Tsjechische Remote ID-addon maakt ‘flightradar voor drones’ mogelijk
In de nabije toekomst moeten vrijwel alle drones voorzien zijn van een functie die het exploitantnummer van de operator en de positie van de drone uitzendt: Remote ID. Maar niet alle drones zijn voorzien van deze ‘flightradar voor drones’-feature. Om ervoor te zorgen dat ook legacy drones gebruikt kunnen blijven worden komt de Tsjechische startup Dronetag met een Remote ID-addon op de markt: de Dronetag Mini.
‘Kenteken voor drones’
Remote ID doet voor drones wat een kentekenplaat voor auto’s doet: het zorgt ervoor dat handhavers en mensen op de grond op afstand kunnen zien van wie een bepaalde drone is. Maar Remote ID is meer dan een kenteken voor drones: in toekomstige U-space-zones bijvoorbeeld is het essentieel dat alle onbemande luchtvaartuigen continu hun positie en vliegrichting doorgeven, zodat andere luchtruimgebruikers hier hun traject op af kunnen stemmen.
Om bovenstaande redenen wordt Remote ID als één van de producteisen genoemd die vanaf 1-1-2023 worden gesteld aan de meeste drones die in de EU worden gebruikt. Zogenaamde legacy drones, die om wat voor reden dan ook geen exploitantnummer kunnen uitzenden, mogen vanaf die datum alleen nog gebruik worden in Open categorie A3. Hetzelfde geldt voor zelfgebouwde drones.
Wie toch wil doorvliegen met een legacy drone of een zelfbouwdrone* kan er voor kiezen om een Remote ID-addon te installeren. Dit is een apparaatje dat niet alleen het exploitantnummer uitzendt, maar ook actuele telemetrie. En dan op zo’n manier dat de gegevens bekeken kunnen worden conform de technische vereisten die de Europese Commissie aan Remote ID stelt, om de compatibiliteit met DRI-ontvangers en UTM-systemen te garanderen.
Dronetag Mini
De Tsjechische startup Dronetag heeft nu naar eigen zeggen ’s wereld kleinste Remote ID-addon ontwikkeld, in de vorm van de Dronetag Mini. Het apparaatje ondersteunt zowel Network Remote ID (het uitzenden van Remote ID-informatie via een mobiel netwerk) als Direct Remote ID (waarbij de Remote ID-informatie lokaal wordt uitgezonden, via Bluetooth). Volgens Dronetag-oprichter & CEO Lukáš Brchl is de Dronetag Mini hierdoor prima voorbereid op de toekomst.
De Dronetag Mini weegt 32 gram, heeft het formaat van een halve mueslireep en werkt ongeveer 14 uur op één acculading. Het bereik van de ingebouwde Bluetoothzender bedraagt ongeveer 1,5 km. Mobiele connectiviteit verloopt via LTE-M of NB-IoT. Het systeem voldoet aan de vereisten die zijn vastgelegd in de ASD-STAN 4709-002 standaard voor Remote ID. Deze standaard vormt in principe de basis onder de technische vereisten zoals die door de Europese Commissie worden gesteld.
Het apparaat beschikt over een geïntegreerde GNSS-ontvanger voor de positiebepaling, aangevuld met versnellingsmeters en hoogtesensoren om alle benodigde informatie over de vliegrichting van de drone te verzamelen. Daarnaast kan de Dronetag Mini ook aangesloten worden op standaard flight controllers zoals de DJI A3 of Pixhawk 4D.
Beheermogelijkheden
Het systeem kan worden geconfigureerd via de Dronetag Mini app, die beschikbaar is voor Android en iOS. Met deze app is het ook mogelijk om de drone op afstand te volgen en dronevluchten te plannen. Wie gebruik wil maken van Network ID via LTE-M of NB-IoT kan een simkaart in de Dronetag Mini steken. Dan komen er wel abonnementskosten bij.
Volgens Brchl biedt de Dronetag Mini ook mogelijkheden op het vlak van dronevlootmanagement. “We ontwikkelen Dronetag Mini niet alleen als de Remote ID-oplossing, maar ook voor algemene scenario’s zoals het beheer van de dronevloot van een team. Het maakt dan niet uit of piloten met drones van verschillende fabrikanten vliegen: ze kunnen hun flight logs in één applicatie beheren en deze op ieder moment laten auditen door de autoriteiten.”
