EASA publiceert standaarden en begeleidend materiaal rondom U-space-regelgeving

Het Europese luchtvaartagentschap EASA heeft kort voor de kerst een eerste editie van de zogenaamde Acceptable Means of Compliance and Guidance Material (AMC/GM) met betrekking tot de U-space-regelgeving uitgebracht. Met nog een kleine maand te gaan tot de inwerkingtreding van deze regelgeving in alle Europese lidstaten, komt het document goed van pas om te begrijpen welke consequenties dit gaat hebben voor onder andere drone-operators.

U-space binnenkort bekrachtigd

U-space moet er in de komende jaren voor zorgen dat het toenemende droneverkeer in goede banen wordt geleid. Dit door het risico op botsingen met andere luchtvaartuigen en objecten op de grond actief te mitigeren, door de luchtruimindeling dynamisch aan te passen en communicatie tussen onbemande luchtvaartuigen, operators en andere luchtgebruikers te faciliteren. U-space wordt ook wel getypeerd als een digitaal verkeersleidingssysteem voor onbemande luchtvaartuigen, alhoewel die definitie te kort door de bocht is.

Op 26 januari 2023 wordt de U-space-regelgeving bekrachtigd in de Europese Unie. Dat betekent dat lidstaten vanaf dat moment bepaalde gebieden aan kunnen gaan wijzen als U-spaceluchtruim (zonering) om daar vervolgens een aantal basisdiensten aan te bieden aan gebruikers. Het gaat daarbij om de volgende vier diensten: netwerkidentificatie, geobewustzijn, luchtverkeersinformatie en vluchtautorisatie. Toelichting over de werking van deze basisdiensten kun je lezen in dit uitlegartikel over U-space.

Eerste stap: U-space-zones aanwijzen

Om te bepalen welke gebieden in Nederland als eerste in aanmerking komen voor U-space ontwikkelt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat momenteel een afwegingskader, waarin aspecten op het gebied van veiligheid, beveiliging, privacy en milieu worden meegenomen. Vervolgens moet voor iedere U-space-zone een luchtruimrisicobeoordeling worden opgesteld.

Het ligt voor de hand dat de huidige CTRs al snel in aanmerking komen voor een U-space-classificatie, alsook zeehavens (zoals Port of Rotterdam), industriegebieden, grote steden en andere locaties waar het vliegen met drones grotere risico’s op één van bovengenoemde gebieden met zich meebrengt, zeker als die dronevluchten zich buiten het zicht van de piloot (BVLOS) afspelen. Het is goed om te benadrukken dat ook lokale overheden in dit proces een stem kunnen krijgen.

Afhankelijk van de uitkomst van iedere luchtruimrisicobeoordeling wordt vervolgens bepaald of er aanvullende U-space-diensten er bovenop de vier basisdiensten voor elke zone aangeboden moeten worden, zoals weersinformatie, en aan welke eventueel strengere eisen operators moeten voldoen als zij in bepaalde hoogrisicogebieden willen vliegen.

Geleidelijke invoering

Gezien de complexiteit van U-space en de vele vraagtekens die er bestaan bij dronebedrijven als beleidsmakers en handhavers is het niet de verwachting dat operators op korte termijn al te maken zullen krijgen met U-space. Dat neemt niet weg dat bepaalde belanghebbenden er verstandig aan doen om zich nu al te verdiepen in de materie, om verrassingen in een later stadium te voorkomen.

De onlangs door EASA gepubliceerde Acceptable Means of Compliance and Guidance Material (AMC/GM) met betrekking tot U-space vormt hiervoor een goed uitgangspunt. In een kleine 150 pagina’s wordt uitgelegd wat de basisbeginselen van U-space zijn en wie ermee te maken zullen krijgen, alsook toelichting over de verschillende rollen en verantwoordelijkheden die het U-space-speelveld met zich mee zal brengen.

Het U-space AMC/GM-document is hier te downloaden.