Ook Nederland krijgt ‘digitale snelweg’ voor drones

In navolging van Groot-Brittannië krijgt ook Nederland een ‘digitale snelweg’ voor drones. Dat meldt een consortium bestaande uit LVNL, ANWB en KPN. De corridor is een opstapje naar de volledige integratie van bemand en onbemand luchtverkeer door middel van U-space. Als eerste zullen er medische dronevluchten tussen twee vestigingen van ziekenhuis Isala in Zwolle en Meppel plaatsvinden, waarbij met spoed bloed, medicijnen en diagnostische monsters worden vervoerd.

Corridors

Om dronevluchten over langere afstanden mogelijk te maken, waarbij er buiten het zicht van de piloot op de grond (BVLOS) wordt gevlogen, is het voor de veiligheid van groot belang om te voorkomen dat drones en bemande luchtvaartuigen elkaar te dicht naderen. Eén van de manieren om dat voor elkaar te krijgen is door een digitaal luchtverkeersleidingsysteem voor drones in te voeren, waarbij continu de positie en vliegrichting van alle luchtruimgebruikers wordt gemonitord, en indien nodig, bijgesteld.

In de toekomst moet U-space hiervoor zorgdragen. Maar de invoering van dat EU-brede systeem laat nog wel even op zich wachten. Om toch BVLOS te kunnen vliegen, wordt er nu werk gemaakt van een ‘digitale snelweg’ voor drones. Feitelijk gaat het om vaste corridors, waarbij een Unmanned Traffic Management (UTM)-systeem – vooruitlopend op U-space – zorgt voor de afhandeling van de dronevluchten en het geven van klaring.

In Groot-Brittannië wordt momenteel al een vergelijkbare digitale snelweg opgetuigd (Project Skyway), op initiatief van het Britse bedrijf Altitude Angel. Dit bedrijf is ook in Nederland betrokken bij de proef. Het platform van Altitude Angel wordt al gebruikt door LVNL, namelijk als basis voor de welbekende GoDrone-app. Daar komen nu dus UTM-diensten bij.

Eerste vluchten

De eerste vluchten zijn gepland in de eerste helft van 2023 tussen twee vestigingen van ziekenhuis Isala. Later dit jaar worden ook op andere plaatsen vluchten uitgevoerd, bijvoorbeeld in de buurt van Rotterdam. Daarmee wordt ervaring opgedaan in een drukker luchtruim, vanwege de nabijheid van Rotterdam The Hague Airport. Er werden al eerder drone-corridors ingesteld, maar toen nog zonder digitale afhandeling van het luchtverkeer.

De samenwerking wordt ondersteund door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. LVNL is als luchtverkeersleidingsorganisatie verantwoordelijk voor het opzetten van de juiste infrastructuur om bemande en onbemande luchtvaart veilig in hetzelfde luchtruim te laten vliegen. De ANWB zal onder de naam Medical Drone Service als operator de medische dronetransporten uitvoeren, in samenwerking met PostNL. KPN zorgt voor de 4G-connectiviteit met application priority en digitale diensten, zoals de dataverstrekking voor de routeplanner voor drones. Het gaat om data-uitwisseling, positiebepaling en het inzichtelijk maken van het grond- en luchtrisico.

Zichtbaar maken

Tijdens alle vluchten in ongecontroleerd luchtruim moeten de drones die gebruik maken van een corridor zichzelf zichtbaar maken via het systeem van Altitude Angel. Dat zal gaan door middel van een software-interface (API) als er daadwerkelijk BVLOS wordt gevlogen. Voor VLOS-vluchten volstaat een simpele melding. Verdere details, zoals de vraag hoe bemande luchtvaartuigen gevolgd worden (e-conspicuity, DAA-sensoren), zijn niet naar buiten gebracht.

Als er in gecontroleerd luchtruim wordt gevlogen, dan zal er eerst een vluchtplan ingediend moeten worden via GoDrone, waarna er op de gebruikelijke manier contact onderhouden zal worden met de luchtverkeersleiding. Door in twee verschillende typen luchtruim te testen met dronevluchten, wordt in alle mogelijke omstandigheden ervaring opgedaan.

Geleerde lessen

De uitkomsten van de onderzoeken zijn openbaar en worden na afloop gepubliceerd via onder andere het innovatieplatform Dutch Drone Delta.

(coverfoto: Medical Drone Service)