Achtergrond

‘Flightradar voor drones’ op komst: dit moet je weten

Nog even en je bent als dronevlieger een stuk minder anoniem dan nu. Vanaf 2024 is het in veel gevallen namelijk verplicht om je drone een aantal gegevens te laten uitzenden, waaronder de actuele positie, hoogte, locatie van opstijgen en het exploitantnummer van de operator. Die gegevens kunnen in principe door iedereen in de buurt met een smartphone worden opgevangen. Er is zelfs al een app die als een soort ‘flightradar voor drones’ werkt. Maar hoe werkt die app en wat zijn de implicaties?

Remote ID

Vlieg je in Open categorie met een drone met C1, C2 of C3 label? Of ben je actief in de Specific categorie? Dan zul je 1-1-2024 moeten gaan voldoen aan de Remote ID-verplichting. Dat wil zeggen dat de drone door middel van radiosignalen (Wifi en/of Bluetooth) tijdens de vlucht continu een aantal gegevens uitzendt, zoals de actuele positie en vlieghoogte, vliegsnelheid, de locatie van de piloot, en het exploitantnummer van de operator.

Het doel is om handhavers in staat te stellen om te zien van wie een bepaalde drone is. Daarbij kan meteen gecheckt worden of de piloot zich aan de regels houdt. Maar daar blijft het niet bij: de data kan in principe door iedereen worden opgevangen. De Remote ID-gegevens zijn namelijk niet versleuteld en kunnen met een geschikte ontvanger zichtbaar gemaakt worden. Zo’n ontvanger kan ook een smartphone zijn, met een speciaal voor dit doel ontwikkelde app.

Vanaf 2024 is Remote ID in veel gevallen verplicht. Bron: Open Drone ID

OpenDroneID

OpenDroneID is een eerste publiek beschikbaar voorbeeld van een app waarmee Remote ID-gegevens van nabij vliegende drones getoond kunnen worden. De app is beschikbaar voor bezitters van een Android-telefoon. Het eerste prototype van de app werd al in 2018 gepresenteerd, maar toen waren er nog geen drones die voldeden aan de (toen nog in ontwikkeling zijnde) Remote ID-standaard. (Voor techneuten: de huidige versie van de app is compatibel met de ASTM F3411 Remote ID standard en de ASD-STAN prEN 4709-002 Direct Remote ID standard. De broncode is openbaar).

De app werkt als een soort ‘flightradar voor drones’. Na het opstarten krijg je een kaartweergave te zien. Zodra de radiosignalen van een nabijvliegende drone worden gedetecteerd, krijg je de locatie en afgelegde vliegroute te zien. Na doorklikken wordt actuele vluchtinformatie getoond, zoals de GPS-locatie en vlieghoogte. Daarnaast zie je ook informatie over de operator/piloot, zoals diens exploitantnummer en de opstijglocatie danwel de GPS-locatie van de controller.

De app OpenDroneID toont informatie over nabijvliegende drones. Bron: Open Drone ID

Conceptueel gezien is de OpenDroneID-app overigens niet nieuw; DJI toonde al in 2019 een prototype van een app waarmee drones in de directe omgeving getoond konden worden. Die app was gebaseerd op de Wi-Fi Aware standaard en werd uiteindelijk nimmer beschikbaar gemaakt voor een breder publiek.

NB. Ook voor iOS-gebruikers is er inmiddels een Remote ID-app beschikbaar: Drone Scanner. Deze app is qua werking vergelijkbaar met OpenDroneID, alhoewel Apple nog niet toelaat dat de app data uitgezonden over Bluetooth 5, Wi-Fi Beacon en Wi-Fi NAN uitleest.

Scanbereik

OpenDroneID werkt op basis van lokale radiosignalen, die door de drone worden uitgezonden. Het ‘scanbereik’ zal in de praktijk hooguit een paar honderd meter zijn, bij vrij zicht op de omgeving, zonder obstakels. Volgens de ontwikkelaar van de app is het bereik van Wifi en Bluetooth Legacy maximaal zo’n 200-400 meter. De nieuwe Bluetooth 5-standaard zou een bereik tot ca. een kilometer mogelijk maken.

Het is denkbaar dat er speciale Remote ID-ontvangers worden ontwikkeld voor bijvoorbeeld handhavers en beheerders van gevangenissen, stadions, energiecentrales, waterzuiveringen, fabrieken en andere kritieke infrastructuur. Die zouden dan bijvoorbeeld alarm kunnen slaan zodra een drone wordt gedetecteerd die een no-flyzone invliegt. De werking van dergelijke ontvangers zou erg lijken op het in 2017 door DJI geïntroduceerde AeroScope-systeem, maar dan tegen een fractie van de kosten.

