Opinie

‘Gemeenten moeten juist wel meebeslissen over het lage luchtruim boven de stad’

Vorige week stelde gastauteur Denise Eikelenboom dat het geen goed idee is om gemeenten zeggenschap te geven over het lagere luchtruim. Eikelenboom vreest voor lokale willekeur, die funest zou zijn voor elk drone-initiatief dat de gemeentegrenzen overstijgt. Burgemeester Onno van Veldhuizen en beleidsadviseur Wouter Asveld stellen in een reactie dat haar vrees ongegrond is.

Luchtvaartzaken zijn van oudsher geen onderwerp van gesprek voor gemeenten of regio’s, maar de droneontwikkeling brengt hierin verandering. Reden voor veertien steden en regio’s om in een manifest Europa en de nationale overheden op te roepen om meer besluitvormingsruimte te geven aan gemeenten en regio’s inzake het lage luchtruim boven hun grondgebied. Dit manifest is tijdens de Amsterdam Drone Week gepresenteerd.

In haar column van 7 januari reageert Denise Eikelenboom op dit initiatief en waarschuwt zij voor de gevolgen van inmenging van gemeenten in de droneregelgeving. Burgemeester Onno van Veldhuizen is initiatiefnemer van het manifest en beargumenteert in dit artikel waarom de vrees van Eikelenboom ongegrond is.

Waarom bemoeit de burgemeester van Enschede zich met droneregelgeving? We zien de maatschappelijke meerwaarde van drones, daarom is Enschede ook medeoprichter van innovatiecluster Space53. Maar er is ook geluidshinder, en terechte zorgen onder inwoners over veiligheid, privacy en of er straks dan altijd overal drones vliegen. Naast ondergrondse stelsels van kabels en leidingen, de bovengrondse infrastructuur van wegen en gebouwen, ontstaat er aan de onderkant van de lucht een nieuw domein in de publieke ruimte. We worden nu in toenemende mate geconfronteerd met drones die zichtbaar en hoorbaar in de stad worden ingezet. Dan is het niet alleen zinvol dat gemeenten toch een plek aan de tafel krijgen bij de zogeheten ‘competent authorities’ die over het luchtruim gaan, het is haar democratische verantwoordelijkheid om ook in dit nieuwe domein van de publieke ruimte het algemeen belang te behartigen en deelbelangen af te wegen. Dat dit geen radicaal idee is, blijkt uit het Dronewatch lezersonderzoek waarin bijna de helft (42%) van de 755 respondenten het hiermee eens is.

Eikelenbooms vrees dat de door ons gevraagde rol gaat leiden tot willekeur en versnippering, en daarmee extra belemmeringen voor de dronesector is onterecht. Het gaat er niet om dat gemeenten zelfstandig mogen beslissen hoe hoog, hoe laat, hoe zwaar, hoe snel, waar en wanneer met drones gevlogen mag worden. De Europese regelgeving is een prima instrument om hierop te sturen, en het level playing field is daarmee gewaarborgd: overal gelden dezelfde regels. Als grensstad zijn wij daar sowieso groot voorstander van. Maar het is geen instrument waarmee lokale knelpunten worden voorkomen of opgelost. De Europese Commissie en EASA begrijpen dit ook, en zij ondersteunen daarom het manifest. Het gaat erom dat gemeenten een zekere bevoegdheid krijgen om te kunnen sturen op het gebruik van het lage luchtruim wanneer de Europese regelgeving geen antwoord biedt op lokale vraagstukken. We vinden het toch ook normaal dat gemeente en niet de Europese Commissie ingrijpt op verkeersdrukte of overlast veroorzakende sluiproutes? Voor een maatschappelijk geaccepteerde ontwikkeling van de dronesector is dus niet de vraag of gemeenten zeggenschap moeten krijgen, maar hoe we die zeggenschap vormgeven.

Enschede is de eerste gemeente in Nederland en misschien wel Europa die het droneverkeer in het lage luchtruim boven de stad in kaart bracht. We zijn de eerste gemeente die een ethische commissie heeft laten kijken naar wat het betekent om drones in de stad in te zetten. En we zijn de eerste om lokale bevoegdheid in het lage luchtruim te agenderen, samen met onze collega steden van het UIC2 netwerk. Enschede leeft met het adagium van onze universiteit: High Tech, Human Touch. Alleen in die combinatie zorgen we ervoor dat technologie goed in de samenleving landt, of in dit geval vliegt. We kijken er naar uit om de belofte van drones waar te maken, samen met de collega ‘competent authorities’ en de sector.

