Achtergrond

‘Menukaart’ voor dronevluchten boven N2000-gebieden moet leiden tot harmonisering

Dronevluchten boven natuurgebieden, en dan met name Natura 2000-gebieden, vormen al jaren een moeizaam vraagstuk voor dronepiloten (zowel recreatief als professioneel) en handhavers. Om meer duidelijkheid te verschaffen aan de verschillende partijen stelde de werkgroep N2000 van Rijkswaterstaat onlangs een ‘menukaart’ voor, die als handvat moet gaan dienen voor drone-operaties in beschermde natuurgebieden. De menukaart werd besproken tijdens een bijeenkomst met belanghebbenden.

Menukaart

Op 25 juni 2024 vond in Kasteel Groeneveld te Baarn de lanceringsbijeenkomst plaats voor de harmonisering van droneregelgeving in Natura 2000-gebieden (N2000). Ariea Vermeulen, coördinator programma drones van Rijkswaterstaat (RWS), opende de bijeenkomst en benadrukte de behaalde mijlpalen van de werkgroep N2000, waaronder een menukaart voor drone-operaties in natuurgebieden.

De introductie van de menukaart biedt een gestructureerd handvat voor het verantwoord gebruik van drones in deze beschermde natuurgebieden, met aandacht voor ecologische balans en specifieke regels per gebied. De menukaart biedt verschillende manieren om drones op te nemen in een beheerplan. Dat moet leiden tot harmonisering en meer duidelijkheid voor zowel drone-operators als handhavers.

Ten eerste, kan er een verwijzing naar de provinciale Omgevingsverordening worden opgenomen, waarin de regelgeving voor drones verder is uitgewerkt. Ten tweede, kunnen vluchten met een maatschappelijk belang en/of voor beheer en onderhoud onder voorwaardelijke vrijstelling van de vergunningplicht vallen. Ten derde, kan er een voorwaardelijke vrijstelling van de vergunningplicht voor vluchten in de Open en Specific categorie worden opgenomen. Als vierde en aanvullende optie kan monitoring, toezicht, en handhaving aan het beheerplan worden toegevoegd om de naleving van de regelgeving te waarborgen, bijvoorbeeld met behulp van een drone (pre)flight app.

Menukaart regelgeving voor bevoegd gezag en beheerders

Ruimte voor maatwerk

Volgens Ronald van ’t Veld van Adecs Air Infra biedt de menukaart ruimte voor maatwerk en specifieke doelen. Zo maakt men in het beheerplan van het IJsselmeergebied al gebruik van ontheffingen onder voorwaarden. Dronevluchten in N2000-gebieden vallen voornamelijk in de Open en Specific categorieën. De cumulatieve effecten van drones zijn nog onbekend, maar kunnen in de toekomst tot wijzigingen in de regelgeving leiden.

Mark de Haan van Aeret presenteerde een demo van de database met natuurgebieden in de Drone Preflight app. Deze database van N2000-gebieden, die werd ontwikkeld in opdracht van IenW, is beschikbaar als open data die ook door andere (pre)flight apps gebruikt kan worden. De aanwezigen gaven feedback, waaronder suggesties voor het in kaart brengen van beperkingen per gebied. Ook kwam het proportionele karakter van ministeriële besluiten omtrent dronevluchten in kuststroken aan bod. De Drone Preflight app van Aeret wordt gezien als een nuttige tool die verder ontwikkeld kan worden op basis van gebruikersfeedback.

Feiten N2000-gebieden

Terugkoppeling vanuit deelnemers

Tijdens de verdiepingssessies werden deelnemers verdeeld in groepen om de verspreiding en borging van de menukaart, de toepassing in de praktijk, en de inhoudelijke regelgeving te bespreken. Er werd geadviseerd provincies op te roepen tot een geharmoniseerde invoering van de menukaart via een brief van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Een centraal loket per provincie kan helpen bij de implementatie in beheerplannen en provinciale verordeningen. Ook werd de behoefte aan regelmatige bijeenkomsten van de Werkgroep N2000 benadrukt om continuïteit te waarborgen.

Praktische toepassingen werden besproken, zoals de casus ‘Zeeland’, waar vergunningen schaars zijn door strenge stikstofregelgeving en hoge kosten. Alternatieve locaties buiten N2000-gebieden worden dan vaak door de vergunningverlener en de dronepiloot gezocht. Bij de casus ‘Stroomlijn’ bleek dat er per diersoort zelfs specifieke vliegregels gelden. Dit terwijl de verstoring tijdens het verwijderen van de vegetatie door grote graafmachines niet in verhouding staat tot een drone die op 80 m hoogte vliegt.