Het bereik van Remote ID is maximaal ca. 1 km. Bron: Open Drone ID

Niet meteen alle drones zichtbaar

Nu is het niet zo dat de OpenDroneID-app na het downloaden meteen al alle nabijvliegende drones zal tonen. Veel drones zenden nu nog geen Remote ID-gegevens volgens de nieuwe standaard uit. (Drones van DJI zenden weliswaar enigszins vergelijkbare AeroScope-gegevens uit, maar die kunnen met deze app niet getoond worden.)

Hier komt verandering in. Korte tijd geleden heeft DJI aangekondigd dat de Mavic 3 als eerste zal gaan voldoen aan de eisen voor Remote ID, als onderdeel van een door de gebruiker uit te voeren upgrade naar het C1-label. Nu al zendt deze drone Remote ID-gegevens uit. Ook recente modellen zoals de Inspire 3, Mavic 3 Pro en M30 kunnen gedetecteerd en gevolgd worden met deze app.

Ook drones die niet beschikken over de hardware om Remote ID-gegevens uit te zenden kunnen geschikt gemaakt worden. Er zijn inmiddels diverse Remote ID-addons op de markt, waaronder een Tsjechisch en een Nederlands product. Dergelijke addons zijn vooral bedoeld voor operators in de Specific categorie, die na 1-1-2024 willen doorvliegen met oudere typen drones die vanuit de fabrikant geen ondersteuning voor Remote ID krijgen.

Implicaties

Wat zijn nu de implicaties van zo’n ‘flightradar voor drones’ die door iedereen geïnstalleerd kan worden? Sowieso krijgen handhavers (politie, BOA’s, terreinbeveiligers) het een stuk makkelijker. Die kunnen immers meteen op hun scherm aflezen of een nabijvliegende drone bijvoorbeeld niet te hoog vliegt, of vliegt op een plek waar dat niet is toegestaan. En doordat het exploitantnummer getoond wordt, is het ook een stuk makkelijker om (achteraf) de verantwoordelijke piloot/operator te traceren.

Over traceren gesproken: dat wordt natuurlijk wel een heikel punt. Want zoals het er nu naar uitziet wordt ook de opstijglocatie danwel de actuele GPS-locatie van de piloot getoond. Mensen die voor eigen rechter willen spelen zodra ze een drone zien vliegen, wordt het wel heel makkelijk gemaakt om de piloot op te sporen en deze aan te spreken. Of erger: steeds vaker hoor je verhalen dat dronepiloten – ook professionals – worden bedreigd of zelfs aangevallen omdat omstanders zich bijvoorbeeld in hun privacy aangetast voelen.

Overigens werd in de VS door dronepiloten protest aangetekend tegen de invoering van Remote ID, want de functie zou inbreuk maken op hun privacy. Maar die bezwaren werden door een rechter van tafel geveegd.

Uitzonderingen

Overigens zullen lang niet alle drones zichtbaar worden in de app. Sowieso zijn er vanuit de regelgeving een aantal uitzonderingen. De Europese wetgeving staat namelijk toe dat zogenaamde legacy drones onder de 250 gram in Open categorie A1 gebruikt mogen blijven worden, ook na 1-1-2024. Deze drones hoeven in principe niet te voldoen aan de eisen voor Remote ID. En drones met een C0-label zijn ook uitgezonderd van de Remote ID-vereiste.

Ook zwaardere legacy drones tot 25 kg, zelfbouwdrones en modelvliegtuigen waarmee in Open categorie A3 wordt gevlogen hoeven niet per se te voldoen aan de Remote ID-standaard. Maar als je in Open categorie A3 vliegt met een drone met een C2 of C3-label, dan zal deze wel Remote ID-gegevens moeten uitzenden.

Boete bij niet voldoen

De kans is groot dat veel dronevliegers ook na 1-1-2024 gewoon zullen blijven doorvliegen met hun drone zoals ze gewend waren. En zelfs al kan hun toestel geschikt gemaakt worden voor Remote ID, niet iedereen zal meteen de firmware-update installeren of het exploitantnummer invoeren in de settings van de drone. Het is zelfs denkbaar dat er mensen zijn die door middel van een hack de Remote ID-functie bewust uitschakelen of valse informatie laten uitzenden.

Dat is allemaal niet te voorkomen. De kans bestaat wel dat er boetes uitgeschreven worden aan dronevliegers die tzt op heterdaad worden betrapt op het vliegen met een drone zonder correct werkende Remote ID. Net zoals dat je een boete kunt krijgen voor het rijden zonder (of met een vals) kenteken.

