Havenbedrijf Rotterdam zet in op drone-luchtverkeersleiding met U-space prototype

In de toekomstige haven van Rotterdam zullen drones een even vanzelfsprekend gezicht worden als schepen. Om zich voor te bereiden op deze verandering, heeft Havenbedrijf Rotterdam een U-space Airspace prototype gelanceerd. Dit gebied bestrijkt het ongecontroleerde luchtruim van Europoort en Maasvlakte en heeft tot doel inzicht te bieden in het beheer van het luchtruim, kansen te creëren voor drone-operators in de haven, en de effecten van luchtverkeersleiding voor drones te evalueren. Tevens wil de haven met dit prototype een voorbeeld zetten voor landelijke uitbreiding, zoals boven stedelijke gebieden.

Praktijkervaring opdoen

Het voornaamste doel van de proef met U-space is om praktijkervaring op te doen, en niet slechts in een gecontroleerde testomgeving. Dit betekent dat het systeem wordt ingezet in een live omgeving, zonder tijdelijke beperkingen zoals een TGB waarbinnen bemande luchtvaart wordt uitgesloten. Uiteindelijk wil U-space alle luchtruimgebruikers – bemand, onbemand en niet-coöperatief – elektronisch in kaart brengen om luchtruimconflicten te voorkomen. Hiervoor wordt het Unmanned Traffic Management systeem van Airwayz gebruikt.

Alhoewel er nog veel stappen gezet moeten worden voordat U-space volledig operationeel is, wil de haven alvast ondersteuning bieden aan de huidige drone-operators. Op dit moment zijn er al 40 commerciële drone-operators actief in het U-space gebied, waaronder enkele overheidsdiensten. Dankzij in april geïntroduceerde “area request forms” weet de haven welke operators waar vliegen, zodat zij elkaar kunnen contacteren wanneer er een conflict in de lucht kan gaan optreden; de zogenaamde pre-flight area deconfliction, de eerste van een set aan risicomitigerende maatregelen.

Aanvragen afhandelen

In deze beginfase van het prototype werkt de haven met aanvraagformulieren op de website. Operators dienen hun vluchtgegevens in, waarna het nieuw opgezette ‘Airspace Centre’ van de haven – bemand door Airspace Managers, de luchtverkeersleiders voor drones – controleert of er overlap is met andere aanvragen. Bij overlap worden operators met elkaar in contact gebracht voor een veilige afstemming. Daarnaast controleren de Airspace Managers dat alleen drones uit de Specific categorie, die een operationele autorisatie van de ILT hebben, in de haven vliegen.

Sinds de invoering van de area request forms is er een toename te zien in het gebruik ervan. Dit kan wijzen op groeiende bekendheid van het systeem, of een toenemend aantal dronevluchten in het gebied. Door het succes van deze formulieren werkt Airwayz nu aan een webapplicatie die het aanvraagproces nog soepeler moet maken. Vanaf de start in april dit jaar zijn er 130 vluchtgebieden aangevraagd, met meerdere vluchten in elk van deze gebieden. De vluchten variëren in type en gebruik, van inspecties en metingen tot marketingdoeleinden.

Toekomstige ontwikkelingen

Hoewel niet alle huidige operators U-space direct nodig hebben, zullen zij die complexere operaties willen uitvoeren in de toekomst er zeker baat bij hebben. Met het groeiend aantal vluchten wordt U-space steeds relevanter, vooral wanneer drones buiten het zicht (BVLOS) gaan vliegen zoals voor het bieden van delivery services aan schepen. De haven wil hierop voorbereid zijn en dit faciliteren. Begin oktober zullen alle drone-operators weer bijeenkomen bij het Havenbedrijf om de huidige voortgang en toekomstige stappen te bespreken.