Opinie

‘Gemeenten bedreigen feestje van gelijk speelveld dronesector’

Iedereen is bezig met de nieuwe Europese regels voor het vliegen met drones, die op 31 december 2020 van kracht zijn geworden. Ja, meer regels, maar het grote voordeel is dat hiermee in Europa een min of meer gelijk speelveld voor drone-operators ontstaat. Althans, dat is de bedoeling. De kans bestaat namelijk dat gemeenten het feestje gaan bederven.

Het gebruik van het luchtruim is een nationale aangelegenheid. Daar heeft Europa niets over te zeggen, dus we moeten niet te vroeg juichen. Twintig jaar geleden bijvoorbeeld werden de eisen voor vliegbrevetten op Europees niveau geharmoniseerd, maar de Nederlandse toezichthouder vond het toen nodig afwijkende regels te hanteren. 18 jaar lang was er een verbod op VFR-nachtvliegen. Dit verbod werd gerealiseerd door het Nederlandse luchtruim gesloten te houden voor VFR-verkeer buiten de daglichtperiode (UDP).

Een vergelijkbare strijd tussen verschillende regelgevers begint zich nu binnen ons land af te spelen voor drones. Niet alleen hebben we in het Nederlandse luchtruim strengere beperkingen voor dronevluchten gekregen dan de Europese regels vereisen. Maar ook mengt zich een nieuwe partij in de strijd: de gemeente.

Onder de naam UAM Initiative Cities Community (UIC2) hebben 14 Europese steden, waaronder Enschede en Amsterdam, tijdens de Amsterdam Drone Week een manifest gepubliceerd. Hierin pleiten de steden voor zeggenschap over het luchtruim boven hun stad als het gaat om drones: “The members of the UIC2 also recognise and request that the role of the cities and regions as one of the competent authorities in the governance of the urban airspace, is explicitly acknowledged and referenced…”

Ja, je leest het goed. Als Enschede en Amsterdam hun zin krijgen, bepaalt de gemeentegrens straks waar je wel en niet mag vliegen met je drone, hoe hoog en vooral wanneer.

Begin deze eeuw (2003-2006) hebben we een vergelijkbaar bestuurlijk monster geboren zien worden bij de decentralisatie van de bevoegdheden voor kleinere luchthavens, helihavens en tijdelijke helikopterlandingsplaatsen van het Rijk naar de provincie. In die tijd was ik voorzitter van de Dutch Helicopter Association en zag ik hoe de commerciële helikoptersector plotseling werd geconfronteerd met 12 provincies die allemaal eigen luchtvaartbeleid gingen voeren. Nederland is klein, dus bij een helikoptervlucht passeer je al gauw meerdere provinciegrenzen. Met als gevolgd dat je bij provincie X dit moest regelen, bij provincie Y dat en provincie Z wilde weer iets anders. Of gewoon helemaal geen helikoptervluchten. Dat was – en is – nog steeds een administratieve verschrikking voor de bedrijven.

Het vergt weinig fantasie om te bedenken wat er gebeurt als elke stad of gemeente de vrijheid krijgt eigen beleid in het ‘eigen’ luchtruim te gaan voeren. De 14 steden noemen zichzelf de ‘competent authority’ voor het besturen van het luchtruim. Ze eisen een beslissende stem in het toestaan van drone-operaties. Hoe krijgen de 355 Nederlandse gemeenten voldoende kennis in huis om als competente autoriteit te kunnen functioneren? Bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) werkt een handvol mensen aan het drone-dossier, het is al moeilijk genoeg om in zo’n klein team voldoende kennis in huis te halen, laat staan bij 355 gemeenten!

Toch zijn de initiatiefnemers heel serieus en hebben hun verstrekkende ideeën vervat in vijf punten. Lees en huiver even met me mee:

1. Cities/Regions have a deciding role for allowing the operation of UAM services of public interest (e.g. future public transport, postal-deliveries, emergency services) in alignment with the needs and preferences of their citizens.

Een dergelijke beleidsvrijheid op gemeentelijk niveau gaat leiden tot politieke en/of ambtelijke lokale willekeur die funest is voor elk drone-initiatief dat de gemeentegrenzen overstijgt.