Toekomst: U-space en BVLOS vliegen

Tot slot is er nog een reden dat er werk wordt gemaakt van de invoering van Remote ID. In de toekomst zullen alle drones die in U-space vliegen hun locatie, vlieghoogte en vliegrichting kenbaar moeten maken aan een zogenaamde U-space Service Provider (USSP). Op die manier kan al het bemande en onbemande vliegverkeer vanuit een centraal systeem gemanaged en gesegregeerd worden. En dat is weer van belang om dronevluchten buiten het zicht (BVLOS) op grote schaal mogelijk te maken.

Het lijkt erop dat Remote ID in U-space niet alleen lokaal moet worden uitgezonden, maar ook via netwerktechnologie. Met andere woorden: de drone moet (al dan niet via de controller) in verbinding staan met internet, door middel van 4G/5G. Het principe is dus hetzelfde, alleen de wijze van implementatie is nog een stuk strikter. De precieze implicaties voor dronepiloten zijn nu echter nog lastig in kaart te brengen.

Downloads

OpenDroneID en Drone Scanner voor Android

Drone Scanner voor iOS (nog niet volledig functioneel)

Lees ook:

Moet ik mijn exploitantnummer inprogrammeren in mijn drone?

‘Flightradar voor drones’ op komst: dit moet je weten

Dronepiloten steeds vaker agressief benaderd: ‘Ik vrees de invoering van Remote ID’

Nieuwe website biedt heldere uitleg over Remote ID

Dronetag Mini review: Remote ID-compliant in een handomdraai

Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

7 gedachten over “‘Flightradar voor drones’ op komst: dit moet je weten

  • chris carlson

    Drones are becoming totally over regulated. I hardly see the point in owning one in 2024. After becoming a certified UAS pilot in the US, this looks like a case of the forever moving finish-line. It’s just going to get more difficult to not be harrased by any party. They just don’t want anyone flying one unless they are dropping packages in someone’s front yard for Amazon or Walmart.

    Beantwoorden
  • Eens. Je zag dit van mijlenver aankomen. Steeds meer regels en beperkingen … zonder directe aanleiding. Want t aantal risico-incidenten in verhouding tot t aantal drones was, is en blijft nihil.

    Na 1x braaf registreren, hield ik t bij de tweede factuur voor gezien. Voor je wegenbelasting krijg je tenminste nog iets terug. Als drone bezitter krijg je enkel nog meer regels terug. Geen zin meer om me als melkkoe te laten gebruiken.

    Dus blijf ik voorlopig lekker doorvliegen met mn 249-grammer. Volgens de normale fatsoensnormen, conform alle regels mbt privacy en no fly zones … maar ook niet meer dan dat.

    Beantwoorden
  • U schrijft:

    De Europese wetgeving staat namelijk toe dat zogenaamde legacy drones onder de 250 gram in Open categorie A1 gebruikt mogen blijven worden, ook na 1-1-2024. Deze drones hoeven in principe niet te voldoen aan de eisen voor Remote ID.

    Maar als DJI niet het remote id, maar wel de andere gegevens zoals oa GPS locatie van de piloot bij de mini 3 pro, toch gewoon uitzendt (zoals het er nu naar uitziet doet hij dat zo) heb je er nog niks aan om daarvoor deze drone <250 gram te kopen.

    Beantwoorden
    • Avatar foto Wiebe de Jager

      Klopt, alle drones van DJI (dus ook de Mini’s) zenden gegevens uit over de locatie, vliegrichting, serienummer, locatie van de piloot, etc. Tot nu toe kon die info alleen worden opgevangen met zogenaamde AeroScope-ontvangers. Dus als je in het geniep wilt vliegen, dan heeft het geen zin om een Mini-serie drone te kopen. Of bedoelde je iets anders?

      Beantwoorden
      • Nou, ik wil niet echt in het geniep vliegen maar schrik wel ervan (en dat lees ik op meerdere plekken) van het feit dat je als piloot zo makkelijk vindbaar bent en met name dat dronehaters je dan gaan opzoeken en uitschelden.

        Beantwoorden
        • Wat ik bedoel is dat het mij niet uitmaakt dat overheden mij kunnen tracen maar wel dat iedereen dat straks kan

          Beantwoorden
  • De app OpenDroneID kan niet geinstalleerd worden in Android 12. Ik krijg de melding dat de app gemaakt is voor een oudere versie van Android.

    Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte.

Open nieuwsbrief aanmeldformulier