Belevingsvluchten met drones

In de pauze werden door Float 360 belevingsvluchten met verschillende drones uitgevoerd. Hierbij konden de deelnemers van de bijeenkomst meekijken hoe een kunstmatig vogelnest met daarin een verwarmingselement met behulp van een warmtebeeldcamera opgespoord werd. Een speciale smartphone-app helpt om nesten te vinden en veilig te stellen voordat maaiwerkzaamheden uitgevoerd worden.

Het doel van deze demonstratie was ook om een indruk te krijgen van het geluidsniveau dat de drones produceren. De verschillende drones, zoals de DJI M30 en DJI M300, produceerden tijdens de vluchten niet meer dan 52 dBa.

Richtlijnen voor medische dronevluchten

Een bijzondere casus betreft de opkomst van medische transportdrones. Simon Prent van ANWB Medical Air Assistance presenteerde hoe drones kunnen bijdragen aan de gezondheidszorg door bijvoorbeeld het vervoeren van bloed en medicatie tussen ziekenhuizen en laboratoria.

De menukaart biedt de ANWB een belangrijk hulpmiddel bij het naleven van regels in N2000-gebieden. Er is behoefte aan specifieke richtlijnen en een gedragscode voor het verantwoord gebruik van drones, die in samenwerking met RWS en Waardenburg Ecologie ontwikkeld zullen worden. Dit ter bescherming van vleermuizen en andere diersoorten.

Afsluiting

Frank van der Meer van het Ministerie van IenW sloot de bijeenkomst af met de nadruk op de menukaart als essentieel instrument voor drone-operaties in N2000-gebieden. Hij benadrukte het belang van de literatuur en adviseerde de menukaart te raadplegen bij beheerplannen.

Meer informatie en documenten zijn te vinden op de Bestandenpagina Drone2Go Natuur en drones.

Bron: verslag Harmonisering droneregelgeving N2000 – Lanceringsbijeenkomst 25 juni 2024 in Kasteel Groeneveld

Avatar foto

Wiebe de Jager

Wiebe de Jager (@wdejager) is oprichter van Dronewatch en auteur van de boeken Dronefotografie en Dronevideo's maken. Wiebe is A1/A2/A3 gecertificeerd dronepiloot en beschikt over een exploitatievergunning voor de Specific categorie.

9 gedachten over “‘Menukaart’ voor dronevluchten boven N2000-gebieden moet leiden tot harmonisering

    • Avatar foto Wiebe de Jager

      Het Natura 2000-dossier is één van de taaiste vraagstukken voor de dronesector als je het mij vraagt. Er is geen snelle weg voorwaarts. Rijkswaterstaat doet achter de schermen veel werk om de verschillende belanghebbenden op een lijn te krijgen. Aan alle kanten moet er water bij de wijn worden gedaan, om te voorkomen dat er hakken in het zand komen te staan en er helemaal een onwerkbare situatie ontstaat. In dat licht moet je dit verslag bezien. Het wegnemen van koudwatervrees voor drones bij natuurbeheerders is van groot belang, en daar droeg deze meeting weer een stukje aan bij.

      Beantwoorden
      • Gijs ten Napel

        Wiebe. Wat bedoel je met koudwatervrees bij natuurbeheerder jegens drones? Ik, als beheerder van een N2000 gebied zet ook zo af en toe een drone in na een uitgebreide afweging en met toepassing van een ecologisch werkprotocol voor het beperken van mogelijke negatieve effecten van de aanwezigheid van overvliegende drones.
        Ik zelf vind een drone een mooi stukje innovatieve techniek maar als ik er al een onbehagelijk gevoel bij krijg wanneer ik ergens boven mij het gesnor van een drone ontwaar dan kan ik me voorstellen dat dit zelfde effect ook op een deel, niet alle, van de beschermde natuurwaarden in N2000 gebieden zal hebben. Dus onder strikte voorwaarden drones inzetten en het liefst een volledige uitsluiting.

        Beantwoorden
        • Avatar foto Wiebe de Jager

          Bedankt voor je reactie. Fijn dat een beheerder zich mengt in de discussie. Maar eigenlijk bevestig je met je reactie mijn punt. ‘Het liefst een volledige uitsluiting’, dat vind ik echt te kort door de bocht. In de loop der jaren ben ik op tal van locaties geweest in N2000-gebieden waar ik prima met de drone kon vliegen (voor mediaproductie), vaak in overleg met een boswachter, zonder enige verstoring. Bij de Oosterscheldekering. Op Pampus. Bij Radio Kootwijk. In de Biesbosch. En omgekeerd kwam ik tal van locaties tegen buiten N2000 waar ik de drone vanwege de omstandigheden juist beter aan de grond kon laten staan. Het is allemaal niet zo zwartwit als vaak wordt gesteld.

