Douane zet steeds vaker drones in om drugssmokkel tegen te gaan

De Nederlandse douane zet steeds vaker drones in om toezicht te houden op havengebieden en kuststreken. Het gaat daarbij niet alleen om surveillance om drugssmokkel tegen te gaan, maar ook om assistentie bij aanhoudingen. Nu nog worden de drones voornamelijk ingezet in het havengebied van Rotterdam, maar in de toekomst zal dat ook steeds vaker landelijk gebeuren.

Douane Droneteam

De douane ziet zich in toenemende mate geconfronteerd met uitdagingen zoals drugssmokkel en andere criminaliteit. Het is echter lastig om toezicht te houden op de uitgestrekte containerterminals, havengebieden en bedrijventerreinen in de kuststreken. Alleen al de haven van Rotterdam beslaat een oppervlakte van 12.600 hectare. Vaste camera’s bestrijken maar een klein deel van deze gebieden.

Om die reden maakt de douane in toenemende mate gebruik van drones. Er is zelfs een Douane Droneteam opgericht. Het idee daarvoor ontstond zo’n vier jaar geleden. Het managementteam van de douane gaf al gauw groen licht. De kar werd getrokken door Darko Brodic, lid van de Coördinatiegroep Innovatie van de Douane, onderdeel Robotisering. Inmiddels geeft Brodic mede leiding aan het droneteam.

Er kwam heel wat kijken bij het oprichten van een eigen droneteam. Brodic: “Daar was een multidisciplinaire aanpak voor nodig, want je legt heel wat stappen af van ontwerpfase tot implementatie. Je moet bijvoorbeeld piloten selecteren en opleiden, een aanbestedingstraject voor de drones doorlopen, een eigen operationeel handboek opstellen… En veel afstemmen met de Inspectie Leefomgeving & Transport, omdat je je als luchtvaartoperator in het luchtruim gaat begeven en dus aan allerlei regels dient te voldoen. Daarvoor moet je zelfs een luchtvaartorganisatie oprichten. Gelukkig hebben heel veel mensen van binnen en buiten de organisatie daarbij geholpen.”

Drone met zoom- en infraroodcamera

Het team maakt gebruik van de nieuwste drones, waaronder de DJI M300 RTK. Die kan zowel bij daglicht als in het duister gebruikt worden, dankzij de Zenmuse H20T thermische camera. Ook is de drone voorzien van een ledschijnwerper, om ’s nachts een gebied op de grond te kunnen verlichten.

Brodic: “We kunnen zowel ’s nachts als overdag prima waarnemen, en zien – zoals verwacht – meer dan voorheen. Dankzij de goede zoomfunctie zijn we in staat om ook van grote afstand haarscherpe beelden te maken. Ook belangrijk: je bent zelf ver weg, dus zo goed als onzichtbaar. Dat is niet alleen handig als je aan het surveilleren bent, maar net zo goed als je bijvoorbeeld verkenningswerk uitvoert. Ons team wordt namelijk ook wel eens ingezet bij een aanhouding door onze collega’s van het Team Bijzondere Bijstand.”

Dagelijks ingezet

Het droneteam zet de drones tegenwoordig bijna dagelijks in. Het toezicht vanuit de lucht is vooral effectief in de strijd tegen de zogenaamde uithalers, mensen die drugs uit containers halen. In de toekomst is het ook denkbaar dat drugtransporten op zee per drone worden gevolgd, of voor het over land volgen van verdachte goederen.

Alle opnamen worden conform de privacywetgeving (AVG) verwerkt. “Alles wat ‘conform’ is wordt weer verwijderd, opnames waarop verdachte zaken of een ‘heterdaad’ te zien zijn worden bewaard voor eventuele bewijsvoering”, legt Brodic uit. “Mochten er toevallig gezichten of silhouetten van omstanders zijn vastgelegd, dan worden die geblurd of op een andere manier onherkenbaar gemaakt. De rechten en privacy van burgers zijn dus gewaarborgd.”

Uitbreiding

Binnen Douane Rotterdam Haven worden nog meer medewerkers opgeleid tot piloot, terwijl ook in elke van de andere maritieme regio’s – Groningen, Amsterdam en Breda – collega’s hun brevet gaan halen. “Ook daar zijn we dus bezig met het formeren van droneteams”, vertelt Darko. “En we denken erover om eventueel over het hele land deze units op te zetten. De bird’s eye view kan immers overal van meerwaarde zijn voor het douanewerk.”

De douane is niet de enige partij die werk maakt van drones voor toezicht. Ook Havenbedrijf Rotterdam heeft interesse in de mogelijkheid om het havengebied vanuit de lucht te monitoren. Eind 2021 werd een serie experimenten gedaan met een fixed-wing drone van Avy, die op hoge snelheid grotere afstanden kan afleggen. In de toekomst worden die gestationeerd in droneboxen die op afstand bediend kunnen worden.

(bronnen: Douane inZicht, Rijnmond – coverfoto: Douane)