China komt met exportbeperkingen voor civiele drones

De Chinese overheid stelt dit najaar jaar exportbeperkingen in voor wat betreft de levering van bepaalde typen civiele drones aan buitenlandse afnemers. Als reden wordt ‘bescherming van de nationale veiligheid’ genoemd, maar tussen de regels door gaat het om een maatregel die militair gebruik van drones in Oekraïne tegen moet gaan. Onduidelijk is nog wat de consequenties zijn voor wat betreft de beschikbaarheid van bijvoorbeeld DJI Enterprise Series drones.

Technische criteria

De exportbeperkingen zijn goedgekeurd door de Nationale Raad en de Centrale Militaire Commissie om de nationale veiligheid en belangen te beschermen. Het betreft specifiek drones die niet voldoen aan bestaande exportcriteria, maar voldoen aan bepaalde technische criteria. Het exportverbod gaat in op 1 september 2023 en zal vooralsnog twee jaar duren.

De technische criteria omvatten onder andere het vermogen om buiten het visuele bereik van de operator te vliegen met vliegtijd van 30 minuten of langer en een startgewicht van 4 kg cq. een MTOW van 7 kg. Andere technische kenmerken hebben betrekking op de aanwezigheid van bepaalde soorten apparatuur aan boord, zoals radioapparatuur met een bepaald vermogen, specifieke types van (thermische) camera’s en laser rangefinders, en de mogelijkheid om niet-gecertificeerde ladingen en payload release-mechanismen te dragen.

Bovendien mogen tijdens de tijdelijke controleperiode geen drones worden geëxporteerd, die met medeweten of voor veronderstelde doeleinden van massavernietigingswapenproliferatie, terrorismeactiviteiten of militaire doeleinden gebruikt kunnen worden.

Exporteurs moeten exportvergunningen aanvragen en voldoen aan een reeks eisen, waaronder het verstrekken van technische beschrijvingen of testrapporten van de betreffende exportartikelen en informatie over de eindgebruiker en diens beoogde toepassingen.

‘Dual use’ tegengaan

De maatregel is ogenschijnlijk bedoeld om ‘dual use’ van dronetechnologie tegen te gaan. ‘Dual use’ verwijst naar technologie die zowel voor civiele als militaire doeleinden kan worden gebruikt. In het geval van drones betekent dit dat ze, terwijl ze oorspronkelijk werden ontwikkeld en gebruikt voor toepassingen in het civiele domein, ook gebruikt kunnen worden voor militaire doeleinden.

Dit is momenteel vooral van toepassing in Oekraïne, waar volop commerciële en zelfgebouwde civiele drones worden ingezet voor onder andere het vergaren van inlichtingen en het afwerpen van explosieven. Met name de Chinese dronefabrikant DJI wordt ervan beschuldigd via omwegen duizenden drones te hebben geleverd aan Rusland. Drones van DJI worden echter ook in grote getale door de Oekraïeners ingezet op het slagveld.

Het is ook denkbaar dat China de exportrestricties voor drones inzet als onderdeel van de handelsoorlog met de Verenigde Staten.  Zo vaardigde de VS onlangs een verbod uit op het exporteren van geavanceerde chipmachines naar China, waaronder die van het Nederlandse bedrijf ASML.

Sancties

Bij overtreding van deze nieuwe regelgeving kunnen exporteurs onderworpen worden aan administratieve straffen door het ministerie van Handel of andere relevante overheidsafdelingen. Ook kan volgens de wet een strafrechtelijke verantwoordelijkheid worden ingesteld.

Het is de eerste keer dat dergelijke tijdelijke exportbeperkingen op drones worden toegepast in China. Het is nog onduidelijk op welke drones de criteria precies van toepassing zijn, maar in potentie gaat het om een breed scala aan professionele drones van onder andere marktleider DJI. Een woordvoerder van het ministerie sluit niet uit dat de maatregel ook consumentendrones kan betreffen. De maatregel heeft derhalve mogelijk verstrekkende gevolgen voor de wereldwijde markt voor drones en de vele industrieën die inmiddels afhankelijk zijn van dronetechnologie uit China.

Reactie DJI

DJI stelt in een verklaring dat het bedrijf zich consequent inzet om te voorkomen dat haar producten en technologieën worden gebruikt voor militaire doeleinden of in oorlogssituaties. Daarnaast benadrukt DJI dat het nooit producten heeft ontworpen of vervaardigd met een militair doel en geen van hun producten heeft verkocht voor gebruik in militaire conflicten of oorlogen.

Het bedrijf stelt verder dat het zich altijd heeft gehouden aan de exportcontrolewetgeving van China en alle relevante internationale wetgeving. Tot slot zegt DJI dat als er een vermoeden bestaat dat een product of technologie die zij op het punt staan te exporteren zal worden gebruikt voor doeleinden zoals terrorisme, militaire doeleinden, of andere toepassingen die in strijd zijn met hun bedrijfsprincipes en waarden, de export van dergelijke producten en technologieën wordt geweigerd.

(bron: Chinees ministerie van Handel)