Innovatie en integratie hoog in het vaandel tijdens Rotterdam U-Space Airspace Demodag
Op de recente demodag bij DronePort Rotterdam werden belangrijke ontwikkelingen en innovaties op het gebied van U-space en drone-technologieën gepresenteerd. De dag was gevuld met demonstraties, presentaties en netwerkmogelijkheden, waarbij 220 bezoekers uit 15 landen, waaronder Singapore, getuige waren van de laatste vooruitgang in drone-operaties en drone-verkeersleiding.
Opening en demonstraties van U-space luchtruim
De dag werd geopend door Oscar van Veen, hoofd digitale innovatie bij Havenbedrijf Rotterdam, die de inzet van de haven voor de bijeenkomst benadrukte. Vervolgens werden de aanwezigen getrakteerd op demonstraties van Airwayz en SKYOPS, gepresenteerd door de productmanager van Airwayz en Jordy Ebbink.
Tijdens deze sessie werden diverse scenario’s in het prototype U-space airspace toegelicht, variërend van strategische deconflictie om dronevluchten in no-flyzones of overlappende vliegtrajecten te voorkomen tot en met het bewaken van verticale separatie tussen verschillende luchtruimgebruikers. Het systeem van Airwayz speelt in al deze scenario’s een centrale rol, wat duidelijk maakt hoe geavanceerd het U-space luchtruimbeheer is geworden.
Uitdagingen rond BVLOS vliegen
Tsjerk Kooistra van Dutch Drone Company lichtte toe hoe hun ‘drone in a box’-systeem werkt, inclusief de uitdagingen rond BVLOS-vluchten door connectieverlies. Dankzij de FlightOps-integratie kan er ook via 5G verbinding gemaakt worden, wat simultane operaties mogelijk maakt. Er zijn tal van toepassingen denkbaar voor BVLOS dronevluchten in een maritieme setting, zoals inspecties van infrastructuur en waterwegen, milieumonitoring, grensbewaking tot en met logistieke toepassingen.
Tijdens deze sessie werd ook een demonstratie verzorgd waarbij een live dronevlucht werd uitgevoerd door Dutch Drone Company. Hiertoe werd eerst een 4D vluchtautorisatieverzoek ingediend bij Airwayz, via het FlightOps-missiecontroleplatform, waarna de vlucht kon worden uitgevoerd en live in de zaal kon worden gevolgd.
Shay Levy presenteerde FlightOps en benadrukte de noodzaak om dronepiloten te vervangen door schaalbare oplossingen. Daartoe is een oplossing ontwikkeld genaamd ‘Artificial Flight Intelligence’, waarin als het ware de kennis en kunde van menselijke dronepiloten door middel van AI en algoritmen wordt overgenomen. De software van FlightOps wordt in uiteenlopende sectoren toegepast, waaronder dronebezorging, inspecties, openbare veiligheid en defensie. Daarbij fungeert het systeem van FlightOps als interface tussen een drone-operator en UTM-systemen zoals dat van Airwayz.
Aanvullende demonstraties en integratie van UTM-ATM
De tweede sessie omvatte demonstraties en presentaties door Avy, Airwayz, ST Engineering, en het NLR. James en Lucas van Avy presenteerden verschillende scenario’s met betrekking tot het indienen van toekomstige vluchtaanvragen en de afhandeling van tussentijds binnenkomende restricties na het verkrijgen van een goedkeuring. Ook werd ingegaan op het voorkomen dat bepaalde schepen worden overvlogen, het realtime prioriteren van spoedeisende dronevluchten en het faciliteren van zogenaamde ‘ghost operations’. De presentatie van NLR stond in het teken van de integratie van UTM-ATM, mede met het oog op toekomstige drone-operaties in gecontroleerd luchtruim en operaties in steden.
Airwayz liet de nieuwe webapplicatie zien en discussieerde over de integratie van Remote ID gegevens via DJI Cloud API, de mogelijkheid van verborgen operaties voor specifieke autoriteiten zoals politie en douane, en dynamische luchtruim herconfiguratie (DAR)-scenario’s. ST Engineering deelde inzichten uit Singapore en hun interesse in het opschalen van operaties naar SAIL 3-4 use cases.
ProDroneMedia.nl toonde als eerste operator de realtime dronepositie in het UTM-systeem door het gebruik van de DJI Cloud API die op de nieuwste DJI Enterprise-toestellen beschikbaar is. De feedback van ProDroneMedia.nl rond de ervaringen in het gebruik van de URL zullen gebruikt worden om het andere drone-operators met soortgelijke drones gemakkelijk te maken om hun positie-informatie te sturen, wat weer een belangrijke stap is in het vergroten van de vluchtveiligheid. ProDroneMedia.nl maakt documentaires, bedrijfs- en reclamefilms en zet verder drones in voor het volgen van sporters en sfeerbeelden van evenementen.
U-space update en ontwikkelingen bij DronePort Rotterdam
Wilbert Ritsema van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gaf een update over de Nederlandse U-space ontwikkelingen. De achterliggende visie is dat U-space stap voor stap tot ontwikkeling komt in Nederland, waarbij onbemande luchtvaart met toegevoegde maatschappelijke waarde op een veilige, efficiënte en beheersbare manier onderdeel worden van het nationale luchtruim. BVLOS-vliegen in atypisch luchtruim is hierin de eerste stap, gevolgd door BVLOS-vliegen in generiek luchtruim. Er zijn echter nog de nodige vraagstukken, zoals de financiering van U-space en de wijze van implementeren.
Niels Kalshoven en Arthur Dalau vertelden over de ontwikkeling van DronePort Rotterdam. Dit nieuwe initiatief beoogt samenwerking, beleidsvorming en innovatie te bespoedigen met de Rotterdamse haven als focusgebied. Binnenkort zal een agenda voor 2024-2030 worden gepresenteerd.
De sessie werd afgerond met een presentatie van Ampelmann Skylines over het gebruik van drones voor het bezorgen van goederen bij windmolenparken, en een introductie tot het opleidingsplatform Drone Fusion door Saxion. Als afsluiter van de dag werd door Ampelmann Skylines nog een buitendemonstratie gegeven van een dronevlucht met de nieuwe DJI Flycart 30 delivery drone.
Indrukwekkend overzicht
Samengevat bood de DronePort Rotterdam demodag een indrukwekkend overzicht van de huidige stand van zaken en toekomstige mogelijkheden in drone-technologie en -operaties, met een sterke nadruk op innovatie, samenwerking en de implementatie van U-space in Nederland.
Met dank aan Huib Kling (Rijkswaterstaat) voor het maken van aantekeningen tijdens de demodag. Coverfoto: Roy Borghouts Fotografie