2. Cities/Regions have a deciding role in establishing to what extent UAM/USpace operations can be conducted in their territories.

Gemeenten kunnen wel willen dat ze een bepalende stem hebben, maar ik zou graag het gezicht zien van de baas van de LVNL die dit met 355 gemeentes moet gaan coördineren.

3. Cities/Regions have a deciding role where UAM/U-Space flight operations are permitted within their territories (e.g. geo-fencing, day- / night-time restrictions, noise and visual abatements).

De inzet van drones krijgt alleen een kans als er duidelijkheid is en uniformiteit bestaat over regio’s. Het kan toch niet zo zijn dat een dronebedrijf in Groningen niet meer lokaal kan vliegen omdat de gemeente daar vluchten na 19.00 uur verbiedt, maar zijn concurrent in Assen dat nog wel kan?

4. Cities/Regions have a deciding role where take-off and landing sites are to be built.

Dit lijkt me een fair punt; gemeentes gaan immers over bestemmingsplannen, dus dat is prima. De regels waaraan zo’n landingsite moet voldoen (zoals milieuregels), dat is bij uitstek iets wat je op Europees of landelijk niveau wilt vaststellen.

5. Prosecution of infringements of the public use of the urban airspace over a city/regions remains a local task.

Handhaving is in Nederland zowel lokaal als nationaal tamelijk zwak georganiseerd, maar de vraag is ook hier of een gemeente moet gaan investeren in een totaal nieuw werkgebied. En voor welk probleem is dit eigenlijk een oplossing?

Al met al gaat het decentraliseren van bevoegdheden over het luchtruim leiden tot willekeur en versnippering. Drones worden over het algemeen omarmd als innovatief, maar wat de UIC2 nu voorstelt is dodelijk voor een sector waarbij schaalgrootte en standaardisatie belangrijk zijn. Het initiatief lijkt ook precies het omgekeerde van waar Europa al jaren met veel moeite aan werkt: de Single European Sky.

Kortom, ondanks de ongetwijfeld goede bedoelingen die de UIC2 heeft, wordt het tijd dat we dit initiatief zo snel mogelijk in de kiem smoren.

Graag nodig ik de burgemeester van Enschede, in zijn rol als mede-ondertekenaar van het manifest, uit om te reageren.

Avatar foto

Denise Eikelenboom

Denise is oprichter van Public Air Services, dat zicht richt op het aanbieden van surveillancevluchten met drones. Ze heeft ruime ervaring opgedaan in de bemande luchtvaart; ze is begonnen als helikopterpiloot bij de marine. Na een aantal jaren als luchtvaartconsultant, is ze 5 jaar directeur geweest van ANWB Medical Air Assistance. Daarna is ze de dronewereld ingestapt.

11 gedachten over “‘Gemeenten bedreigen feestje van gelijk speelveld dronesector’

  • En het mooie is dat met al deze regels en verboden de veiligheid alleen maar minder wordt. Mensen gaan zich door deze regels niet meer registeren. Opdracht gevers geven door dit soort regela voorrang aan cowboys die wel gewoon doorvliegen in verboden gebieden, zijn daardoor niet verzekerd met alle gevolgen van dien.

    Overheid … Heb vertrouwen in de mensen die zich wel aan de regels houden en ga met elkaar in gesprek ipv het werken met drones onmogelijk te maken door regels en kosten die alleen maar lijken bedacht om de staatskas te spekken.

    Nederland / Europa loopt al achter op gebied van drones en zie dit niet snel veranderen.

    Een bezorgde professionele drone piloot.

    Beantwoorden
    • Hoog vlieger

      Mooi verwoord en met alle punten eens.
      Bemoeienis door instanties die geen verstand van zaken hebben is in mijn ogen bloedirritant en dit voorstel zou er dan ook nooit doorheen mogen gaan.
      De regels hebben de technische vooruitgang al jaren geremd, Nederland had als kennis economie juist de deuren wagenwijd open moeten zetten! Ik ben al jaren bezig met bvlos testen, dit kon natuurlijk niet in Nederland dus zijn wij verhuisd naar laten we zeggen een betere omgeving voor ontwikkeling en uitvoering.