Prijs en beschikbaarheid
De DroneTag Mini kost 249 euro en kan besteld worden via shop.dronetag.cz. De Dronetag Mini wordt geleverd zonder externe LTE- en Bluetooth-antennes, die moet je als gebruiker dus nog los aanschaffen. Volgens de website kost het datatarief voor de geïntegreerde simkaart 10 euro per maand. Het gebruik van het Dronetag-softwareplatform en de simkaart zijn inbegrepen voor de eerste zes maanden.
*Let wel: de aanwezigheid van Remote ID is slechts één van de producteisen die de Europese Commissie aan toekomstige drones met een Cx-classificatie stelt. Het aanbrengen van een Remote ID-addon wil niet zeggen dat een legacy drone daarmee voldoet aan alle eisen voor een drone met Cx-label. Je moet dan ook eerder denken aan drones die in de Specific categorie gebruikt worden, waarbij de operatie op basis van een PDRA of SORA veilig is bevonden.
Ik kreeg zojuist een mail van de van de Ambassade van de Tsjechische Republiek:
Als dronespecialist weet u ongetwijfeld alles van de EU-regelgeving met betrekking tot de vluchten in Specifieke categorieën en toekomstige operaties in U-space luchtruimte.
Beide vereisen nieuwe technische apparatuur, iets dat de meeste drones op de markt momenteel niet hebben – Drone Remote ID-systeem.
Ik wil u voorstellen aan de Tsjechische startup Dronetag die u kan helpen met alle noodzakelijke regelgevingskwesties. Ze hebben zojuist het Dronetag Mini-add-on-apparaat en de bijbehorende Dronetag-app uitgebracht.
Mini is momenteel de kleinste, lichtste en meest betaalbare Remote ID-oplossing op de markt. Het maakt ook enkele futuristische toepassingen mogelijk (zoals droneshows en drone-delivery). Wilt u meer weten over Dronetag, lees dan dit persnieuws op Dronewatch.nl
Dronetag Mini biedt zowel Network & Direct Remote ID, weegt 32g, biedt de langste batterijduur (tot 14 uur) en heeft een afmeting van een half opgegeten müsli reep (54 x 35 x 15 mm). Maar het gaat niet alleen om de regelgeving. Het gaat ook om:
• Afstemming met externe partijen tijdens uw operaties zoals luchthavens, beveiliging en anderen. Alle betrokkenen kunnen op de hoogte blijven van de status van de drone in de lucht en de huidige locatie.
• Het bijhouden van uw vluchtlogboek voor onderhouds-/autoriteitsdoeleinden voor uw hele dronevloot. Mini werkt ongeacht het type drone en zelfs de fabrikant.
• Dat u en back-upsysteem hebt voor het geval dat u de RC-link met uw drone verliest. Dankzij de LTE-verbinding van de Dronetag Mini verliest u nooit uit het oog wat er speelt. Ook als de drone wegvliegt.
In de bijlage vindt u de bijgevoegde productblad voor de Mini. Dronetag plant graag een call met u in om het product te laten zien en eventuele samenwerking te bespreken. Laat het mij weten als u interesse heeft om uw dronevloot te upgraden volgens de nieuwste regelgeving!
Dronetag zal ook deel nemen aan Amsterdam Drone week, vanaf 29-31 maart. U bent van harte welkom om hun stand te bezeoeken (Czech pavilion), of een afspraak te maken voor een bepaald moment.
Mijn vragen terug:
1. Is de Remote ID standaard definitief bepaald door de Europese Commissie en/of EASA?
2. Waarom gaat u ervan uit de meeste drones niet voldoen aan Remote ID standaard? Is deze al verplicht in NL?
3. Welke zend frequentie (ISM spectrum band) wordt gebruikt? Is er een data abonnement nodig?
4. Welke Bluetooth / LTE (-M) / NB-IoT standaard wordt gebruikt?
5. Wat is het zendvermogen? Hoe komt u aan bereik van 1,5km? Hoe gemeten: Transmit Power (dBm) Transmitter Antenna Gain (dBi) Receiver Antenna Gain (dBi)?
6. Hoe wordt inteferentie met de RX/TX (controlle, data en videolink) van de drone voorkomen?
7. Is er een test rapport conform harmonized European Standard ? https://www.etsi.org/deliver/etsi_en/300300_300399/300328/01.08.01_30/en_300328v010801v.pdf
8. Voldoet het systeem aan EU algemene verordening gegevensbescherming (EU-AVG) ? Met name data opslag?
9. Weet u dat DJI en Yuneec ook een remote ID / UUID (kunnen) uitzenden? Waarom verwacht u dat deze niet zal voldoen aan Remote ID standaard?
Ik hoor graag van u,
Prima lijst met vragen, Rob!