Havenbedrijf Rotterdam start proef met luchtverkeersleiding voor drones
Havenbedrijf Rotterdam heeft een eerste concrete stap gezet als het gaat om het monitoren en beheer van het lage luchtruim boven het havengebied. Vanuit het vorige week geopende Airspace Centre wordt tot eind 2024 proefgedraaid met een Unmanned Traffic Management (UTM)-systeem van Airwayz. Het gaat om een opmaat naar het eerste U-spaceluchtruim in Nederland.
Eerste U-spaceluchtruim
Met de opening van het nieuwe VLL Airspace Centre geeft het havenbedrijf invulling aan de ambitie om het eerste U-spaceluchtruim in Nederland in te richten. In samenwerking met softwarepartner Airwayz wordt een digitaal luchtverkeersleidingsysteem uitgerold, waarmee zowel bemand als onbemand luchtverkeer in het lage luchtruim boven Europoort en de Maasvlakte zal worden beheerd. Het systeem moet ook complexere drone-operaties mogelijk maken, zoals vluchten buiten het zicht van de piloot (BVLOS) en geautomatiseerde dronevluchten. Zodra er een conflict dreigt, krijgen operators via het systeem een seintje.
Havenbedrijf Rotterdam is naar eigen zeggen de eerste in Europa om op deze schaal een eigen luchtruim en regels in te richten en zodoende het droneverkeer in goede banen te leiden. Uitgangspunt is dat goed luchtruimbeheer commerciële dronediensten mogelijk maakt en de havenprocessen nog veiliger en efficiënter maakt. In Port of Antwerp wordt al sinds 2021 geëxperimenteerd met een soortgelijk systeem, geleverd door Unifly.
Airspace Managers
Het Centre zal bemand worden door Airspace Managers, de ‘luchtverkeersleiders voor drones’. Zij monitoren vanuit het Airspace Centre wie zich allemaal in de lucht bevinden. De Airspace Managers zijn medewerkers van het Havenbedrijf. Zij zullen één dag per week actief zijn in deze rol en meedenken over de vraag of het luchtruimbeheer inderdaad een taak voor het havenbedrijf kan zijn vanuit het oogpunt van veiligheid, maar ook vanuit digitalisering en veilig gebruik van data.
Het pilotproject loopt tot oktober 2024. Gedurende deze periode wordt er kennis opgedaan over wat ervoor nodig is om het drone-luchtruim veilig te houden, te bepalen wat de impact van drone-luchtverkeersleiding is op de organisatie en een beeld te krijgen van de toekomstige rol van het havenbedrijf in het lage luchtruim. Dit alles om op langere termijn de veiligheid van het luchtverkeer te waarborgen.
Rond de testen en demonstraties zijn afspraken gemaakt met onder andere de ministeries van IenW en Defensie, de gemeente Rotterdam en het Nederlandse Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR). De bedoeling is dat het prototype U-Spaceluchtruim Rotterdam als voorbeeld gaat dienen voor de uitrol van U-space boven andere gebieden in Nederland.
U-space
Op 26 januari is in alle lidstaten nieuwe Europese regelgeving voor U-space in werking getreden. In de toekomst moet al het luchtverkeer in het lage luchtruim in bepaalde zones digitaal gevolgd en aangestuurd gaan worden. Welke zones dat precies zijn, is nog niet duidelijk. Waarschijnlijk gaat het in eerste instantie vooral om hoogrisicogebieden zoals zeehavens en dichtbevolkte gebieden.
Vorige week heeft het havenbedrijf een aantal workshops georganiseerd voor diverse stakeholders. Met drone-operators is besproken hoe zij hun vluchten kunnen gaan aanmelden (in eerste instantie gaat dat via een online formulier). Met vertegenwoordigers van de bemande luchtvaart zijn afspraken gemaakt over het gezamenlijk gebruik van het luchtruim. En met overheidspartijen is gesproken over de vraag hoe het prototype kan bijdragen aan het weerbaar zijn tegen ongewilde en onbekende drones.
(bron: Port of Rotterdam)