      Beantwoorden
  • Je kan het vergelijken met het overhevelen van de vele zorg taken naar de gemeentes , dit
    heeft ook tot grote wanorde en dwaal belijd geleid waar uiteindelijk de burger het slachtoffer van is .
    Gemeentes worden over het algemeen door amateur politici ( gemeenteraden) bestuurd zonder enige kennis van zaken op vele gebieden . Laat dit AUB aan professionals over voor er nog meer wanorde ontstaat.

    A.

    Beantwoorden
  • Wouter Asveld

    Fijn dat Eikelenboom met haar column aandacht vraagt voor het manifest waarin de UIC2 steden pleiten voor meer zeggenschap van steden over het lage luchtruim. Burgemeester van Veldhuizen, initiatiefnemer van het manifest, is nog steeds herstellende van corona, dus ik schrijf deze reactie namens hem. Het luchtruim mag dan een nationale aangelegenheid zijn, verkeer in lage luchtruim raakt de stad, waarbij lokale medezeggenschap een legitiem voorstel is, of we dat nu “huiveringwekkend” vinden of niet. Nu al worden inwoners geconfronteerd met drones die vliegen op plekken waar ze niet mogen vliegen. Nu al is duidelijk dat de politie niet de capaciteit heeft om droneregelgeving continu en overal te handhaven. En nu al is duidelijk dat het enige instrument dat gemeenten momenteel hebben, namelijk het compleet verbieden van drones, niet gaat leiden tot een succesvolle integratie van drones in steden. Een instrument waar gemeenten ongetwijfeld gebruik van willen gaan maken als ze in toenemende mate geconfronteerd worden met drones die, om welke reden en op welke manier dan ook, overlast veroorzaken. Tegelijkertijd is het niet realistisch om van de Europese regelgever of nationale autoriteiten te verwachten dat zij beleid maken waar lokale belangen en situaties van honderden Europese steden mee gediend zijn. Daarom draagt het manifest juist bij aan het Europese gelijke speelveld. Steden verdienen een serieuze rol en stem, en hoe dat er precies uit moet zien, willen we graag samen met het ministerie en andere autoriteiten gaan verkennen.

    Beantwoorden
    • Denise Eikelenboom

      Dank voor deze eerste reactie. Ten aanzien van de laatste zin, zou ik het een misser vinden als de dronesector zelf niet bij dit overleg betrokken wordt. Daar zit immers de kennis en kunde om de impact van lokale ‘bemoeienis’ met het luchtruim te bepalen.
      Ik zie uit naar de uitgebreide reactie!

      Beantwoorden
    • Denise Eikelenboom

      Overigens wordt in de reactie van Wouter Asveld gesteld dat het enige instrument dat gemeenten momenteel hebben ‘het compleet verbieden van drones’ is. Ik vraag mij af waarop hij dat baseert; gemeenten hebben die bevoegdheid helemaal niet. Het enige wat de gemeente kan doen, is weigeren toestemming te verlenen voor een drone om op te stijgen en/of te landen vanaf grond dat in haar eigendom is. Maar vliegen boven een gemeente kan die gemeente niet verbieden, noch met een drone, noch met een vliegtuig, noch met een helikopter.

      Beantwoorden
  • Uiterst zorgwekkend! Het goede aan de Europese regels is dat elke piloot met camera drone een examen heeft moeten doen en zo worden in elk geval een fiks deel van de excessen voorkomen, zoals iemand die bij de eerste vlucht gaat kijken hoe hoog de drone kan.
    Er worden alleen eisen gesteld, nergens wordt duidelijk waarom men dat zou willen. Het enige dat ik eruit op kan maken is dat men als clubje al goed is doorgedrongen op diverse niveaus en nu ook wat over drones te zeggen wil hebben.
    Wat burgers in Assen willen zal overeenkomen met wat mensen in Nijmegen willen dus onderscheid op gemeentelijk niveau is gewoon ridicuul. Handhaving blijft wat het is en dat verandert niet, tenzij men de gemeentelijke lasten verder wil verhogen door het aanstellen van dronebestrijdingsambtenaar. En laten we wel wezen, de lieden die zich niets aantrekken van de nieuwe regels, doen dat evenmin als zich houden aan eventuele gemeentelijke regels.
    Het lijkt op een banaal machtsspelletje dat voor niemand goed is – het voegt niets maar dan ook helemaal niets toe.
    En opnieuw gaat het volgens mij uit van een wantrouwen tegen de burger – laten we daar nou eens mee ophouden!

