Duitse startup wil huiseigenaren geld laten verdienen aan overvliegende bezorgdrones

De Duitse startup Skynopoly heeft een innovatief verdienmodel ontwikkeld voor grondbezitters en huiseigenaren. Het idee is dat zij het luchtruim boven hun grondgebied te gelde kunnen maken door een vergoeding te vragen voor overvliegende bezorgdrones en, in de toekomst, elektrische luchttaxi’s. Skynopoly beroept zich op een passage in het Duitse luchtverkeersreglement die dit mogelijk zou maken. Voormalig topdoelman Oliver Kahn is aangetrokken als boegbeeld van het bedrijf.

Steeds meer vluchten boven woonwijken

Wereldwijd is drone delivery in opmars. Steeds meer retailers schakelen de diensten in van operators zoals Wing, DroneUp, Manna Drone Delivery en Wingcopter om bestelde goederen en maaltijden direct bij klanten af te leveren. Amazon werkt zelfs aan een eigen drone delivery service. Deze bedrijven verwachten dat drone delivery in de toekomst een aanzienlijk deel van het pakketverkeer en de maaltijdbezorging zal overnemen, vooral in buitenwijken van steden.

Om hun bestemmingen te bereiken, zullen drones vaak privégrond moeten overvliegen. Denk bijvoorbeeld aan een bezorgdrone die over huizen en tuinen in woonwijken vliegt om een bestelling af te leveren. In de toekomst zullen elektrisch aangedreven eVTOL luchttaxi’s waarschijnlijk ook boven privégrondgebied vliegen als ze in stedelijke gebieden gaan opereren. Dit alles zal gebeuren in het lage luchtruim, tot 120 meter hoog, om voldoende afstand te houden van ander luchtverkeer.

Lage luchtruim als verdienmodel

Volgens Skynopoly is deze lage vlieghoogte de achilleshiel van drone delivery en stedelijke luchtmobiliteit: grondeigenaren zouden op basis van de Duitse nationale wetgeving toestemming moeten geven aan operators voordat hun grondgebied overvlogen mag worden. Hierin ziet jurist Dr. Conrad Dreier, oprichter van Skynopoly, een potentieel verdienmodel. De startup koopt vliegrechten van woonhuiseigenaren met het doel om deze in de toekomst te verkopen aan commerciële drone-operators. De grondeigenaren delen 50% van de inkomsten.

Hoewel er momenteel nog geen druk droneverkeer boven Duitse woonwijken is, verwacht Kahn dat dit snel zal veranderen. “In onze toekomst zullen veel dingen veranderen en sneller dan we denken,” zegt Kahn in een uitlegvideo:

Alleen met toestemming

Volgens Dreier regelt de Luftverkehrs-Ordnung (LuftVO) dat drones alleen met toestemming van de grondeigenaar over privégrond mogen vliegen. In een brief aan de luchtvaartautoriteiten schrijft hij dat een vrijstelling van het overvliegen van woongebieden alleen mogelijk zou zijn in ‘bijzondere gevallen’, zoals medicijnleveringen, bloed- en orgaantransporten of onderzoeksvluchten.

Voor commerciële dronevluchten is het onwaarschijnlijk dat grondeigenaren toestemming zullen geven, stelt Dreier. “De levering van levensmiddelen of pakketten is geen legitiem bedrijfsdoel en kan daarom niet worden goedgekeurd, vooral omdat overlast door particulieren te verwachten is en het gevoel van privacy wordt aangetast,” schrijft hij in zijn brief.

Vliegrechten overdragen

Kan deze toestemming niet worden afgekocht? Met dat idee richtte Dreier Skynopoly op. Grondeigenaren kunnen nu al gratis hun vliegrechten overdragen aan Skynopoly. Zodra er een luchtweg boven hun eigendom ontstaat, kunnen zij op basis van de 50/50 verdeelsleutel een aanzienlijk bedrag verdienen. Dreier schat dat dit een ‘viercijferig bedrag’ per jaar kan zijn voor huiseigenaren. ‘Gewoon geld verdienen met de lucht’, is de slogan van het bedrijf.

Oliver Kahn heeft zich als een van de eerste klanten bij Skynopoly aangesloten en zijn vliegrechten boven zijn tuin aan de startup overgedragen. Hiermee wil hij laten zien dat hij gelooft in het idee. “In mijn carrière zei men altijd ‘The sky is not the limit’. Dat klopt. Maar wat als de lucht slechts het begin is? Wat als ik met de lucht boven mijn eigendom geld kan verdienen?”, vraagt de oud-doelman zich retorisch af in de promotievideo.

Interpretatie van de regelgeving

De vraag is nu of Dreiers interpretatie van de Duitse luchtvaartwetgeving standhoudt. Voor onbemande luchtvaartuigen die hoger dan 100 meter boven privéterrein vliegen, is er namelijk voorzien in een uitzondering van de verplichting om expliciet toestemming te hebben, mits er aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. Zo moet de vlucht een ‘legitiem operationeel doel hebben’ en moet toestemming voor het overvliegen ‘niet op redelijke wijze kunnen worden verkregen’. Ook moeten ‘getroffenen regelmatig worden geïnformeerd over hun rechten’ en mogen de vluchten niet worden uitgevoerd tussen 22:00 en 06:00.

Deze bepalingen lijken voldoende openingen te bieden om commerciële dronevluchten boven woonwijken zonder toestemming van grondbezitters mogelijk te maken, aangezien de wet niet specificeert wat een legitiem operationeel doel is. Dreier denkt hier echter anders over: verwijzend naar dezelfde passage in de regelgeving stelt hij dat grondbezitters juist wél toestemming moeten geven voor overvliegende bezorgdrones en luchttaxi’s. Per vlucht, wel te verstaan.

U-space

Hoe dan ook is het de vraag of luchtvaartautoriteiten zitten te wachten op ‘luchtruimmakelaars’ die het lage luchtruim op deze manier willen commercialiseren. Weliswaar zal het gebruik van U-space in de toekomst waarschijnlijk vereist zijn voor dronevluchten boven stedelijke gebieden, met de bijkomende kosten, maar dan gaat het om het verlenen van luchtverkeersleiding en niet om het afkopen van luchtruimrechten van grondeigenaars.

Skynopoly zit ondertussen niet stil en het bedrijf heeft plannen om uit te breiden naar Zwitserland. Maar als het businessmodel levensvatbaar blijkt, dan zal de startup echter lastig voet aan de grond krijgen in andere Europese lidstaten, aangezien de meeste landen geen bepalingen in hun nationale luchtvaartwetgeving hebben opgenomen over eventuele rechten van grondbezitters.

‘Belangen behartigen’

Desgevraagd blijft Dreier bij zijn standpunt dat de Duitse luchtvaartwetgeving aanknopingspunten biedt voor de dienstverlening van Skynopoly. “Vanuit het perspectief van een drone-operator begrijp ik uw standpunt. Het implementeren van dronebezorging vereist echter ook politieke en maatschappelijke acceptatie. Dit is waar Skynopoly bij komt kijken, om de belangen van alle belanghebbenden te behartigen,” schrijft Dreier in een reactie op vragen van Dronewatch.

Hoe dan ook zal het interessant zijn om te zien in hoeverre Skynolopy erin slaagt om hun businessmodel verder uit te werken en te operationaliseren. Het werpt ook weer nieuwe vragen op met betrekking tot de mate van zeggenschap van grondbezitters en huiseigenaren over het luchtruim boven hun grondgebied.