatisering

De toenemende automatisering is een ander belangrijk thema in 2021. Denk aan het automatisch verwerken van verkregen inspectiebeelden door middel van AI en machine learning, maar ook aan het vluchtautomatisering. Diverse partijen werken hard aan het volledig autonoom laten uitvoeren van dronevluchten, met de welbekende dronebox als het meest aansprekende voorbeeld.

We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: het beroep van dronepiloot is uiteindelijk ten dode opgeschreven. In de nabije toekomst zullen vluchten steeds vaker automatisch worden uitgevoerd. De rol van dronepiloot verandert daardoor meer in die van een operator, die de missie voorbereidt en (al dan niet op afstand) in de gaten houdt of alles volgens plan verloopt. In de mediabranche zal het zo’n vaart niet lopen, het creatieve aspect is lastiger te automatiseren (maar ook op dit vlak zullen drones steeds meer zaken uit handen nemen).

DJI FPV drone, Mavic 3, …

Zoals altijd is dit een mooie plek om even vooruit te kijken wat er aan zit te komen aan spannende drone hardware. Natuurlijk staat de DJI FPV drone met stip bovenaan de wensenlijst. Zeker als het gaat om het maken van cinematische FPV-beelden lijkt de DJI FPV drone erg veelbelovend. Hopelijk komt er later deze maand meer duidelijkheid over de introductie van deze drone.

Een opvolger van de Mavic 2 Pro/Zoom is ook niet te versmaden. Bij ons is de Mavic 2 Pro toch wel uitgegroeid tot het universele werkpaard. Niet te zwaar, goed mee te nemen, redelijk stil qua geluidsproductie, in de meeste gevallen een prima beeldkwaliteit: de Inspire 2 staat toch vaak stof te verzamelen. Maar als je de lat hoger wilt leggen qua beeldkwaliteit, dan loop je toch al snel tegen de grenzen van de camera aan. Een Mavic 3 met een goede sensor en optische zoom zou een welkome toevoeging zijn….

Wat andere fabrikanten betreft, blijft de kristallen bol helaas wat dof. In het geruchtencircuit komen er maar weinig hints over nieuwe (consumenten)drones voorbij. En dat is jammer, want ook al maakt DJI erg mooie producten, het zou gezond zijn als er wat meer concurrentie op gang komt…

Turbulent jaar

Kortom: 2021 wordt weer een turbulent jaar, maar gelukkig zijn er de nodige lichtpuntjes. We hopen je ook dit jaar weer van bruikbare en inspirerende informatie te voorzien. Met hopelijk wat minder artikelen over regelgeving en wat meer uitleg over het vliegen met drones en voorbeelden van mooie toepassingen. De beste wensen!

(coverfoto: screenshot van de droneshow in Rotterdam)