    Beantwoorden
    • PS Als we niet uitkijken is de volgende stap dan men een gemeentelijk vliegbewijs gaat invoeren voor extra inkomsten! Horror!

      Beantwoorden
  • Beste droners,
    Helaas is mijn stelling en opmerking van vorig jaar dan ook bij deze realiteit geworden.
    Ik vond de opleidingen en prijzen enorm duur om door te vliegen met mij trouwe Spark. Iedereen vond dat wel meevallen die paar tientjes….die later ruim 90 euro werden. Nu is het opeens duur omdat deze elders, wat ik toen al aangaf, in een ander Europees land gratis aangeboden wordt. Drone is melkkoe? Jazeker! Hier in dat nuchtere Nederland wel ja. Dat blijkt nu wel. En nu je dan alles geregeld hebt en flink genaaid voelt door Nederland denk je dat je nu Europees klaar bent met je bewijsje…..nee hoor, want, wat ik toen ook al aangaf, de regels veranderen plotseling! De gemeente gaat zich ermee bemoeien. Dag hobby en dag centjes.

    Nee, dit is zo verschrikkelijk jammer voor deze prachtige hobby en de mensen die zich houden aan alle regels en hier netjes hun papieren voor hebben behaald.
    Dat is de rede waarom ik mij spark van net boven de 250 gram heb verkocht en gestopt ben met deze hobby. Ik kan wel een mini 2 kopen…maar tja…de regels veranderen iedere maand….. niets van deze regeltjes staan vast en zijn moeilijk te volgen voor ons. Jammer….

    Beantwoorden
  • Interessant. In de kiem smoren? De stad is straks het vliegveld i.p.v een vliegveld aan de rand Vd stad. Als inwoner van de stad wil ik ook graag weten wat er allemaal boven mijn huis, school park etc vliegt. Iedere gemeente een luchtvaart SME? Is niet de oplossing. Centralisatie mogelijk wel. Daar moet je de gemeentes bij betrekken. Had m.i.al veel eerder moeten plaatsvinden. UAM bestaat al een hele tijd. Public benefit – perception, environmental impact, development control, dan regulation en licensing en vervolgens ATM.
    Als je initiatief smoort of het dialoog niet opzoekt kan die publieke mening je BC goed in de weg zitten.
    Consultatie.

    Beantwoorden
  • Over de EU drone regels het hele systeem is alleen op gezet om te ontmoedigen van drone vliegen, en is een melkkoe teworden zeker in nederland.
    195€voor een cursus volgens 1a3a elke 4 jaar weer , 23 € p/j voor registratie en dan nog A2 en wat nog meer aan exstra kosten voor praktijk cursus of wat dan ook . Daarnaast is ook imijn huidige drone mavic2 pro door de EU nog maar 2 jaar luchtwaardig , door het verbod zonder CE label. Dus 1300 euro in de kliko, in 3jaar. En het geneuzel dat rond gestrooid wordt om te onderbouwen dat het nodig is.
    Het is tedruk met drone vluchten , wat een onzin is ik vlieg al 2jaar nog nooit een drone gezien in mijn omgeving. Veiliger wel nee , niemand komt in de buurt van vliegtuigen of heli niemand wil dat zijn drone kapot is en weer even aftikken voor een nieuwe. Er zijn misschien enkele …. die de randjes opzoeken die blijven dat doen ook met papieren ,daar doe je niks aan. Nu gaan gemeente zich er ook mee bemoeien, in zuid holland is het al een hele opgave om een stukje tezoeken waar je kan en mag vliegen dat wordt dus alleen maar erger. Drone gebruikers moeten niet afwachten,
    Wordt het geen tijd voor een belangenclub?

    Beantwoorden

Laat een antwoord achter aan Rik Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte.

Open nieuwsbrief aanmeldformulier