Zoektocht naar oorlogsslachtoffers Waalsdorpervlakte gaat verder met drone

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden er op de Waalsdorpervlakte tussen Wassenaar en Den Haag meer dan 250 Nederlandse verzetsstrijders omgebracht. Mogelijk werden niet alle lichamen na afloop van de oorlog teruggevonden. Nieuw onderzoek, waarbij ook een drone wordt ingezet, moet voor eens en altijd zorgen voor duidelijkheid over de resterende slachtoffers. Probleem alleen is dat de vlakte is aangemerkt als Natura 2000-gebied.

Particuliere zoektocht

De zoektocht naar de nog niet gevonden verzetsstrijders wordt aangewakkerd door Hagenaar en landmachtofficier Jurriaan Wouters. Gesteund door met nabestaanden en particulieren zet hij zich in voor het terugvinden van slachtoffers die sinds de oorlog vermist zijn. Naar schatting liggen er nog resten van minstens drie lichamen in het duingebied, maar het kunnen er ook nog tientallen zijn.

Het plan was om het gebied nog een keer nauwgezet in kaart te brengen, door middel van een drone en een grondradar. Probleem is alleen dat het om het Natura 2000-gebied Meijendel & Berkheide gaat. Gebiedsbeheerder Dunea en de Omgevingsdienst Haaglanden wilden om die reden lange tijd geen toestemming geven voor de zoektocht, wegens de mogelijk verstorende effecten op flora en fauna. Dit tot grote woede van Wouters, die tegenover Omroep West van ‘een schande’ sprak.

Verkennend onderzoek

Maar er lijkt sinds kort alsnog beweging in de zaak te zitten. De Omgevingsdienst heeft aangegeven dat het in principe mogelijk is om het gebied door middel van een drone in kaart te brengen. Die moet dan wel opstijgen en landen op ruime afstand van aanwezige groepen vogels en ook mag de drone niet boven bewoonde nesten vliegen. Voorwaarde is verder dat een ecoloog toezicht houdt op de dronevluchten.

Het idee is om met behulp van de drone een 3D model van het gebied te maken, ten behoeve van het verkennend onderzoek. Eventuele afwijkingen duiden mogelijk om de aanwezigheid van menselijke resten. Om daar definitief uitsluitsel over te kunnen geven, zou er in een vervolgfase een verrijdbare grondradar moeten worden ingezet. Maar daarvoor heeft de Omgevingsdienst nog geen toestemming gegeven.

Bij het stadsbestuur van Den Haag is er overigens weinig animo om de particuliere zoektocht te ondersteunen. Volgens het college van B en W ligt de bevoegdheid voor het zoeken naar verzetsstrijders bij de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht (BIDKL), en zijn er geen redenen om aan te nemen dat naoorlogse opgravingen destijds onzorgvuldig zijn uitgevoerd waardoor er graven over het hoofd zouden zijn gezien.

Natura 2000

In Nederland ligt het vliegen met drones boven Natura 2000-gebieden al lange tijd gevoelig. Probleem is dat het beheer gedecentraliseerd is en dat lang niet alle beheerplannen passages bevatten ten aanzien van drone-operaties. Om die reden publiceerde Rijkswaterstaat eind 2020 een document met richtlijnen voor dronevluchten boven Natura 2000-gebieden. Hieruit valt af te leiden dat dronevluchten niet per se verstorend hoeven te zijn, mede afhankelijk van locatie en seizoen.

In een verklaring stelt beheerder Dunea overigens dat het gebruik van drones boven het Natura 2000-gebied weliswaar niet vergunningsplichtig is gebleken, maar dat dit nog niet wil zeggen dat het onderzoek dan ook uitgevoerd mag worden. Dunea verwijst daarbij naar het ministerie van Defensie als het bevoegd gezag in deze zaak.