          Sowieso zijn drones de laatste jaren veel kleiner en stiller geworden. Dat scheelt al een hele hoop. Dus pak een kleine en stille drone waar mogelijk. Hoog vliegen kan helpen, daarbij abrupte bewegingen voorkomend. Sowieso vogelrijke gebieden vermijden. Extra alert zijn in het broedseizoen, N2000 of niet. Aan dergelijke tips en een beetje gezond verstand hebben we met z’n allen veel meer dan aan rode mag niet-vlakken op een kaart.

          Beantwoorden
        • Ik zou zeggen, als je zelf volledige uitsluiting wil, begin dan zelf eens geen drones te gebruiken. En, als je dat inderdaad met uitgebreide afweging wel doet, ga hier dan niet zeggen dat drones volledig uitgesloten moeten worden. Ik vlieg veel, eigenlijk een groot gedeelte, van mijn tijd als natuur documentaire maker in en over N2000 gebieden. In gebieden altijd met overleg en over altijd met respect voor de natuur en de regels. De beheerders die ik spreek, die trouwens het merendeel van de tijd geen gezag hebben om mij hun regeltjes op te leggen, hebben er eigenlijk nooit problemen mee wat ik wil doen. Letterlijk hoor ik vaak, ik heb meer last van de mensen die langs de paden lopen, de kanoërs die denken dat ze overal uit mogen stappen etc ect. Gezond verstand gebruiken, niet verstoren, het luchtruim is niet van N2000 en overleg als je twijfelt. Dat is meer als genoeg. Dat overleggen gebeurd al meer dan 8 jaar, en in al die 8 jaar is het in de praktijk het er niet beter maar slechter op geworden.

          Beantwoorden
          • Dit betoog kan ik alleen maar steunen, we slaan volledig door in Nederland.

  • Nou, aangaande die hakken in het zand, dat punt begin ik zo ongeveer te bereiken. Ik ben best bereid om een aantal regels in acht te nemen. Maar aangaande de kunstmatige natuurgebieden is de grens inmiddels bereikt. Ik wil best het broedseizoen in acht nemen maar daar stopt het dan ook wel. Dan vertrekt de geelgekuifde lhbtiq++ tureluur maar naar elders, ik wil ook ruimte. En als ik daarmee verstoot tegen een regeltje verzonnen door de een of andere natuurminnende regelneef dan is dat maar zo. Hetzelfde zie je dus bij bestrijding van ratten, vergiftigen mag niet meer (deels terecht), vangen met vallen is niet effectief genoeg dus blijft schieten met luchtdruk over. Daar moet je dan wel een jachtvergunning voor hebben. Hoe gek wil je het maken. Verzonnen door mensen vanachter een bureau na klauwen met geld kostende vergadersessies. Totdat het gierend uit de klauwen loopt. Ik doe hier niet meer aan mee. Ik laat de vogel vliegen. En velen met mij.

    Beantwoorden
  • Blablabla verhaal, en wie gaat dat controleren? Nog meer regeltjes om te negeren.

    Beantwoorden
  • Mark Vermaat

    De reactie van Gijs spreekt boekdelen. “maar als ik er al een onbehagelijk gevoel bij krijg wanneer ik ergens boven mij het gesnor van een drone ontwaar”.
    De antipathie tegen drones is meestal gebaseerd op gevoel en niet op realiteit.
    Ik denk omdat een vliegende drone “anoniem” is verzinnen mensen de gekste dingen.
    Niet boven het IJsselmeer mogen vliegen vanwege de natuur terwijl onder mij een binnenvaartschip met kankerverwekkend benzeen zijn ruim schoonmaakt gaat er bij mij niet in. Dat je broedende vogels met rust laat lijkt mij logisch maar dat een vogel hoog in de lucht je drone als indringer ziet vind ik niet zorgwekkend. Je valt het dier tenslotte niet aan. We schieten tenslotte ook niet alle roofvogels uit de lucht om andere vogels een veilige omgeving te bieden. En met alle respect: hoeveel hobbydrones vliegen er eigenlijk. Vorig jaar 25 uur gevlogen en dat was meer dan 97% van de DJI gebruikers wereldwijd

    Beantwoorden

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meld je aan voor onze nieuwsbrief!

Vul hieronder je gegevens in en blijf op de hoogte.

Open nieuwsbrief aanmeldformulier