Onno van Veldhuizen, burgemeester van Enschede Wouter Asveld, beleidsadviseur en projectleider Aerial Uptake

(coverfoto: een dronedetector op een gebouw in Enschede)

Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

7 gedachten over “‘Gemeenten moeten juist wel meebeslissen over het lage luchtruim boven de stad’

  • Ik begrijp de zorgen van Denise Eikelenboom over de gevolgen van inmenging van gemeenten in de droneregelgeving. Aan de andere kant heb ik ook begrip voor de oproep van veertien steden en regio’s om in een manifest Europa en de nationale overheden meer besluitvormingsruimte te geven aan gemeenten en regio’s inzake het lage luchtruim boven hun grondgebied.
    Volgens mij kunnen gemeenten en regio’s meer besluitvormingsruimte realiseren door te participeren in het in ontwikkeling zijnde U-space.
    U-Space (de ‘U’ verwijst naar ‘unmanned’) is de naam van het Europese systeem dat verkeersleiding en andere diensten gaat leveren aan alle luchtvaartuigen in het luchtruim onder de 150 meter. Dit is de plek waar ook onbemande luchtvaartuigen nu al prominent aanwezig zijn. Het systeem werkt automatisch en zorgt ervoor dat bemande en onbemande luchtvaartuigen veilig samen kunnen vliegen. U-Space wordt in stapjes ingevoerd, waarbij de Rijksoverheid nauw samenwerkt met andere Europese partners. In nauwe dialoog met de sector stelt het Rijk dit jaar (2021) een Actieplan onbemande luchtvaart op (volgens bijlage luchtvaartnota).
    Gemeenten en regio’s snel aanhaken bij deze ontwikkeling is mijn advies!

    Beantwoorden
  • De EU regels moeten leidend zijn – niet wat een gemeente daar nog meent aan te moeten toevoegen.
    Als het over veiligheid gaat dan zijn de EU regels streng genoeg – als het over privacy gaat dan moet men zich in vookomende gevallen op algemeen geldende privacy regels..
    Geluidshinder?? ls het over geluid gaat: auto’s, brommers, scooters, motoren, slijp- en zaagmachines (al dan niet voor hobbygebruik), werkzaamheden her en der verzoorzaken veel en veel meer herrie dan af en toe een drone. Er worden in de EU wetgeving ook eisen gesteld aan de geluidsnivo’s van Cx drones.
    Dat Enschede het zo te horen nauwgezet doet betekent niet dat andere gemeenten dat wel doen.
    En opnieuw hoor ik geen enkel concreet argument – het is alleen een verhaal om invloed te kunnen uitoefenen. Laat men zich inderaad concentreren op echt belangrijke problemen i.p.v. drones. Als men invloed wil hebben op de dronewetgeving moet dat via de daarvoor geeigende kanalen zodat dan (eventueel) de regels met solide argumenten in Nederland kunnen worden aangepast.
    Het gebruik van het lage luchtruim is van een totaal andere orde dan die van bijvoorbeeld het wegverkeer. Echt, niemand heeft behoefte aan nog meer regels. We moeten deze activiteit in de kiem smoren!

    Beantwoorden
    • Mee eens Willem,

      Europese wetgeving ? Ja deels…maar wij als enige landje gaan , wat ik al aangaf, zelf nog even regeltjes implementeren.
      Einde is nu een beetje zoek….
      Europese wetgeving is al voldoende. Klaar punt. Je durft helemaal niet meer aan een hobby te beginnen want voor je het weet worden de regels weer veranderd.

      Duidelijkheid? Alles behalve.

      Beantwoorden
  • Oneens met de stelling , de gemeente wil zich niet verdiepen in geluid of overlast privacy dit kost tijd en inspanning en kosten om experts te raad plegen en moet steeds herzien worden als drones verbeteren.
    Mijn mavic pro fly more maakt minder geluid dan een andere drone , het is dus niet tehandhaven , dat de een wel mag en de ander niet mag vliegen.
    In mijn gemeente mag er wel hoogbouw neergezet worden naast tuinen van rijtjeshuizen dan is privacy geen probleem en een drone wel?

    De stelling algemeen belang is vaag in mijn gemeente wonen 35000 mensen zeg dat er 30 drone vliegen max , dus er wordt snel nee geroepen om geen gedoe tekrijgen.

    Beantwoorden
  • Ik heb zojuist alle certificaten gehaald voor het hobbymatig vlieg met drones in de Open klassen A1 A3 en A2.
    Daarbij viel mij op dat de EU-regels zeer veel aandacht besteden aan de veiligheid van mensen, tot op het overdrevene af, maar ook aan de privacy van mensen en dit ook op een indringend niveau.
    Lees de EU-regelgeving er maar eens op na en je zult zien dat het nauwelijks nog nodig is dag gemeenten extra drone-regels gaan instellen.
    Naar mijn idee is het vooral het geluid dat de meeste drones maken dat onrust en/of irritatie kan veroorzaken bij burgers die een drone zien en horen vliegen.
    Ik vlieg zelf met een Mavic Pro met geluidarme propellors en dat scheelt al veel in de reacties van omstanders. Ik vlieg zelf nog wel eens in de buurt van mensen en dan is het o zo belangrijk dat de propellors weinig geluid maken want dan wordt er ook veel minder commentaar gegeven op de vlucht van mijn drone.
    En wat ook heel belangrijk is: vertel toeschouwers wat je aan het doen bent en hoe klein de risico’s op een ongeval zijn als je de besturing van de drone goed beheerst!

    Beantwoorden
  • Denise Eikelenboom

    In haar reactie op mijn column over het Manifest UAM Initiative Cities Community (UIC2) geeft de gemeente Enschede aan dat zij het heel belangrijk vindt dat gemeentes betrokken worden bij het lagere luchtruim: “Dan is het niet alleen zinvol dat gemeenten toch een plek aan de tafel krijgen bij de zogeheten ‘competent authorities’ die over het luchtruim gaan, het is haar democratische verantwoordelijkheid om ook in dit nieuwe domein van de publieke ruimte het algemeen belang te behartigen en deelbelangen af te wegen.” En verderop: “Eikelenbooms vrees dat de door ons gevraagde rol gaat leiden tot willekeur en versnippering, en daarmee extra belemmeringen voor de dronesector is onterecht. Het gaat er NIET om dat gemeenten zelfstandig mogen beslissen hoe hoog, hoe laat, hoe zwaar, hoe snel, waar en wanneer met drones gevlogen mag worden.”

    Ik heb nooit gezegd dat gemeentes niet betrokken zouden moeten worden bij indeling en/of gebruik van het lagere luchtruim. Integendeel, daar liggen best mogelijkheden, zoals betrokkenheid van bijvoorbeeld de VNG bij nationale regelgeving. Maar de gemeenten willen veel meer. In het Manifest dat onder leiding van de gemeente Enschede is opgesteld, staat wat anders. Daar staat, ik citeer:
    “The members of the UIC2 also recognise and request that the role of the cities and regions as one of the competent authorities in the governance of the urban airspace”.
    Oftewel, de gemeentes vinden zichzelf competent om het luchtruim (mede) te besturen en willen daar erkenning van. Ik bestrijd dat gemeentes op dit moment de kennis in huis hebben om zichzelf competent te noemen voor wat betreft luchtruim/luchtvaart zaken. Het is zeer de vraag in hoeverre alle 355 gemeentes in Nederland in staat zijn deze kennis op te bouwen op korte termijn. En of dit wenselijk is.

    En verderop in het Manifest staat, zoals ook eerder in mijn column geciteerd:
    “1 Cities/Regions have a deciding role for allowing the operation of UAM services of public interest (e.g. future public transport, postal-deliveries, emergency services) in alignment with the needs and preferences of their citizens.
    2. Cities/Regions have a deciding role in establishing to what extent UAM/U-Space operations can be conducted in their territories.
    3. Cities/Regions have a deciding role where UAM/U-Space flight operations are permitted within their territories (e.g. geo-fencing, day- / night-time restrictions, noise and visual abatements).”

    Nogmaals, in het Manifest staat dat gemeentes een beslissende stem moeten hebben of er gevlogen mag worden, hoeveel en waar er gevlogen mag worden. In haar reactie op mijn column zwakt de gemeente dit element van verregaande zeggenschap af. Maar als het allemaal niet zo vergaand bedoeld is, waarom schrijven de samenwerkende gemeenten het dan wel op?

    Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte.

Open nieuwsbrief aanmeldformulier